یادداشت | مروری بر معیارهای دولت تراز تمدن اسلامی از منظر رهبر انقلاب

دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت


رهبر معظم انقلاب فرمودند: ساده زیستی چیز بسیار با ارزشی است. ما اگر بخواهیم تجمل و اشرافی‌گری و اسراف و زیاده‌روی را که واقعاً بلای بزرگی است، از جامعه مان ریشه‌کن کنیم، با حرف و گفتن نمی‌شود، که از یک طرف بگوییم و از طرف دیگر مردم نگاه کنند و ببینند عمل مان جور دیگر است! باید عمل کنیم. عمل ما بایستی مؤید و شاهد بر حرف‌های ما باشد تا اینکه اثر بکند.

به گزارش خبرنگار وسائل، تحقق نهایی تمدن نوین اسلامی یا به بیان دیگر تمدن‌سازی اسلامی به گونه‌ای که حرف اول را در نظام بین‌الملل و جامعه جهانی بزند، از نظر رهبر معظم انقلاب یکی از خطوط بسیار اساسی و مهمی است که انقلاب اسلامی ایران آن را دنبال کرده و در جهت رسیدن به آن حرکت می کند.

برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی باید پنج گام مهم برداشت که گام اول آن در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ که «انقلاب اسلامی» ایران به پیروزی رسید برداشته شد، سپس گام دوم که از نظر رهبر انقلاب «تشکیل نظام اسلامی» بود در نخستین روزهای پس از انقلاب توسط بنیانگذار جمهوری اسلامی محقق شد.

گام سوم این فرآیند «تشکیل دولت اسلامی» به معنای اسلامی شدن روش و منش دولت‌مردان و طراحی سازوکارها و نهادهای نظام براساس معارف اسلامی است که آن هم متعاقب تشکیل نظام اسلامی، جامه عمل به خود پوشید، گام چهارم «تشکیل جامعه الگو و نمونه اسلامی» که نه تنها حیات طیبه را برای مردم ایران رقم بزند بلکه افزون بر آن الگویی برای سایر ملت‌های مسلمان بوده و به وسیله‌ الگوسازی خود، در نهایت راه را برای تحقق گام پنجم یعنی «تشکیل تمدن نوین اسلامی» هموار سازد.

 

مؤلفه‌های دولت اسلامی از نگاه رهبر فرزانه انقلاب

همچنان که رهبر انقلاب نیز تأکید دارند، ما هنوز در مرحله‌ دولت سازی به سر می بریم و در حال گذار از دولت پیشا‌اسلامی به دولت اسلامی هستیم. حال با توجه به این دیدگاه رهبر انقلاب بررسی این مسأله، ضروری به نظر می‌رسد که معیارها، فاکتورها و مؤلفه‌هایی که یک دولت در جامعه اسلامی را از جامعه غیر‌اسلامی متمایز می‌کند باید تبیین شود و دولت در جهت تحقق آنها حرکت کند.

واقعیت این است که رهبر معظم انقلاب چه در دورانی که ریاست جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشتند و چه پس از آن و در دوره رهبری نظام مقدس اسلامی، یکی از موضوعات بسیار مهمی که همواره بر آن تأکید کرده‌اند، شاخص‌ها یک دولت اسلامی در تمامی حوزه ها اعم از اقتصاد، فرهنگ، سیاست، فرهنگ و . . . است که می‌بایست مورد توجه ویژه همه دولتمردان قرار گیرد.

 

جهت گیری دینی و ارزش گرایی انقلابی

با توجه به اینکه اصول و مبانی و پایه‌های بنیادین نظام مقدس اسلامی را دین و آموزه های دینی و انقلابی تشکیل می‌دهد، لذا داشتن جهت‌گیری های دینی و انقلابی به گونه‌ای که موجب احیای حاکمیت اسلام در جامعه اسلامی گردد یکی از خصوصیات اولیه‌ای است که دولت در جامعه اسلامی باید از آن برخوردار باشد.

برای همین است که رهبر انقلاب در یکی از دیدارهای‌شان با دولت نهم تأکید دارند: «از همه‏ دولت‌هاى بر سر کار و منتخب مردم حمایت کردم، بعد از این هم همین خواهد بود؛ از این دولت هم به طور خاص حمایت می‌کنم. این حمایت، بی‌دلیل و بی‌‏حساب و کتاب نیست. اولاً جایگاه دولت در نظام جمهورى اسلامى و در نظام سیاسى کشور ما جایگاه بسیار مهمى است، ثانیاً بیشترین مسؤولیت ها را دولت بر دوش دارد؛ بعد هم این جهت گیری‌هاى دینى و این ارزش‏گرایى انقلابى و اسلامى خیلى ارزش دارد».(اول فروردین ۱۳۸۶)

حرکت در مسیر امام و آرمان‌های انقلاب

فرض مسلم این است که شناخت آرمان های انقلاب اسلامی بدون شناخت اندیشه‌های امام(ره) ممکن نیست. در واقع اندیشه امام(ره) از معیارهای اصلی تشخیص و ارزیابی درستی مسیر حرکت انقلاب اسلامی است. این اندیشه شگرف یعنی شناخت اندیشه امام(ره) و به موازات آن آرمان های انقلاب اسلامی متأسفانه در مقاطعی چند مظلوم واقع می‌شد و برخی از مسؤولان یا افراد مرتبط با آن‌ها طوری رفتار می کردند که گویی از گفتمان انقلاب در مقابل دیگران شرمنده‌اند و خجالت می کشند.

بنابراین یکی از شاخص‌های مهم دولت اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران حرکت دولت و مسؤلان در راستای تحقق اندیشه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و . . . امام راحل و همچنین آرمان‌ها، ارزش‌ها و اصول و اهداف عالیه انقلاب اسلامی می‌باشد.

در این رابطه رهبر انقلاب می‌فرمایند: «شعار و گفتمان دولت است که منطبق بر شعار و گفتمان امام و منطبق بر شعارها و گفتمان‌هاى انقلاب است؛ این خیلى چیز باارزشى است. این را هیچ کس نمی تواند نادیده بگیرد. هر دلبسته‏ به انقلاب، این را قدر مى‌داند؛ هر کسى که پیشرفت کشور را با هدایت انقلاب و با کارگردانى انقلاب تصور می کند، باید این را قدر بداند». (2 شهریور ۱۳۸۷)

 

استکبارستیزی و مبارزه با قدرت‌های سلطه طلب

دولتی که در جهت اندیشه‌های امام و رهبری و آرمان‌های انقلاب حرکت می‌کند، قائدتاً نیز باید استکبارستیزی و مقابله با جهان‌خواران و قدرت های قلدرمأب یکی از ویژگی‌های اصلی آن را شامل باشد. چراکه استکبارستیزی و مفاهیم مترداف با آنکه در دیدگاه رهبر انقلاب دشمنی کردن با استکبار و نه دولت هاست، نه تنها از اهداف عالیه انقلاب می‌باشد بلکه یکی از گفتمان‌های مهمی است که همواره در اندیشه‌های امام و رهبری جایگاه ویژه‌ای داشته است.

رهبر معظم انقلاب در مورد اهمیت این شاخصه می‌فرمایند: «استکبار از هر دولتى و از هر نظامى سر بزند آفت براى بشریت است. البته امروز آمریکا و صهیونیسم مظهر استکبارند؛ لیکن هر جا، هر کس، هر دولتى و هر مجموعه‌‏اى که نسبت به دیگران استکبار بورزند، آفتى در جامعه‏ بشرى و در نظام زندگى انسان به وجود می ‏آورند. ستیزه با این حالت هم یک حالت مطلوب اسلامى است.( ۲شهریور ۱۳۸۷).

 

تهاجم در مقابل زورگویان عالم

گسترش فرهنگ اسلامی از جمله اهداف اصلی نظام اسلامی در هر دو عرصه داخلی و بین‌المللی است. چراکه اسلام دینی جهانی است تلاش دارد تا فرهنگ و ارزش‌های عالی خود را در سطح جهانی گسترش دهد. یکی از راه‌های تحقق این اصل مقابله با زورگویی و تهاجم در مقابل آن‌هاست که یک دولت اسلامی باید از آن برخوردار باشد.

در مورد اهمیت این مؤلفه که یک دولت اسلامی باید از آن بهره‌مند باشد، رهبر انقلاب بر این باورند: «یک وقت هست که زورگویان بین ‏المللى می ‏آیند و می‌گویند که آقا شما فلان کار را کرده ‏اید و ما رفع و رجوع می کنیم و نه واللَّه، نه باللَّه…؛ ولى یک وقت هست که تهاجمش، تهاجم زورگویانه است؛ بهترین دفاع در چنین مواقعى هجوم است.

زورگویان بین ‏المللى، نقاط ضعف زیادى دارند: جنایت می‌کنند، فساد می‌کنند، به حقوق بشر تجاوز می‌کنند، به حقوق ملت‌ها تعدى می‌کنند، انسان‌ها را لگدمال می‌کنند و همه‏ کارهاى زشت را انجام می‌دهند؛ آخر هم طلبکار همه‏ اند! خب، نقاط ضعف‌شان، با حالت تهاجمى و با حالت طلبکارى، گفته و بیان بشود. اینجور نیست که ما براى تهاجمات سیاسى بین ‏المللى، بخواهیم پاسخ پیدا کنیم. یک وقتى از بنده ـ سال هاى اوایل ـ می‌پرسیدند که آقا، شما در مقابل این حرف چه جوابى دارید؟

می‌گفتم ما جواب نداریم؛ ما ادعا داریم و مدعى اینها هستیم؛ در قضیه‏ زن مدعى هستیم؛ در قضیه‏ حقوق بشر مدعى هستیم؛ در قضایاى حقوق اساسى انسان ها مدعى هستیم. ما مدعى اینها هستیم؛ ما در مقام پاسخگویى نیستیم. چرا باید سوال بکنند تا کسى مجبور باشد پاسخ بدهد؟ آنها بی‌جا می کنند سؤال و ادعا می‌کنند. این روحیه، روحیه‏ خوبى است؛ روحیه‏ انقلاب این است؛ این است که حقیقت را روشن و درخشان می‌کند». (2 شهریور ۱۳۸۷)

 

مقابله با گرایش‌های سکولاریستی

سکولاریسم به مفهوم جدایی دین از سیاست و ایجاد تفکیک و مرزبندی بین این دو، ویژگی دیگری است که دولت در جامعه اسلامی فرقی نمی‌کند با هر رویکردی که بر سر کار آمده است، باید داشته باشد. چراکه سکولاریسم و تبلیغ جدایی دین از سیاست یکی از ترفندها و حیله‌های دیرینه دشمن برای عدم اجرای احکام و مبانی دین در جامعه بوده که متأسفانه توسط برخی مسلمانان باور هم شده است.

در این باره نیز رهبر انقلاب تأکید دارند: «نظام انقلابى، بر مبناى دین و بر مبناى اسلام و بر مبناى قرآن شکل گرفته و به همین دلیل از حمایت میلیونى این ملت برخوردار شده و جان‌های‌شان را کف دست شان گرفته‌‏اند و جوان‌های‌شان را به میدان‌هاى خطر فرستاده‌‏اند؛ آن وقت مسؤولان یک چنین نظامى دم از مفاهیم سکولاریستى بزنند؟! «یکى بر سر شاخ و بن می برید»؛ یعنى خودشان بنشینند و بنا کنند بن این‏ مبنا و قاعده را کلنگ زدن! خیلى چیز خطرناکى است». (2 شهریور ۱۳۸۷)

 

پرهیز از غرب‌زدگی و غرب‌باوری

ویژگی دیگر دولت اسلامی اجتناب از غرب زدگی و مبارزه با غرب باوری است. چنانکه در اندیشه امام خمینی(ره) آمده است، حفظ هویت اسلامی و انسانی، اولا؛ لازمه حتمی رسیدن به استقلال است، ثانیا؛ منجی انحطاط و عقب‌ماندگی اجتماعی است و در نهایت مهم‌ترین عامل حفظ موجودیت کشور است.

در واقع غرب‌زدگی و غرب باوری درست در نقطه مقابل حفظ هویت اسلامی و انسانی جامعه بوده و ویروس خطرناکی است که به استقلال و موجودیت کشور نیز صدمه می‌زند و انحطاط و عقب‌ماندگی را بدنبال می‌آورد. اهمیت این مسأله به حدی است که رهبر انقلاب نیز در مقاطع مختلف دولت‌های مختلف بر سر کار آمده را به توجه جدی نسبت به پرهیز از این موضوع  رهنمون ساخته‌اند.

 

 حفظ عزت، هویت و استقلال ملی

حفظ عزت، هویت و استقلال ملی که برای آن خون های بسیاری ریخته شده است یکی دیگر از شاخصه‌های بسیار مهمی است که یک دولت اسلامی باید آن را داشته باشد. چراکه از نظر رهبر انقلاب یکی از ابزارهای عمده بازیگران سیاسی در عرصه بین‌المللی، مکر و تهدید برای از بین بردن هویت و عزت و استقلال ملی است (اول فروردین ۱۳۸۵)، لذا دولت‌هایی که در داخل بر سر کار می‌آیند باید حساسیت ویژه‌ای نسبت به این موضوع حیاتی داشته باشند.

 

مقاومت هسته ای

تسلط بر فناوری صلح آمیز هسته ای را باید دروازه ورود به بسیاری از دانش‌ها دانست و ملت مستقلی چون ایران که همواره رد برابر نیات شوم استعمارگران و قدرت های سلطه طلب ایستادگی کرده است، به زعم آنان نباید چنین فنی مسلط شود. برای همین است که از سال‌های گذشته استعمار فرانو به رهبری آمریکا تلاش‌های گسترده‌ای را به راه انداخته‌اند تا مانع دستیابی ایران به چنین دانشی یعنی حق مسلم ایران در استفاده از انرژی هسته‌ای شوند.

بنابراین ملت ایران همان‌طوری که افزون بر نیم قرن پیش صنعت نفت را ملی کرد امروز نیز باید به توسعه فناوری هسته‌ای خود ادامه داده و با حفظ حاکمیت، استقلال و عزت ملی خود و با عدالت خواهی، سیاست های استعمار فرانو را محکوم کند.

اضافه بر اینکه امروز جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با اسفند ۱۳۲۹ از هر جهت در موقعیت به مراتب برتری قرار دارد. ضمن اینکه رهبر انقلاب نیز در مورد اهمیت این موضوع که باید یکی از ویژگی‌های دولت اسلامی باشد، مسأله هسته‌ای را یکی از مظاهر دولت از عزت معرفی می‌کنند. (۲ شهریور ۱۳۸۷) 

واقعیت این است که قانون موجب انتظام‌بخشی به امور می‌شود. برای همین است که رهبر انقلاب با تأکید بر اهمیت دادن به قانون، قانون‌گرایی را از دیگر شاخص‌های بسیار مهم دولت مطلوب دانسته و بر این باورند: «قانون، ریل حرکت دولت است و اگر به هر دلیلی از آن خارج شوید کشور و مردم، صدمه می‌بینند».( 6 شهریور ۱۳۹۲)

 

حکمت و خردگرایی

حکمت و خردگرایی و دوری از شتاب‌زدگی و تصمیم‌های نسنجیده و ناپخته یکی دیگر از شاخص‌های دولت اسلامی از منظر رهبر انقلاب می‌باشد. به طوری‌که معظم له با توصیه مؤکد به دولت برای استفاده از ظرفیت خوب کارشناسان داخلی در همه زمینه‌ها و عرصه‌ها تأکید دارند: «باید قبل از هر اقدام و حتی هر اظهار نظر و موضع گیری، مطالعات کارشناسی لازم انجام شود چراکه هزینه برطرف کردن تبعات منفی کارهای ناپخته و سخنان ناسنجیده بسیار زیاد است». ( 6 شهریور ۱۳۹۲)

 

تحول گرایی

بی شک دولتی که از ایجاد تغییر و تحولی که زمینه‌های رشد و توسعه و تعالی کشور در همه زمینه‌های موجود را مهیا می‌کند، ترس و واهمه داشته باشد، یقیناً نیز نخواهد توانست پیشرفت چندانی داشته باشد.

در واقع دولت باشد شجاع و جسور باشد و آنگاه که تشخیص داد ساختار و یا سیاستی نادرست و غیرمعقول است با قاطعیت تمام در اسرع وقت آن را اصلاح نموده و در جهت بهبود آن برآید. برای همین رهبر انقلاب می‌فرمایند: «نفس اینکه انسان حالت دلیرى در مقابل مشکلات داشته باشد و تصمیم بگیرد که براى رفع مشکلات اقدام بکند، چیز باارزشى است». (2 شهریور ۱۳۸۷)

 

خدمت به مردم

بر هیچ کس پوشیده نیست که خدمت به مردم به خصوص اقشار آسیب پذیر و مستضعفان که زحمات بسیاری برای انقلاب کشیده‌اند، در اصل یکی از اهداف عالیه انقلاب نیز می‌باشد که امام راحل و رهبر معظم انقلاب نیز بارها و به کرات مسؤولان مختلف دولتی را نسبت به این امر توصیه‌های فراوان نموده اند. به گونه‌ای که رهبر انقلاب خدمت به مردم را گفتمان اصلی دولت اسلامی و فلسفه وجودی مسؤولان دانسته و تأکید دارند که: «هیچ مسأله‌ای نباید مسؤولان را از خدمت به مردم غافل کند». (2 شهریور ۱۳۹۲)

 

حرکت در مسیر تحقق عدالت و پیشرفت اسلامی

عدالت‌گرایی، عدالت‌گستری با ماهیت و رویکرد اسلامی نه تنها برای انقلاب اسلامی حائز اهمیت فراوان است بلکه افزون بر آن به عنوان شالوده و نقشه راه اداره جامعه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و معیار سنجش عملکرد دولت ها به حساب می‌آید.

در حقیقت از نظر رهبر انقلاب تکیه بر عدالت به معنای عام آن که شامل «عدالت جغرافیایى، عدالت طبقاتى، عدالت در زمینه‌‏هاى مسائل اقتصادى، عدالت در زمینه‏‌هاى مسائل فرهنگى، عدالت در جایگزین شدن و جاى گرفتن در مسؤولیت‌ها و مناصب و عدالت در قضاوت‌ها» اساسی‌ترین و محوری‌ترین اصل یک حرکت الهی است.

رهبر معظم انقلاب همزمان با آغاز دهه توسعه و عدالت می‌فرمایند: «در این مرحله از انقلاب، هدف عمده عبارت است از ساختن کشوری نمونه که دارای چهار رکن اصلی است: رفاه مادی، عدالت اجتماعی، روحیه و آرمان انقلابی و ارزش‌های اخلاقی اسلام». (2 شهریور ۱۳۸۷) در این راستا رهبر انقلاب بر این اعتقادند، هر یک از این چهار رکن اصلی اگر ضعیف شود یا از میان برود، بقای انقلاب و عبور آن از مراحل گوناگون ممکن نخواهد شد. 

این در حالی است که معظم له مشروعیت دولت را منوط به عدالت‌خواهی و نیز به مبارزه با فساد و تبعیض دانسته و تأکید دارند: «درباره مشروعیت حرف‌هاى زیادى زده می ‏شود، بنده هم از این حرف‌ها بلدم، اما حقیقت قضیه این است که اگر ما دنبال عدالت نباشیم، حقیقتاً من که این‏جا نشسته‌‏ام، وجودم نامشروع خواهد بود؛ یعنى هرچه اختیار دارم و هرچه تصرف کنم، تصرف نامشروع خواهد بود؛ دیگران هم همین‏‌طور.

ما براى عدالت و رفع تبعیض آمده‌‏ایم. ما آمده‌‏ایم جامعه را از مواهب الهى خودش که مهم‌ترین مواهب الهى در عدالت وجود دارد و همچنین مواهب اخلاقى و معنوى برخوردار کنیم». (5 شهریور ۱۳۸۲)

 

سلامت اقتصادی و مبارزه با فساد

همچنان‌که رهبر عظیم الشأن انقلاب نیز تأکید دارند، فساد اژدهای هفت سری است که سخت جان بوده و به آسانی از بین نمی رود. سختی مبارزه با فساد و ایجاد سلامت اقتصادی به حدی است که ممکن است برخی دولت ها مدعی مبارزه با فساد باشند اما در عمل اقدامی مؤثر نکنند.

برای همین است که رهبر انقلاب با بیان اینکه «منصب حکومتی جایگاه وسوسه انگیز قدرت و منابع مادی است» (6 شهریور ۱۳۹۲) به دولت توصیه می کنند «مانند یک چشم بصیر و یک نورافکن قوی و دائم، مراقب باشید دستگاه تحت مدیریت شما از وسوسه فساد، دور و در امان بماند». (6 شهریور ۱۳۹۲)

 

اهتمام ویژه به مقوله فرهنگ

در اهمیت فرهنگ همین بس که گفته شود در اندیشه متعالی رهبر معظم انقلاب این مسأله حتی از اقتصاد که یکی از حوزه های حیاتی هر جامعه ای می باشد نیز مهم‌تر است چراکه در افکار و دیدگاه های دوراندیشانه رهبر انقلاب؛ «فرهنگ به معنای هوایی است که ما تنفس می کنیم.

اگر این هوا تمیز باشد آثاری دارد و اگر کثیف باشد آثار دیگری دارد. فرهنگ یک کشور مانند هواست. اگر بخواهیم مصرف تولیدات داخلی به معنای واقعی کلمه تحقق یابد، باید فرهنگ تولید داخلی در ذهن مردم جا بیفتد». (اول فروردین ۱۳۹۳)

بنابراین اهمیت دادن به این مقوله که ساخت جامعه اسلامی مبتنی بر آن می‌باشد، باید یکی از ویژگی‌های مهمی باشد که دولت اسلامی باید آن را در خود متبلور سازد.

 

نظارت بر عملکرد زیرمجموعه‌ها

دولت مجموعه بزرگی است که میلیون ها کارمند دارد. فقدان نظارت دقیق بر این مجموعه می‌تواند معضلات بسیاری برای مردم بیافریند و نیز صحت و پیشرفت کار در مجموعه دولت را کند سازد. لذا نظارت بر عملکرد دستگاه ها و مدیران و زیر مجموعه‌های دولتی یکی دیگر از خصوصیات دولت در جامعه اسلامی از منظر رهبر انقلاب می‌باشد.

در حقیقت نظارت بر عملکرد زیر‌مجموعه‌ها از طریق دستگاه‌های قدرتمند نظارتی نه تنها موجب تسریع در رسیدگی به امور ملت می‌شود بلکه بیش از پیش نیز به ارتقاء سلامت اداری و بهبود امور نهادها و دستگاه‌های زیرمجموعه دولتی می‌انجامد. درباره اهمیت این موضوع رهبر انقلاب می‌فرمایند:

«من اصرار و تأکید دارم که شما دوستان عزیز که مسؤولان بالا و مدیران ارشد هستید، مسأله‏ نظارت بر زیرمجموعه‏ خودتان را بسیار اهمیت بدهید. چشم‌هاى بینا و بصیر و باز شماست که وقتى در دائره مسؤولیت‌تان می‌چرخد، می‌تواند صحت کار و پیشرفت کار را تضمین کند. اگر چنانچه شما غفلت کردید، ممکن است در همان بخشى که غفلت کرده‌‏اید نابسامانى انجام بگیرد». (2 شهریور ۱۳۸۷)

 

مسؤولیت‌پذیری

مسؤولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی یکی دیگر از شاخصه‌های دولت اسلامی مطلوب از نظر رهبر فرزانه انقلاب می‌باشد. در این مورد نیز معظم له بیان می‌دارند: «مسؤولیت‌پذیرى و پاسخ‌گویى در هر بخشى که ما هستیم، مسؤولیت آن کارى که بر عهده گرفته‌‏ایم، این را بپذیریم. زیرمجموعه، زیرمجموعه ما است، احساس مسؤولیت کنیم. در هر نقطه‌‏اى مسؤولیت تعریف‏ شده‌‏اى وجود دارد، آن مسؤولیت را بایستى پذیرفت». (6 شهریور ۱۳۸۵)

 

فراجناحی بودن دولت و عبور آن از جناج‌بندی‌های سیاسی

فراجناحی بودن دولت و پرهیز از ایجاد رویکردهای دو قطبی در جامعه با شعارها و دعواهای سیاسی و در کنار آن عبور دولت از جناح‌بندی های سیاسی، یکی دیگر از شاخصه‌هایی است که از منظر رهبر انقلاب، دولت در جامعه‌ای که به نام اسلام و مبانی دین بنا شده است باید از آن برخوردار باشد، چراکه دوقطبی کردن جامعه آن هم توسط دولت که مسؤول امور اجرایی کشور است نه تنها موجب هدر رفتن انرژی دولت می‌شود بلکه به تشدید اختلافات داخلی و تشتت بیش از پیش آراء در جامعه و همچنین دل‌زدگی و خستگی مردم از دولت نیز می‌انجامد.

در مورد اهمیت توجه به این مسأله رهبر انقلاب تأکید دارند: «جناح‌بندی‌های سیاسی اشکالی ندارد اما نباید جامعه را به دو قطب تبدیل کرد زیرا این کار موجب دل‌زدگی و خستگی مردم و شکننده شدن محیط جامعه می‌شود». (5 شهریور ۱۳۹۳)

 

توجه به علم به‌ویژه اقتصاد دانش‌بنیان

توجه به علم و دانش که بهره‌مندی از آن که از نظر رهبر انقلاب وسیله رشد ملی، بشری و انسانی و اوج گرفتن در محیط عام بشریت است، از خصوصیات دیگر دولت اسلامی می‌باشد. اهمیت علم و دانش به حدی است که از نظر معظم له جامعه بدون داشتن آن نخواهد توانست آرمان‌های خود را بالا بیاورد.

کما اینکه در اندیشه‌های ایشان علم یکی از پیش‌شرط‌های مهمی است که «با داشتن آن می‌توان آرمان‌ها، اهداف و خطوط و جاده‌ها روشن صراط مستقیم را که در اختیار جامعه اسلامی است مطرح نموده و افراد بیشتری را از بشریت به آن هدایت کرد». (6 شهریور ۱۳۸۵)

 

موضع‌گیری صریح و قاطع در قبال مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی

موضع‌گیری صریح و قاطع در قبال مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی و اینکه دولت که سیاست خارجی کشور را مدیریت و اداره می‌کند، مشخصه دیگری است که دولت اسلامی باید از آن برخوردار باشد، به گونه‌ای که در این راه، مسیر حق را پیموده و با جرأت و جسارت تمام رویکرد و مواضع خود را در قبال موضوعات و مسائلی که در منطقه و جهان به ویژه جهان اسلام می‌گذرد اعلام نماید.

چراکه این مسأله همچنان که رهبر انقلاب نیز بر آن تأکید دارند، «شاکله کلی نظام اسلامی و عقبه راهبردی نظام در میان ملت‌ها را حفظ خواهد کرد». (5 شهریور ۱۳۹۳ در دیدار هیئت دولت بمناسبت هفته دولت)

 

ساده‌زیستی و اجتناب از تجمل‌گرایی

ساده‌زیستی و پرهیز از تجمل‌گرایی یکی دیگر از ویژگی‌های دولت اسلامی در اندیشه‌های رهبر انقلاب است. توضیح اینکه دولت‌مردان عادل و مردمی باید ساده‌زیست و تجمل‌گریز باشند، زیرا تجمل‌گرایی دولت پیامدهای متعددی اعم از افزایش مخارج دولتی، ایجاد فاصله و شکاف بین مردم و دولت، افزایش مشکلات طبقات مستضعف و مواردی از این قبیل را در پی دارد که موجبات از هم گسیختگی جامعه را فراهم می‌کند.

در اهمیت وجود این شاخصه در دولت اسلامی، رهبر انقلاب بیان می‌دارند: «ساده‌زیستی چیز بسیار با ارزشی است. ما اگر بخواهیم تجمل و اشرافی‌گری و اسراف و زیاده‌روی را که واقعاً بلای بزرگی است، از جامعه‌مان ریشه کن کنیم، با حرف و گفتن نمی‌شود، که از یک طرف بگوییم و از طرف دیگر مردم نگاه کنند و ببینند عمل‌مان جور دیگر است! باید عمل کنیم. عمل ما بایستی مؤید و شاهد بر حرف‌های ما باشد تا اینکه اثر بکند». (2 شهریور ۱۳۸۷)

 

تعامل نظام‌مند با نخبگان و اندیشمندان

تعامل مستمر و تنگاتنگ با نخبگان و کسانی که در حوزه‌هایی که مرتبط با کار دولت است، صاحب نظر و ایده می‌باشند، شاخصه دیگر دولت اسلامی در اندیشه‌های رهبر انقلاب می‌باشد. به گونه‌ای که امیر مؤمنان علی(ع) نیز در فرمان حکومتی به مالک خطاب می‌دارند: «در آنچه کار شهرهایت را استوار دار و نظمی را که مردم پیش از تو بر آن بوده اند برقرار ساز، با دانشمندان فراوان گفت‌وگو کن و با حکیمان فراوان سخن در میان نه.»

در این باره رهبر انقلاب نیز می فرمانید: «تعامل نظام‌مند با نخبگان و اهل نظر حتى مخالفین است؛ با اینها هم باید تعامل کرد. نخبگان جامعه را نباید فراموش کرد. من اعتقادم این است که بر طبق فرمایش مولاى متقیان، آن جایى که بین خواست نخبگان و خواست مردم – عامه مردم – تعارض وجود دارد، خواست عامه مردم مقدم است؛ این همانى است که در نامه معروف حضرت و فرمان معروف حضرت به مالک اشتر، به این معنا تصریح شده؛ اما همیشه از این قبیل نیست.

گاهى نخبگان نظرات اصلاحی دارند که بایستى از اینها استفاده کرد. یعنى همچنانى که گفته می‌شود که «همه چیز را همگان دانند»، «همه کار را هم همگان توانند»؛ واقعش این جورى است. از نظرات و از نیرو و از کار همه نیروها استفاده بشود». (2 شهریور ۱۳۸۷)

سعه صدر در مواجه با انتقادات

انتقادات همیشه وارد نیستند، اما گاه دربردارنده اطلاعاتی هستند که شنیدن آنها لازم است. از این رو برای اینکه اطلاعات مفید موجود در انتقادات را از دست نداد بهتر است به همه انتقادات گوش فرا داد.

در مورد اهمیت این مقوله نیز که باید به عنوان یکی از شاخصه‌های اصلی دولت اسلامی باشد، رهبر انقلاب تأکید دارند: « لزومی ندارد که انسان بخواهد به هر مطلب یا انتقادی، پاسخ دهد زیرا در برخی موارد سکوت بهتر است ضمن آنکه هر حرفی هم که بر ضد ما زده شود اینگونه نیست که حتماً در ذهن افراد جامعه تأثیر بگذارد و مورد قبول قرار گیرد … انتقاد باید باشد اما انتقاد باید با لحن خوب و منصفانه باشد و هدف از آن نیز بی آبرویی و سبک کردن طرف مقابل نباشد که این روش قطعاً غلط است … پاسخ به انتقادها هم باید منطقی و با خونسردی داده شود». (5 شهریور ۱۳۹۳ در دیدار هیئت دولت بمناسبت هفته دولت)

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *