حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامرضا صدیق اورعی: سعدی برای تقویت حکومت رعایت برخی مسائل اقتصادی از جمله توجه به رعیت و سربازان، عدم افزایش خراج را موثر دانسته است.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، نشست علمی «گزاره های تمدنی در گلستان سعدی» با ارائه حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامرضا صدیق اورعی عضو شورای پژوهشی پژوهشکده اسلام تمدنی و عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد به همت گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی برگزار شد.
دکتر اورعی در آغاز مباحث خود بیان کرد: اولین نکته در گلستان سعدی، گزارش ناامنی سیاسی و اقتصادی است. تمامی موقعیت های جامعه از پادشاه گرفته تا رعیت دچار چنین ناامنی هستند؛ آنقدر وضعیت اشخاص و اموال و آبرویشان در معرض ناامنی قرار گرفته که سخن سعدی، آمیخته به چنین مطالبی است. از آنجایی که گلستان سعدی هدیه به پادشاه وقت بوده و پادشاهان نیز معمولا اول کتاب را می خواندند، بخش اول کتاب به سیرت پادشاهان اختصاص داده است.
عضو شورای پژوهشی پژوهشکده اسلام تمدنی، درباره اداره جامعه ابتدا به نظرات تعدادی از حکماء و فلاسفه پرداخت و گفت: افلاطون و ارسطو معتقدند که فرد حکیم باید بر مردم حکومت کند. در آثار فارابی هم چنین چیزی مشاهده می شود. اما خواجه نظام الملک بر این نظر است که این خصوصیات بایستی در چند نفر باشد تا با یکدیگر همکاری کنند. اما سعدی نشان می دهد که همکاری حکیمان با حاکمان ناشدنی است. برای مثال در گلستان سعدی تعامل شاه با وزیر شامل طیف گسترده ای می شود. از یک سو اعتماد شاه به وزیر آن گونه است که شاه، آن می کند که وزیر گوید اما در طرف دیگر شاهد هستیم که وزیر معزول، اموالش مصادره و حتی محکوم به قتل می شود. بنابراین تلوّن طبع پادشاهان به گونه ای است که به سلامی برنجند و به دشنامی خلعت دهند.
حجت الاسلام و المسلمین اورعی افزود: سعدی برای تقویت حکومت رعایت برخی مسائل اقتصادی را موثر دانسته است که عبارتند از: توجه به رعیت و سربازان، عدم افزایش خراج. برای نمونه سعدی اشاره می کند که اقدام پادشاه نسبت به افزایش خراج، باعث مهاجرت روستاییان و کاهش تولیدات کشاورزی شده است. در بخش دوم سعدی به احوال صوفیان و تمایز میان صوفیان واقعی و صوفی نماها پرداخته است. وی در ادامه به عواملی اشاره کرده که موجب لغزش صوفیان شده است.
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد در قسمت پایانی مباحث خود به این نکته اشاره کرد: گلستان سعدی کتابی شهری است؛ به غیر از یک مورد هیچ گزارشی از زندگی روستایی وجود ندارد و مخاطبان آن افرادی هستند که تجربه زندگی در شهر را دارند. سعدی مشاغل را به سه دسته درباری، تجاری و پیشه وری تقسیم کرده است. او مشاغل درباری و تجاری را متزلزل می پندارد چرا که هر آینه امکان دارد تا جایگاه و اموال آنان توسط پادشاه یا رهزنان به یغما رود بنابراین توصیه می کند که تا پیشه وری بیاموزند چرا که پادشاه نمی تواند با کشتن شما، از داشته های شما استفاده کند.
بدون دیدگاه