مقدمه:
نرمافزار کتابخانه‌ای برنامه ای رایانه‌ای است که با یکی از زبان‌های رایج برنامه‌نویسی نوشته میشود و فرایندها و فعالیت های کتابخانه مانند ذخیره، بازیابی، جستجو، امانت، ثبت، وجین و… را تسهیل کرده و از شکل سنتی و کار دستی به شکل نیمه ماشینی و گاه کاملاً ماشینی درمی آورد. نفوذ فناوری در زندگی در عصر حاضر به شکلی است که افراد مسن جامعه نیز تمایل به استفاده از تکنولوژی های روز را دارند، مثلاً شاید بارها در کتابخانه ها از طرف اعضای کهنسال درخواست هایی مبنی بر استفاده از اینترنت یا خدمات شبکه هایی اجتماعی داشته اید و تصور کتابخانه های سنتی گذشته برای اکثر افراد غیرقابل تصور و حوصله بر می نماید.
بنابراین استفاده از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای برای مدیریت اطلاعات، اکنون به‌صورت یک نیاز مبرم درآمده که هم رضایت کاربران کتابخانه و هم رفاه کاری کتابداران را در پی دارد به همین دلیل کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی با آگاهی از توان رایانه در افزایش سرعت، دقت و سهولت فرایندهای کاری و عملیاتی کتابخانه به‌طور گسترده از این ابزار سودمند بهره می‌گیرند. استفاده از نرم افزار کتابخانه ای به مدیریت اطلاعات و امور کتابخانه کمک بسیار زیادی می کند. در متن زیر سعی بر معرفی تعدادی از نرم افزارهای کتابخانه ای داخلی و برای انواع کتابخانه است.
برخی از این نرم‌افزارها ممکن است قدمت زیادی داشته باشند و برخی دیگر جدید باشند، تعدادی ارتقا پیدا کرده و برخی دیگر ممکن است در یک نسخه بدون بازنگری منتشر شده باشند و هیچگاه نسخه دوم آن‌ها انتشار نیافته باشد؛ برخی را میتوان رایگان دانلود کرد اما برخی دیگر را باید خرید و دسترسی به آن هزینه دار است. برخی از آن‌ها مختص کتابخانه ها با منابع چاپی و برخی دیگر برای کتابخانه های دیجیتال که منابع غیر فیزیکی دارند و تعدادی برای هر دو کتابخانه دیجیتال و غیر دیجیتال کاربرد دارند. هدف از این نوشته جستجو و یافتن نرم‌افزارهایی مفید برای کتابخانه ها است.
حال ممکن است یک کتابخانه بزرگ باشد و یا یک کتابخانه کوچک مانند کتابخانه یک مسجد، اطلاعات برخی از این نرم افزارها بسیار زیاد بود طوری که شاید بتوان در مورد برخی از آن‌ها یک مقاله و یا حتی یک کتاب نوشت؛ که در مطلب نمیگنجد، بنابراین در متن پیش رو صرفاً این نرم افزارها معرفی و سرنخی به جستجوگران و علاقهمندان داده میشود.
نرم افزار مدیریت کتابخانه دهکده
برخی از امکانات کلیدی نرمافزار مدیریت کتابخانه دهکده:
– پایگاه داده بسیار قدرتمند اس.کیو.ال. سرور[۱] و بدون محدودیت در ثبت کتب، اعضا، امانت با سرعت بسیار بالا
– طراحی زیبا و کاربرپسند با پشتیبانی از ویندوزهای ۷، ۸، ۸.۱ و ۱۰ مایکروسافت
– امکان ارسال پیامک دیرکرد امانت به اعضایی که امانت کتاب آن‌ها دیرکرد دارد
– ثبت عضو جدید به همراه عکس و تمامی مشخصات
– پرینت کارت عضویت به صورت حرفه ای
– خدمات ثبت کتاب و امانت و گردش
– تعیین لیست رزرو برای اولویت بندی اعضا برای دریافت کتاب
– تنظیم مهلت برگشت کتاب در تنظیمات
– نمایش اعضایی که دیرکرد دارند و محاسبه مبلغ جریمه دیرکرد کتاب به صورت خودکار با توجه به تنظیمات انجام شده توسط شما
– پرداخت جریمه یا ثبت در بدهی عضو
– ارسال ایمیل به کاربران (با پست الکترونیک شما)
– جستوجو و گزارش گیری حرفه ای از اعضا، کتب به امانت رفته، بدهی ها، پرداختی ها و. (امکان گرفتن پرینت از گزارش و یا ارسال به فایل اکسل)
– با قابلیت افزودن کاربر به برنامه به دو صورت مدیر و کاربر سیستم با سطح دسترسی کمتر نسبت به مدیر سیستم
این نرمافزار در بستر وب پیاده‌سازی شده و کتابداران و اعضای کتابخانه ها می‌توانند به راحتی در هر مکان و زمانی که با کامپیوتر، لپتاپ، اپلیکیشن اندروید به سیستم کتابخانه متصل شوند. مناسب کتابخانه های کوچک (کمتر از ۱۰۰ کارمند)، متوسط (کمتر از ۵۰۰ کارمند)، بزرگ (بیش از ۵۰۰ کارمند) است.
خلاصه ای از امکانات نرم افزار کتابا:
– قابلیت استفاده از طریق اینترنت با کامپیوتر و موبایل و …
– ثبت و مدیریت اسناد و اعضاء کتابخانه
– اتصال به کتابخانه ملی برای ثبت سریع اسناد
– رزرو و به امانت گیری کتاب ها توسط اعضا
– انواع گزارش گیری های مورد نیاز شما
– چاپ بارکد برای کتاب ها و کارت عضویت برای اعضاء
– سیستم اطلاع‌رسانی پیامک و ایمیل
-سیستم تیکیتینگ[۲] و رفع مشکل کتابخانه ها به صورت ۲۴ ساعت (پشتیبانی آنلاین)
-ثبت نام اعضاء و استفاده از پنل کاربری مستقل برای اعضاء
-ارتباط کتابخانه ها با یکدیگر و اشتراک گذاری منابع آن‌ها
آدرس شرکت تولیدکننده این نرم افزار: http://www.takprogram.ir
برای اطلاعات بیشتر اینجـا را ببینید.
گروه انفورماتیک پارسانگار نرمافزار کتابداری رایکا را به‌عنوان راه‌حلی ساده و ارزان و جایگزینی مطمئن برای نرم‌افزارهای مشابه ارائه کرده است. این نرمافزار آن‌چنان ساده و روان طراحی‌شده است که همه می‌توانند به‌راحتی با آن کار کنند. نه حسابداری، نه کامپیوتر، نه تجربه طولانی، هیچ تخصص خاصی نیاز ندارید. آنچه نیاز دارید توانایی خواندن و نوشتن فارسی و توانایی فشردن کلیدهای ماوس است. راهنمای داخلی برنامه تمامی جزئیات را به شما می‌آموزد و حتی بسیاری از اصول کار با ویندوز را نیز یادآوری میکند. این نرمافزار در سه نسخه (نگارش) و برای کتابخانههای کوچک، متوسط و بزرگ طراحی شده است.
برای دیدن امکانات، قابلیت ها و ویژگی‌های این نرم افزار کلیک کنید.
نرم افزار جامع کتابداری و مدیریت کتابخانه صُحُف نسخه ۵/۱۰ دارای تأییدیه فنی از شورای عالی انفورماتیک کشور است و دارای قابلیت جستجو و رزرو سند به‌صورت تحت وب و تحت شبکه است. دارای سیستم بارکد، سیستم کدبندی کنگره، دیویی و کاملاً هوشمند است. امکان دریافت اطلاعات کتاب از لوح فشرده کتابخانه ملی را نیز دارد.
در اینجــا ویژگی های این نرم افزار و مراکزی که از این نرم افزار استفاده کرده و یا در حال استفاده اند را می توانید ببینید.
این نرمافزار برای مدیریت آسان کتاب های موجود در کتابخانه با ظاهری کاربرپسند طراحی شده است. کوچک (کمتر از ۱۰۰ کارمند)، متوسط (کمتر از ۵۰۰ کارمند)، بزرگ (بیش از ۵۰۰ کارمند)
برخی امکانات برنامه:
– ورود کامل اطلاعات انواع کتاب ها و مجلات
– قابلیت پشتیبان گیری دستی و خودکار
– امکان استفاده از دفترچه تلفن با شماره گیری مستقیم
– امکان چاپ لیستی از کتاب‌ها با قابلیت انتخاب آیتم های موردنظر برای چاپ
– امکان صدور فیش برای هر کتاب جهت شناسایی آن
– امکان استفاده در شبکه
– طراحی‌شده بر مبنای بانک اطلاعاتی قدرتمند اس.کیو. ال. سرور
ویژگی ها و دیگر اطلاعات لازم را از اینجـــا بخوانید.
نرم افزار مدیریت کتابخانه و کتابداری یاقوت نرم‌افزاری قوی و کارآمد جهت اداره امور انواع کتابخانه های بزرگ، کوچک، کتابخانههای مدارس، دانشگاه ها و نیز کتابخانهها و بانک های نرم افزاری موجود در مساجد و اماکن مختلف است. این نرمافزار قابلیت ها و امکانات زیادی دارد و با وجود سازگاری با اکثر استانداردهای کتابداری، محیط کاربری بسیار ساده ای دارد و هر فردی بدون نیاز به دانش کتابداری می تواند از این سیستم استفاده کند.
برخی از امکانات و قابلیت های این نرم افزار:
– مجهز به سیستم ورود اطلاعات از نسخه اختصاصی کتابشناسی ملی ایران (که به همراه نرمافزار ارسال میشود) تنها با وارد کردن شماره شابک[۳] و یا شماره کتابخانه ملی
– قابلیت کار با انواع روش های رده‌بندی اسناد ( کنگره، دیویی و حتی روش‌های ساختگی و ساده)
– دارای سیستم جستجوی سریع در تمام بخش ها جهت یافتن سریع اسناد و اعضا از طریق نام آن‌ها
– امکان استفاده چند کاربره از نرمافزار
– قابلیت نصب در شبکه
برای دیدن سایت نرم افزار کلیک کنید.
این نرم افزار بر روی تمام نسخه‌های سیستم‌عامل ویندوز (۳۲ و ۶۴ بیتی) نصب میشود و در تمامی کتابخانهها (کتابخانههای عمومی و شخصی، ادارات و مؤسسات، دانشگاه‌ها، پایگاه‌ها، مساجد، مدارس و…) قابل استفاده است. امکان تعریف کاربران با محدودیت‌های سطح دسترسی، مدیریت پیشرفته اعضا و اسناد کتابخانه، مدیریت میز امانت و … از امکانات این نرمافزار است.
اطلاعات تکمیلی را در اینجــا ببینید.
۸. نرم افزار دی اسپیس[۴] فارسی
دی اسپیس یک نرمافزار با قابلیت‌های بسیار بالا برای هر نوع کاربرد دانشگاهی و سازمانی است، انعطاف‌پذیری آن در پذیرش فرمت‌های مختلف اطلاعات و سیستم کاربری ساده و کاربرپسند بسیار کمک میکند تا دانشگاه ها، سازمان ها و مؤسساتی که از این نرم افزار استفاده می کنند، هم منابع داخلی و هم منابع خارجی تهیه‌شده خود را مدیریت کنند. نسخه اصلی نرم افزار به زبان انگلیسی است که توسط شرکت داده پردازی تلاش و توسعه (یابش) نسخه فارسی آن تولید، توسعه و در سازمان های مختلف نصب و راهاندازی شده است.
نرم افزار دی اسپیس بسیار معروف که هم اکنون در بیش از دو هزار موسسه آموزشی، پژوهشی، دانشگاهی و تجاری به عنوان پایگاه نگهداری اطلاعات آنلاین (مخزن داراییهای دیجیتال سازمانی) استفاده میشود توسط کتابخانه ی دانشگاهی اِم آی تی آمریکا و آزمایشگاه شرکت اچ پی تولید و توسعه یافت. این سیستم از پرکاربردترین و قدرتمندترین نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات سازمانی است که در بیش از ۲۰۲۲ مؤسسه بزرگ دنیا در اغلب کشورها، مورد استفاده شرکت‌ها، سازمان‌ها، کتابخانهها، مراکز پژوهشی و دانشگاه‌های معتبر جهان مانند دانشگاه ام.آی.تی، ملی استرالیا، کلمبیا،، اوهایو، کمبریج، تورنتو و واشنگتن قرار گرفته است. متن باز بودن این محصول و بسترهای تولید آن، با لیسانس BDS که اجازه‌ی هرگونه استفاده‌ای را به استفاده‌کننده میدهد، باعث افزایش سرعت و سهولت افزودن امکانات به سیستم شده است و باعث شده تاکنون توسعه های بسیار با کیفیتی روی آن صورت گرفته باشد. سهولت دسترسی جهانی به منابع محتوایی سازمان، جمع آوری محتوا در محلی متمرکز، نگهداری و ذخیره‌سازی دارایی های دیجیتال مانند پرونده های متنی و تصویر و صدا و فیلم، امکان انتقال اطلاعات و هماهنگی میان سیستم‌های نگهداری اطلاعات، از مهمترین اهداف استفاده از این مخزن سازمانی است.
این نرم افزار در بسیاری از مراکز پژوهشی، آموزشی، شرکت‌ها، کارخانه‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی، موتورهای جستجو و … استفاده میشود و کاربرد این نرم افزار در حوزه کتابخانه ها به صورت زیر است:
-کتابخانههای دانشگاهی: راهاندازی کتابخانههای دیجیتالی و نمایه های موضوعی –تخصصی، ساخت پایگاه‌های تمام متن، نمایه های عمومی، مخزن انتشارات دانشگاه اعم از کتاب، مقاله، پایان‌نامه، مجله و … سامانه‌ی یکپارچه ی جستجو در منابع
–کتابخانههای عمومی: راه اندازی کتابخانه های دیجیتالی و نمایه های موضوعی
– کتابخانه های تخصصی کوچک و بزرگ: راهاندازی کتابخانه‌ی دیجیتال، ساخت نمایه‌های تخصصی، ساخت پایگاه های تمام متن
شرکت یابش یک جزوه آموزشی خوب و یک بروشور کاربردی تهیه و طراحی کرده که میتوانید از اینجـــــا دانلود کنید. این نرم افزار قابلیت ها و ویژگی های زیادی دارد کهپیشنهاد میشود مطالعه کنید.
نرمافزار جامع کتابخانه باتِک امکان تعریف نامحدود کتابخانه با دسترسی های کاملاً مجزا، بانک اطلاعاتی یکپارچه، دسترسی تحت شبکه و… را به سادگی در اختیار مجموعه های مختلف با ظرفیت های مختلف قرار میدهد. دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی، مدارس، مساجد و کانون های فرهنگی می توانند بنا به نیاز از نسخه های مختلف این نرم افزار استفاده کنند.
این نرم افزار سه نسخه تک کاربره، نسخه ویژه مجموعه های چند کتابخانه و ماژول تحت وب دارد.
برخی امکانات این نرم افزار:
-ثبت و مدیریت اطلاعات اسناد و اعضاء.
– انجام خودکار کلیه محاسبات زمانی، همچون محاسبه اعتبار عضویت، دیرکرد کتاب، جریمه و …
– ثبت سریع امانات با استفاده از بارکد خوان.
-دارای بخش مدیریت مالی جهت پیگیری جریمه ی دیرکرد، تمدید عضویت، اعمال بخشودگی، تسویه‌حساب و…
– دارای سیستم جستجوی سریع در تمام بخش ها جهت یافتن سریع اسناد، اعضا، امانات با استفاده از فیلترهای مختلف.
– قابلیت افزودن تصاویر اعضا به نرم افزار.
– امکان ورود خودکار اطلاعات اسناد و اعضاء از فایل‌های اکسل و یا نرم افزارهایی که قابلیت گزارش از طریق اکسل را دارند.
– امکان گرفتن خروجی اطلاعات در قابل فایل اکسل.
۱۰. نرم افزار آذرسا
نرمافزار «آذرسا» به عنوان اولین نرمافزار جامع یکپارچه کتابخانه، مرکز اسناد و آرشیو دیجیتال در کشور، با نگرشی نوین در زمینه نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای و اطلاع‌رسانی مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی حوزه‌های کتابخانه و مراکز اسناد به‌ویژه یونی مارک[۶] [ Z۵۰/۳۹[۷ و اُ. اَی. آی[۸] ارائه شده است. «آذرسا» فرایندهای مختلف کتابخانه‌ای دیجیتال، الکترونیک و هوشمند را تحت پوشش قرارمی‌دهد. از اینرو به عنوان یک راهکار جامع و یکپارچه در سطح کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی سازمان‌ها و نهادهای متوسط و بزرگ به صورت متمرکز، نیمه متمرکز و نصب، راهاندازی و عملیاتی شده است. نرمافزار آذرسا به‌طور رسمی در سال ۱۳۹۱ توسطشرکت پارس به جامعه کتابداری و اطلاع‌رسانی عرضه گردید و با توجه به رویکردهای اطلاع‌رسانی و پژوهشی این نرمافزار در سطح کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی متعددی مورد بهره‌برداری قرار گرفت و تاکنون سیر تکامل و جامعیت آن با رویکردهای نوین اینحوزه مورد توجه ویژه‌ای واقع شده است.
برخی از ویژگی های آذرسا:
زیرساخت استاندارد ذخیره‌سازی اطلاعات بر اساس مارک[۹]
امکان بهره‌برداری از چند اصطلاح‌نامه چندزبانه به طور همزمان و به صورت یکپارچه
بهره‌مندی از موتور جستجوی قوی در ارائه اطلاعات مانند رتبه‌بندی نتایج و پویایی فیلدهای جستجوپذیر
راهبردهای نوین جستجو مانند جستجوی فازی[۱۰] و مجاورتی[۱۱]
جستجوی تمام متن با قابلیت‌های ویژه مانند امکان تعیین دامنه جستجو و نحوه در نظر گرفتن اعراب و کاراکترهای ویژه
جستجوی مفهومی با استفاده از اصطلاح‌نامه‌ها
امکان کدگذاری و طبقه‌بندی اسناد آرشیوی بر اساس ساختار سلسله مراتبی پویا
تبادل دوسویه اطلاعات بین نرم‌افزارهای ناهمگون
دیگر ویژگی ها و قابلیت های این نرم افزار را از اینجـــا بخوانید.
شرکت پارس آذرخش علاوه بر نرم افزار آذرسا نرم افزارها و خدمات دیگری در حوزه کتابخانه دارد از جمله:
۱۰-۱: اپلیکیشن ژوو:
ژوو اپلیکیشنی است با استانداردهای جهانی که زیر نظر مشاورها و متخصصان انفورماتیک در شرکت پارسآذرخش طراحی و تولید شده است و به شما این امکان را میدهد تا در محیطی امن با دامنه گسترده‌ای از مشاورها و متخصصان مورد تائید انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران به‌صورت مستقیم در ارتباط باشید. این نرم افزار در سایت این شرکت قابل دانلـــود است.
۱۰-۲: پارس‌یار، نرم افزار استخراج محتوا:
شرکت پارس آذرخش نرمافزار کتابخانه دیجیتال پارس‌یار را با هدف تسهیل فرآیند فهرست‌نویسی ماشینی منابع دیجیتال، طراحی و ایجاد کرده است. ویژگی های این نرم افزار را در اینجـــا ببینید.
۱۰-۳: دیجی لیب نرم افزار مدیریت کتابخانه:
نرم‌افزاری با تمرکز بر مدیریت مجموعه‌ای از محتواهای الکترونیکی است. این نرم افزار با هدف سازماندهی، ذخیره و بازیابی اطلاعات منابع دیجیتال در سطح کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی توسعه یافته است. این نرمافزار به گونه ای طراحی شده تا در ذخیره‌سازی، سازماندهی و دستیابی منطقی به هر نوع اطلاعات دیجیتالی در مدت زمان طولانی به خدمت آید و می‌تواند منابع اطلاعاتی دیجیتال شده را با سرعت بالا و صرفه اقتصادی دسترس‌پذیر سازد. ویژگی های دیجی لیب را از اینجــا ببینید.
۱۰-۴: کتابخانه همراه آذرسا
این محصول برای سیستم‌عامل‌های اندروید و آی.اُ. اس.[۱۲] تهیه شده و کاربر می تواند پس از دریافت نرمافزار و دانلود آن بر روی موبایل خود، به‌راحتی از آن استفاده کند. چرا که نسخه اصلی نرمافزار یک فایل اجرایی است که به‌راحتی قابل نصب روی موبایل یا تبلت بوده و تنها شرط آن اتصال کاربران به اینترنت است.[۱۳] اگر تمایل دارید در مورد کتابخانه همراه آذرسا بدانید، کلیک کنید.
۱۰-۵: پورتال کتابخانه ای
از دیگر خدمات شرکت پارسآذرخش، پورتال کتابخانه ای است که امکانات لازم برای تهیه، سازماندهی، دسترسی، جستجو، استخراج، تفسیر، انتقال، نگهداری و انسجام منابع اطلاعاتی را فراهم می‌آورد، به نحوی که این منابع با وجود سطح دسترسی به سادگی در دسترس باشند. نرم افزاری منعطف که گستره وسیعی از انواع سایت‌های اینترنتی با کاربری های گوناگون با آن راه اندازی شده است: از سایت کتابخانه یک مدرسه گرفته تا سایت دانشگاه و … نرم افزاری که امکان برنامه نویسی اضافی جهت تطبیق با نیازهای کاربران خود را دارا است.
۱۱. نرمافزار پیام حنان
شرکت پیام حنان با هدف ارائه خدمات و محصولات در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی چهار خدمت نرم افزاری جهت استفاده در کتابخانه ها دارد:
کتابخانه دیجیتال حنان
آریان (نرم افزار هوشمند کتابخانه)
نرم افزار کتابخانه مدارس
پورتال کتابخانه پیام حنان
کتابخانه دیجیتال حنان منابع دیجیتال یک مرکز اطلاع‌رسانی را مدیریت میکند و با استقرار در هر مرکز و ذخیره اطلاعات و منابع دیجیتال در آن سکان مدیریت منابع را در دست می‌گیرد و با طراحی الگوهای از پیش آماده، پویا و مناسب در قالب کتابخانه دیجیتال، این الگوها را با توجه به نیاز کاربران ارائه میدهد؛ مانند: کتابخانه دیجیتال ساز حنان، کتابخانه دیجیتال پزشکی حنان، کتابخانه دیجیتال فنی- مهندسی حنان، کتابخانه دیجیتال علوم پایه حنان و …
برای مطالعه ویژگی‌های این نرم افزار و بروشور حاوی راهنمای این نرم افزار اینجـــا را ببینید.
آریان (نرمافزار هوشمند کتابخانه) از فن‌آوری‌های روز نرم‌افزاری دنیا بهره برده و کلیه استانداردهای حوزه مدیریت اطلاعات را پوشش میدهد. این نرمافزار منطبق بر استانداردهای کتابداری و خواسته‌های کتابخانههای ایران طراحی و پیاده‌سازی شده است. آریان تماماً تحت وب عمل میکند و پایگاه داده آن ام.اس.کیو.ال. سرور[۱۴] است در آن از تکنولوژی‌های سی شارپ دات نت[۱۵]، ایکس. ام. ال[۱۶]. و ام. وی. سی ۵[۱۷]، استفاده شده است. سرور آریان ویندوز سرور ۲۰۰۸ آر ۲[۱۸] است. اطلاعات این نرم افزار و بروشور راهنما را از اینجـــا بخوانید.
پورتال کتابخانه پیام حنان دارای ویژگی‌های انعطاف پذیری، انسجام، گسترش‌پذیری و میان کنش پذیری است که آن را از دیگر نظام های اطلاعاتی متمایز میکند.
این شرکت برای کتابخانه های مدارس اقداماتی انجام داده است:
– طراحی فضای فیزیکی کتابخانه به منظور دل انگیزسازی محیط فیزیکی کتابخانه
– راه اندازی نرمافزار کتابخانه به منظور انجام کلیه امور کتابخانه
– طبقه بندی منابع کتابخانه در حیطه موضوعی منطبق بر استاندارد جهانی به شکل بومی سازی شده برای مدارس
– راه اندازی سامانه بازیابی اطلاعات و جستجوی منابع کتابخانه‌ای به زبان ساده
– راه اندازی سرویس میز امانت
– اطلاع رسانی سرویس تازه های کتابخانه به اعضا
– راه اندازی کتابخانه دیجیتال مدارس
از دیگر خدمات و محصولات این شرکت میتوان سمنتا؛ سامانه مقاله‌های تمام متن الکترونیک، طراحی دکوراسیون کتابخانه، سامانه نما، نمایه‌سازی ماشینی مقالات، نشریات، پایان‌نامه‌ها، فناوری رفید[۱۹]، دستگاه ضدعفونی کننده کتاب[۲۰] (مفید برای ایامی که معضلاتی چون کرونا جامعه را تحت تأثیر قرار داده است)، دستگاه ضدعفونی کننده دست، بارکد خوان (بیسیم جهت قفسه خوانی[۲۱]) است.
۱۲. نرم افزار کاوش
شرکت کاوش چند محصول و نرم افزار کتابخانه ای دارد که در زیر معرفی میشود:
۱۲-۱: نرم افزار کاوش تحت ویندوز ویرایش ۲۰۰۶: این نرمافزار شامل ۸ زیر سیستم است و هر یک از این زیرسیستم‌ها نیز می‌تواند به صورت جداگانه و یا به صورت یکجا تهیه گردد، بدین معنی که هر کتابخانه و یا مرکز اسناد و آرشیو و … بسته به نیاز خود می‌تواند هر یک از زیرسیستم‌های ذکر شده را انتخاب و تهیه نماید.
۱۲-۲: نرمافزار فراکاوش: سامانه جامع کتابداری و اطلاع‌رسانی کاوش در محیط وب است که شامل سرویس‌های: پروانه، پرستو، قاصدک، چکاوک و شاپرک است.
هر کدام از سرویس های کاوش مناسب برای یکی از فرایندهای کتابخانه ای است. مثلاً با کاوش پرستو می توانید فرایند گردش و امانت را مدیریت کنید. برای دیدن اطلاعات بیشتر به سایت این شرکت مراجعه کنید.
۱۳. نرم افزار نوسا
شرکت نوسا در دو حوزه نرم افزارهای کتابخانه ای و خدمات مدیریت اطلاعات برای مراکز اطلاعاتی فعالیت دارد. «نرم افزار آرشیو و فروش منابع دیجیتال» بیشتر برای مراکز فروش کتاب کاربرد دارد چون معمولاً کتابخانه ها به جای فروش، فرایند امانت و گردش منابع دارند که «نرم افزار نگهداری موجودی فیزیکی و گردش امانات» این شرکت مناسب این کار می باشد. خدمات ارائه شده توسط این شرکت در خصوص این نرم افزار را در اینجــــا ببینید.
نرم افزار مدیریت اطلاعات ققنوس و پورتال کتابخانه ای سیمرغ محصولات این شرکت هستند. پورتال سیمرغ نسخه بومی شده و توسعه یافته‌ای از سیستم مدیریت محتوای دات نت نیوک[۲۲] است که به منظور پوشش نیازهای کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی و آرشیوها بهینه شده است. سرویس ابری، شبکه سیمرغ، گنجینه کتاب نوسا و استفاده ازفناوری رفید[۲۳] خدماتی است که شرکت نوسا در حوزه مدیریت اطلاعات میدهد.
۱۴.نرم افزار کتابخانه مهر مساجد
اداره کل کتابخانه های مساجد کشور در سال ۱۳۹۲ اقدام به ارائه و انتشار این نرم افزار کرد. همچنین این نرم افزار بر روی پورتال این اداره کل جهت دانلـود قرار گرفته است؛ که هر کتابخانه با توجه به نیاز می تواند بخش مربوط به فعالیت های خود را دانلود کند. اطلاعات تکمیلی در خصوص این نرم افزار را از اینجــا بخوانید.
۱۵. نرم افزار بوکفا
کانون مجازی آفتابگردان این نرم افزار را ارائه کرده است.
برخی قابلیت‌های بوکفا عبارت‌اند از:
– امکان نصب ساده بر روی سایت و یا به‌کارگیری به صورت آفلاین
– امکان افزودن بی‌نهایت کتاب با مشخصات کامل
– امکان جستجو با معیارهای مختلف در بین کتب
– امکان افزودن بی‌نهایت عضو با مشخصات کامل
– امکان عضوگیری آنلاین! با نصب بر روی سایت، کاربران می‌توانند فرم عضویت در کتابخانه را به صورت آنلاین پر کنند و پس از تأیید مدیران، به سیستم کاربری خود وارد شوند.
– امکان رزرو آنلاین کتاب توسط عضو
– امکان تعریف مدیران با سطوح دسترسی مختلف (مدیر کتب، مدیر امانت، مدیر اعضا و غیره)
– و ده‌ها امکان دیگر که باید با آن کار کنید تا کشفشان کنید!
این نرم افزار را می توانید دانلود کنید. راهنمای نصب و راه اندازی نرم افزار نیز در اینجاست.
برخی از امکانات این نرم افزار:
– ورود اطلاعات اسناد از سایت کتابشناسی ملی و فایل ایزو[۲۴]
– راهنمای جامع و کاربردی نرمافزار
– طراحی جذاب و پویا با امکان سفارشی سازی
– ورود اطلاعات اسناد از طریق فایل اکسل
– قابلیت نصب و اجرا تحت شبکه
– حجم کم و قابل نصب بر روی ویندوز ایکس. پی.[۲۵]،۷،۸ و ۱۰
دیگر قابلیت های این نرم افزار را در اینجـا ببینید.
این نرم افزار دارای دو نسخه ساده و پیشرفته است و امکان دانلود نسخه آزمایشی از هر دو نسخه این نرم افزار بر روی سایت شرکت سازنده آن قرار گرفته است.
نرم افزار کتابخانه پاسارگاد با استفاده از تجربیات کتابداران حرفه‌ای و با تجربه، تولید و بهینه‌سازی شده است و قادر است کاربر را با صرف کمترین وقت به بیشترین کارایی در کتابخانه برساند. نسخه های مختلف نرم افزار پاسارگاد هم اکنون در حدود ۵۰۰ کتابخانه اعم از کتابخانه های دانشگاهی، کتابخانه های عمومی و سازمانی، کتابخانه های مساجد و مدارس نصب و به‌کارگیری شده است. نرم افزار کتابخانه پاسارگاد در نسخه‌های تحت ویندوز و تحت وب قابل ارائه است. در نسخه تحت ویندوز از این نرم افزار سعی شده که نیاز کتابخانههای کوچک در نظر گرفته شود.
با استفاده از نرم افزار تحت وب دیگر نیازی به نصب نرم افزار در ایستگاه های کاری مختلف نخواهد بود و کتابداران و اعضا قادرند با باز کردن مرورگر اینترنت خود و وارد نمودن آدرس سایت به منابع کتابخانه دسترسی داشته باشند.
این نرم افزار قابلیت های زیادی دارد که می توانید از سایت شرکت ارائه کننده ی این نرم افزار ببینید.
۱۸. نرم افزار پروان
این نرم افزار متعلق به شرکت پروان پژوه است که با هدف مدیریت منابع دیجیتال و غیر دیجیتال موجود در کتابخانه ها و مراکز تحقیقاتی و اطلاع‌رسانی طراحی و پیاده‌سازی شده است. کتابخانه دیجیتال پروان، با بهره‌مندی از قابلیت هایی نظیر مدیریت یکپارچه منابع دیجیتال و غیردیجیتال، دفتر ثبت منابع غیر دیجیتال، مدیریت اعضای کتابخانه و میز امانت، امکان خدمت‌رسانی به‌عنوان یک کتابخانه صرفاً دیجیتال، یک کتابخانه صرفاً غیر دیجیتال و یک کتابخانه دیجیتال و غیر دیجیتال دارد. این نرمافزار کاملاً به‌صورت تحت وب طراحی و پیاده‌سازی شده است. در عین حال، با برخورداری از امکانات امنیتی تعبیه شده در آن، امکان کنترل دسترسی به خدمات کتابخانه و منابع موجود در آن، وجود دارد. این نرم افزار دارای سه نسخ پایه است که هر کدام ویژگی ها و امکانات خاص خود را دارند. اگر تمایل دارید بیشتر بدانید کلیک کنید.
۱۹. نرم افزار سامان
این نرم افزار توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور و برای استفاده در کتابخانه های عمومی طراحی شده است که هم اکنون بیش از ۲۲۰۰ کتابخانه عمومی در سراسر کشور از آن استفاده می کنند. این نرم افزار تحت وب است و به عنوان شبکه جامع کتابخانههای عمومی کشور، امکان امانت، عضویت و جستجو در کلیه کتابخانه های متصل به شبکه را برای کاربران خود به سهولت فراهم کرده است.
برخی از مزایای مهم سامانه به شرح زیر است:
– امکان اتصال کتابخانههای جدید به سامانه در کوتاه ترین زمان
– امکان جستجو در منابع کلیه کتابخانههای عمومی متصل به سامان
– امکان مدیریت کلیه امور کتابخانه ای (ثبت‌نام عضو، امانت، بازگشت، تمدید، رف خوانی، چاپ برچسب‌های عطف و بارکد، ثبت نسخه، ورود اطلاعات، …) به صورت کاملاً تحت وب و در بستر مرورگر؛
– امکان گزارش گیری لحظه ای از کلیه عملکردهای کتابخانه ها در سطوح مختلف کتابخانه ای، شهرستانی، استانی و کشوری
– امکان ارسال درخواست ثبت‌نام، ارسال درخواست تمدید و رزرو کتاب توسط اعضای خارج از محیط کتابخانه و از طریق اینترنت؛
در قسمت جستجو سه گزینه جستجوی آزاد، پیشرفته و فهرستگان دارد. در قسمت فهرستگان می توان منابع در کتابخانه های دیگر و در سراسر کشور را مشاهده کرد. جستجوی فهرستگان به منظور بازیابی اطلاعات در همه کتابخانه های متصل به سامانه ایجادشده است. با استفاده از سطوح دسترسی متفاوت هم اعضا و هم کتابداران از این نرم افزار استفاده میکنند.
با استفاده از شماره تماس، پست الکترونیک و فرم تعاملی طراحی شده در سایت میتوان از خدمات پشتیبانی استفاده کرد. این نرم افزار در تمام بخشها و زیربخشها امکانات و قابلیت های زیادی دارد که در صورت تمایل به آشنایی با آن‌ها یا به پورتال این نرم افزار مراجعه کنید که البته برای دیدن تمام قابلیت ها نیاز به کد کاربری و رمز عبور دارید؛ و یا کتابچه ی راهنمای این نرم افزار را دانلود کنید؛ که البته این کتابچه سال ۱۳۹۵ منتشر شده است و از آن زمان تا حال حاضر نرم افزار به‌روزرسانی شده و برخی از قسمت های آن دچار تغییر شده اند.
پانویس ها:
[۱] . sqlserver
[۲] . نرم‌افزارهای تیکتنیگ و یا به طور دقیق‌تر سامانه پشتیبانی یا رهگیری اطلاعاتی درون سازمانی و برون سازمانی به بخشی از نرمافزار مدیریت ارتباط با کاربران(CRM) اطلاق میشود که در جهت بهبود رضایت کاربران و پرسنل از آن میتوان استفاده نمود.
[۳] . ISBN
[۴] . DSpace
[۵] . باتِک همان کتاب است که وارونه گرفته اید!
[۶] . UNIMARC
[۷] . Z39.50
[۸] . OAI
[۹] . Marc
[۱۰] . Fuzzy
[۱۱] . Proximity
[۱۲] . IOS
[۱۳] .احتمالاً(چون شخصاً نصب نکردم) یک نرم افزار کتاب‌خوان مانند فیدیبو، کتابراه،Aldiko Book Reader و به پژوه می باشد.
[۱۴] . MS-SQL Server
[۱۵] . C#.NET
[۱۶] . XML
[۱۷] . MVC 5.0
[۱۸] . Windows Server 2008 R2
[۱۹] . RFID
[۲۰] . Book Sterilizer
[۲۱] .برای عملیات رف خوانی در کتابخانه ها
[۲۲] . DNN
[۲۳] . Radio Frequency IDentification (RFID)
[۲۴] .ISO
[۲۵] . XP
بدون دیدگاه