پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای سازوکار تاثیرگذاری قرآن کریم بر بنیان‌های فکری تمدن اسلامی را تبیین و بررسی کند. این پژوهش نشان می‌دهد که آیات قرآن کریم با تاثیر بر خردورزی و فطرت‌گرایی انسان‌ها، موجبات معرفت‌بخشی و تغییر نظام فکری عرب و پیدایش فرهنگ اسلامی را فراهم آورده و پیروی از کلام وحی زمینه‌ساز رشد و توسعه اقتصادی، دینی، علمی و هنری جامعه اسلامی و شکل‌گیری و حیات تمدن اسلامی در هزاره نخست هجری قمری شده است.
