فرهنگ وبنیان های تمدن اسلامی از عصر پیامبر (ص ) شکل گرفت واین فرهنگ با تلاش بی وقفه ائمه معصومین (ع ) به دیگر نسل ها انتقال یافت . مورخان ، دوران طلایی؛ عصر شکوفایی فرهنگ وتمدن اسلامی را مدیون تلاش های عصر امام رضا (ع ) می دانند، دوران حیات امام رضا (ع ) معاصر با اوج گیری نهضت ترجمه است و ایشان در شکوفایی عقل گرایانه معارف وعقاید اسلامی نقش بسزائی داشتند. جلسات مناظره امام با سران فرق و ادیان راه شکوفایی علم را هموار کرد و این بود که با بهره گیری از کتب و آموزه های حضرت رضا (ع ) و شاگردان آن حضرت فرهنگ و تمدن اسلامی شکوفا شده و یک حرکت علمی گسترده شروع می شود که گسترش مذهب تشیع ، تعالی جایگاه قرآن ، نظام مندی ساختار عقاید و باورهای شیعی، آشنایی مردم با جریان اصیل امامت و … را به دنبال داشت . پژوهش پیش رو، با روش توصیفی – تحلیلی مبتنی بر منابع اصیل تاریخی به بررسی نقش امام رضا (ع ) در شکوفایی و توسعه فرهنگ وتمدن اسلامی پرداخته است .