حکمرانی خوب ایده‌ای است که به‌دنبال ناکارآمدی سازوکارهای پیشین توسعه مطرح شد. درواقع، این ایده به‌دنبال آن است که دولت‌ها و به‌طورکلی ساختار اداری و سیاسی را به‌سمتی هدایت کند که کمترین فساد و آسیب‌های درونی ـ‌که معمولاً باعث تضعیف دستگاه‌های مدیریتی و سیاسی می‌شودـ بروز کند. این ایده با سازوکارهایی همچون پاسخگویی بیشتر در بدنه دولت، قانون‌محوری، عدالت‌جویی، مشارکت‌جویی و کارایی و اثربخشی و…، گرچه دیرزمانی نمی‌گذرد که به‌عنوان یک نگرش جدید مدیریتی مطرح شده است، تا کنون مباحث زیادی را پیرامون خود برانگیخته و اندیشمندان بسیاری را به تحقیق و اظهارنظر دراین‌باره واداشته و به یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین مفاهیم در علوم اجتماعی، به‌ویژه مدیریت دولتی، مبدل شده است. در این پژوهش هدف این است که ابتدائاً میزان سازگاری این ایده با شیوه حکمرانی موجود در نظام جمهوری اسلامی و اندیشه ولایت فقیه بررسی شود و سپس کمک‌ها و ارزش‌های تکمیل‌کننده این ایده در انسجام بخشیدن به نظریه ولایت فقیه و تحقق تمدن نوین اسلامی لحاظ گردد. درواقع، پرسش اصلی در این پژوهش این است که نظریه و ایده حکمرانی خوب، چگونه می‌تواند در خدمت تحقق تمدن نوین اسلامی قرار گیرد. در نگاه نخست، به‌نظر می‌رسد مفاهیم و اجزای مندرج در نظریه حکمرانی خوب، تضاد و تعارضی با ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی ندارد و می‌توان از آن برای ایجاد نظامی کارآمدتر و سالم‌تر بهره گرفت. در پایان، توان بالقوه قانونی و سیاسی نظام جمهوری اسلامی در جهت پذیرش و اجرایی کردن ایده حکمرانی خوب، بررسی می‌شود. روش تحقیق این پژوهش، بخشی به‌صورت قیاسی و با استفاده از الگوی حکمرانی خوب، و بخشی نیز به‌صورت استقرایی و با بهره‌گیری از توانایی‌های بالقوه نهفته در نظام جمهوری اسلامی است.
خلاصه ماشینی:
گروه‌بندی شاخص‌های حکمرانی خوب (الوانی و علیزاده ثانی، ۱۳۸۶: ص۸) مؤلفه‌ها شاخص‌ها مشارکت حق اظهارنظر؛ انتخابات آزاد و منصفانه؛ تکثرگرایی رسانه‌ها؛ اجماع؛ آزادی سیاسی پاسخگویی پاسخگویی؛ مسئولیت‌پذیری؛ اعتماد؛ شفافیت؛ رفتار اخلاقی و صادقانه عدالت و برابری کیفیت مقررات؛ حاکمیت قانون؛ توزیع عادلانه؛ انصاف؛ تساوی حقوقی؛ میزان تحمل تنوع توسعه انسانی توانمندی جنسیتی؛ توسعه انسانی؛ کیفیت زندگی کارایی و اثربخشی کنترل فساد؛ اثربخشی دولت؛ کارایی قضایی؛ کارایی اداری؛ توانایی رقابت در محیط جهانی؛ ثبات سیاسی و فقدان آشوب هاتر و انورشاه شاخص‌هایی مانند مشارکت شهروندان، دولت‌محوری، توسعه اجتماعی و مدیریت اقتصادی را برای حکمرانی خوب معرفی کرده‌اند که به هر میزان در دستیابی به ویژگی‌های معرفی‌شده موفقیت حاصل شود، به حکمرانی خوب نزدیک می‌شود. مقایسه تطبیقی هریک از شاخص‌های ارائه‌شده ازسوی نهادهای مختلف (همان: ص۱۰۸) برنامه توسعه سازمان ملل متحد بانک جهانی اسکان بشر سازمان ملل سازمان علمی، فرهنگی، آموزشی سازمان ملل مشارکت آزادی بیان مشارکت مشارکت برابری حساسیت در برابر فقر دسترسی برابر به منابع برابری اجتماعی شفافیت شفافیت شفافیت شفاف‌سازی پاسخگویی پاسخگویی پاسخگویی پاسخگویی حاکمیت قانون حاکمیت قانون – قانون‌مداری وفاق‌گرایی – – وفاق‌محوری اثربخشی و کارایی هدایت توسعه‌مدار کارایی کارایی بینش استراتژیک – بینش استراتژیک و توسعه انسانی پایدار – انعطاف‌پذیری – – انعطاف‌پذیری ازسوی‌دیگر، ازآنجایی‌که بحث حاضر درباره حکمرانی خوب در تمدن نوین اسلامی است و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مبدع و مبتکر بحث تمدن نوین اسلامی‌اند، مناسب است این ایده را در سخنان ایشان نیز مورد مداقه قرار دهیم. اگر قرار باشد آینده‌ای روشن برای جمهوری اسلامی ایران با عنوان تمدن نوین اسلامی رقم بخورد، این امر نیازمند توجه جدی به حکمرانی خوب است.
