به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشکده اسلام تمدنی به نقل از ایکنا از خراسان‌رضوی، سیدعلیرضا واسعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،  در نشستی از سلسله نشست‌های «خوانش تمدنی قرآن» که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: بر اساس داده‌های دینی یکی از شب‌های نیمه دوم ماه مبارک رمضان شب قدر است، هر چند که این شب به صورت دقیق مشخص نشده است. در اینجا لازم می‌دانم که در خصوص اهمیت، جایگاه و عظمت این شب به نکاتی اشاره کنم. نکته اول اینکه ارزشمندی و عظمت شب قدر ارتباط مستقیمی با اسلام ندارد، یعنی پیش از آنکه اسلامی بیاید و قرآن نازل شود شب قدر وجود داشته است.

وی بیان کرد: نکته دوم اینکه آنچه که در قرآن آمده به‌ویژه در سوره مبارکه قدر، قرآن در شب قدر نازل شده است. شاید این سؤال در ذهن برخی از افراد ایجاد شود که اگر چنین است پس چگونه پیامبر(ص) آن را طی ۲۳ سال برای مردم بیان کردند؟ مفسران پاسخ‌های متعددی به این پرسش داده‌اند که مشهورترین و پذیرفته شده‌ترین پاسخ این است که برای قرآن دو نزول وجود داشته؛ نزول دفعی که از آسمان بالا بر زمین نازل شد که جامع و کامل بود و نزول دوم نیز نزولی بود که تابع ضرورت‌ها و نیازهای زمان طی ۲۳ سال بر نبی مکرم اسلام فرستاده شد و آن حضرت آن‌ها را بر مردم فرا خواندند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: نکته سوم اینکه شب قدر برابر با هزار ماه است یعنی آنچنان ارزشمند و بزرگ است که اگر کسی این شب را درک کند و در این شب کارهای نیک انجام دهد برابر با هزار ماه برای او در نظر گرفته خواهد شد و در حقیقت به نظر می‌رسد که این برای تشویق و امید آفرینی دیده شده تا افراد، بیشتر به کارهای نیک بپردازند و اگر کار بدی هم در این شب انجام دهند همانند شب‌های دیگر محاسبه نخواهد شد و عذاب سخت‌تری برای او در نظر گرفته می‌شود.

واسعی بیان کرد: نکته چهارم آنکه در این شب تقدیر یکساله انجام خواهد شد و همانگونه که در آیه پنجم سوره مبارکه دخان آمده است که در این شب وضعیت هر امر استواری روشن می‌شود و لذا گفته شده که در این شب بکوشید کارهایی را انجام دهید که یکسال پیش روی شما به نیکی رقم بخورد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: نکته پنجم این است که بر اساس دلایل ارجمندی این شب به آن‌ها اشاره شد، مناسب است که انسان به کارهای خیر روی بیاورد، البته کار خیر صرفاً عبادت نیست، بلکه هم بندگی، هم عبادت، هم کارهای خیریه عمومی و هم پرداختن به تفکر، تأمل و تعقل و بیش از همه مطالعه و کارهای معرفت‌افزانه است. از این‌رو چه خوب است که ما در این شب‌ها قرآن را مطالعه کنیم و قرآن را در سر بگذاریم نه بر سر.

واسعی اظهار کرد: در حقیقت شب‌های قدر شب عزاداری و نوحه‌سرایی نیست، اگر چه در شبی که محتمل است شب قدر باشد ما با یک عزای بزرگی مواجه هستیم و آن شهادت امام علی(ع) است و طبیعتاً به همین مناسبت سوگواری خواهیم کرد، اما شب قدر چنین اقتضایی ندارد، زیرا شب قدر برای عزاداری نیست و همواره می‌توان در این شب به کارهای خیر روی آورد و حتی اگر در این شب دور هم جمع شوند برای کارهای عمومی باز هم ارجمند و پذیرفته شده است.

وی بیان کرد: در این میان نیز باید توجه کرد که پاره‌ای از آیین‌ها و شعائر در این شب به عنوان یک اصل مسلم پذیرفته شده است و گویا اگر کسی در این شب‌ها به آن اعمال نپردازد شب قدر را نشناخته است، در حقیقت چنین نیست و چه بسا برخی از کارها پشتوانه دینی استواری برخوردار نباشد، اما اینکه ما در این شب برخی از کارها را انجام دهیم و تصور کنیم باید این کارها را انجام داد به نظر می‌رسد جای تفکر و تأمل داشته باشد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تأکید کرد: از این‌رو خوب است که ما در این شب به کارهای نیک و ارزنده توجه کنیم، البته عبادت هم کار بسیار پذیرفتنی است، اما نباید تنها به این کارها بسنده شود، بلکه فعالیت‌های معرفتی و به‌ویژه مطالعه قرآن کریم از اهمیت زیادی برخوردار است و همواره باید به قرآن بیش از آنکه توجه می‌شود توجه کنیم.

واسعی گفت: با توجه به آیه شریفه «سَلَامٌ هِیَ حَتَّىٰ مَطْلَعِ الْفَجْرِ» در سوره مبارکه قدر، می‌توان گفت که گویا این شب، شب سلامتی و آرامش هم هست و چه خوب است که ما این شب‌ها را به مثابه فرصت‌هایی قلمداد کنیم تا چگونگی تعامل با دیگران را مورد پردازش قرار دهیم تا در داد و ستد با دیگران به آرامش بیشتر، با مسالمت بهتر و در فضای انسانی‌تری پیش رویم و در نهایت به زیست انسانی و مطلوب خداوندی نیز تن دهیم.