گفتگو با رئیس اداره کتابخانه ها و اسناد پژوهشگاه در حاشیه نشست «دیدار با اصحاب قلم»

بیست و هشتمین نشست «دیدار با اصحاب قلم» به مناسبت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. 

سید علی سادات فخر «رییس اداره کتابخانه های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن این پژوهشگاه» در حاشیه بیست و هشتمین نشست «دیدار با اصحاب قلم» که به همت این پژوهشگاه برگزار شد، اظهار داشت: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم یکی از مراکز بسیار بزرگ علمی، پژوهشی، آموزشی و تبلیغی است که معاونت پژوهشی آن با عنوان پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی می باشد که دارای چندین پژوهشکده و همچنین چندین تالار و مخزن کتاب است.

وی گفت: از زمان تأسیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تاکنون، کتابخانه یکی از بخش های جدایی ناپذیر دفتر بوده است.

رییس اداره کتابخانه های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: دفتر تبلیغات اسلامی کتابخانه های تخصصی فراوانی هم دارد که عمده کتابخانه ها و تالار ها در این پژوهشگاه است.

وی در خصوص کتابخانه مرکزی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: یکی از مهم ترین و غنی ترین کتابخانه ها، کتابخانه مرکزی این پژوهشگاه است که یک تالار مطالعه ای با نام تالار شهید صدر و مخزنی با بیش از ۱۲۰ هزار جلد کتاب دارد که اعضای هیئت علمی، محققان و کارشناسان پژوهشگاه می توانند از این تالار و مخزن استفاده کنند.

سادات فخر اظهار داشت: همچنین یک تالار قفسه باز با نام تالار شیخ طوسی دارد که بهترین و منحصر به فرد ترین کتابخانه تفسیر و علوم قرآنی است که در قم وجود دارد و این در ساختمان پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن قرار داشته که اعضای هیئت علمی و محققان این پژوهشکده از آن استفاده می کنند.

وی گفت: همچنین یک کتابخانه عمومی با نام تالار شیخ صدوق وجود دارد که طلاب و غیرطلاب می توانند از ساعت ۷ تا ۲۱ از این کتابخانه قفسه باز استفاده کنند.

رییس اداره کتابخانه های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: یک مخزن کتابخانه امانی داریم که به افراد کتاب داده می شود؛ همچنین تالاری با نام کاشف الغطاء در این پژوهشگاه وجود دارد که برای مرکز احیای آثار اسلامی است.

* مراجعه روزانه ۲۵۰ نفر به کتابخانه های دفتر تبلیغات اسلامی

وی افزود: در مجموع همانطوری که کتابخانه یکی از بخش های جدایی ناپذیر دفتر تبلیغات اسلامی از زمان تأسیس تا کنون بوده است، این وضعیت ادامه دارد و توسعه پیدا کرده است و روزانه ۲۵۰ نفر از تالارها و مخازن آن استفاده می کنند و نسبت به حدود ۲۰ نیرو و پرسنلی که در حوزه کتابداری دارد، یکی از مراکز بسیار فعال در این حوزه است.

سادات فخر در خصوص فضای پژوهشی کشور و حوزه علمیه اظهار داشت: فضای پژوهش کشور چندین سال است که رو به رشد بوده و از دو زاویه می توان این فضا را نگاه کرد، از یک زاویه، آمارهایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تألیف کتاب و یا تدوین مقالاتی که وزارت علوم منتشر می کند، بیانگر این نکته است که آمار انتشار رو به افزایش می باشد که نشان دهنده این است که پژوهشگران فعال تر شده اند و آثار بیشتری منتشر می شود.

وی گفت: نکته کلیدی وجود دارد که اگر سؤال شود که میان افزایش آمارهای انتشار کتاب ها، مقالات، نشریات و مجلات با آمار تأثیر این پژوهش ها بر متن جامعه چگونه است، باید گفت که هنوز کسی متکفل نشده است تا بررسی کند که چه مقدار از این پژوهش ها در جامعه و میان مسؤولان اثرگذار بوده است.

* تفاوت عمده میان کشورهای جهان سوم و کشورهای پیشرفته در زمینه پژوهش

رییس اداره کتابخانه های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به تفاوت عمده میان کشورهای جهان سوم و کشورهای پیشرفته در زمینه پژوهش تصریح کرد: پژوهش در کشورهای پیشرفته در خدمت منافع مردم و جامعه آن روز است و به محضی که پژوهشی انجام می شود، نتیجه و تأثیر آن در متن جامعه دیده می شود، اما در جوامع غیرپیشرفته نتایج پژوهش بایگانی می شود.

وی افزود: پژوهش در ایران رشد زیادی داشته است اما در خصوص تأثیر پژوهش در متن جامعه باید گفت که افراد مطلع در این باره معتقد هستند که تأثیر چندانی در جامعه نداشته است.

سادات فخر در پاسخ به سؤالی مبنی بر این که در آستانه چهل سالگی انقلاب اسلامی جای چه پژوهش هایی در سطح کشور خالی است؟ اظهار داشت: انقلاب اسلامی بر پایه اعتقادات دینی مردم به وجود آمد و رکن و منبع اعتقادات مردم کتاب و سنت اهل بیت(ع) می باشد و کتاب که قرآن است، در اولویت نسبت به سنت قرار دارد. برای این که بتوانیم تأثیر بیشتری بر فکر، رفتار و اخلاق مردم داشته باشیم، باید درباره قرآن در حوزه پژوهشی، علوم قرآنی، تفسیری و… بیشتر سرمایه‌گذاری کنیم، گر چه پس از انقلاب پیشرفت های فوق العاده ای درباره قرآن انجام شده است، اما کافی نیست.

* پرداختن به قرآن، راهبردی در حفاظت از انقلاب و گسترش آن

وی گفت: در عین حالی که کارهای زیادی انجام شده است اما نگاه راهبردی در حفاظت از انقلاب و گسترش آن، باید به قرآن و آموزه ها و احکام آن بپردازیم.

رییس اداره کتابخانه های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره تجربه چهل سالگی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سال آینده به دستاوردهای این نهاد حوزوی پرداخت و تصریح کرد: این دفتر از اولین نهادهایی است که در متن و بطن حوزه به وجود آمده و کسانی آن را بنیانگذاری، هدایت و به رشد و بلوغ رساندند و گسترش دادند که حقیقتاً نسبت به انقلاب و قبل از آن راجع به قرآن و اهل بیت(ع) دلبستگی و شیفتگی وافری داشتند و لذا توانستند این شجره طیبه را به تدریج گسترش داده و نیروهای توانمندی را جذب کنند و به این مرحله فعلی برسانند که مجموعه عظیمی از دستاوردهای پژوهشی، تبلیغی، آموزشی را دارا است.

وی افزود: اگر دفتر تبلیغات اسلامی را با دیگر سازمان ها و نهادهای پژوهشی، آموزش و تبلیغی قم مقایسه کنید، این دفتر نسبت به دیگران بزرگ تر است.

سادات فخر پرورش منابع انسانی کارآمد برای دیگر سازمان ها در کشور را از دیگر دستاوردهای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم دانست و اظهار داشت: نکته ای که نباید مغفول بگذاریم، این است که به دلیل این که دفتر تبلیغات اسلامی یک سازمان مادر در حوزه علمیه قم بود که به سبک جدید تأسیس شده بود و نیروها و منابع انسانی فعالی را هم جذب کرده بود، به تدریج که نهادها، مؤسسات و سازمان های حوزوی دیگری در قم به وجود آمد، بیشتر این نهادها و سازمان ها برخی از منابع انسانی خود را از دفتر تبلیغات اسلامی گرفتند، بنابراین اگر از این زاویه بنگریم، این دفتر در تأمین منابع انسانی دیگر نهادها و مؤسسات نقش کلیدی داشته است و منابع انسانی زیادی در حوزه های سه گانه تبلیغ، آموزش و پژوهش و حوزه مدیریت تربیت کرده و به دیگر سازمان ها تحویل داده است.

وی درباره برگزار نمایشگاه هفته پژوهش در راستای معرفی آثار پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی تصریح کرد: برگزاری نمایشگاه هفته پژوهش ایده جالبی بوده که توسط دفتر تبلیغات اسلامی کلید خورده است و باید رهبران و مدیران عالی سازمان بیاندیشند که غیر از هفته پژوهش چه کاری دیگری می توان انجام داد تا همانند هفته پژوهش مؤثر واقع شود و دفتر تبلیغات اسلامی را به دیگران معرفی کند.

* لزوم برپایی نمایشگاه آثار پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی در دیگر استان ها

رییس اداره کتابخانه های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که نمایشگاه هفته پژوهش در حال رسیدن به دوره کمال و رشد خود است، خاطرنشان کرد: این نمایشگاه که در قم برپا می‌شود، اگر در سایر استان ها و مراکز تأثیرگذار به ویژه در تهران برپا شود، در راستای معرفی آثار پژوهشی اثرگذار است.

منبع:روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم