مدیرکل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: فیلمسازان باید با متخصصان در حوزه معضلات اجتماعی همفکری داشته باشند و در این مسائل نیز نظریات دین را جاری کنند، تا پیام دین از این طریق نیز به مخاطب القا شود، چرا که دیگر پیام دین به‌صورت سنتی جوابگو نیست و این نوع پیام باید در قالب‌های نوینی دیگری مانند فیلم، تئاتر و… ارائه شود.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، سیدمصطفی احمدزاده، رئیس پژوهشکده اسلام تمدنی و مدیرکل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، ضمن معرفی فعالیت‌های این دفتر اظهار کرد: پژوهشکده اسلام تمدنی در مشهد، زیرمجموعه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم است که شامل چهار گروه حکمت و کلام جدید، هنر و تمدن اسلامی، قرآن و مطالعات اجتماعی و فقه کاربردی می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۱۲ عضو اصلی در این پژوهشکده مشغول فعالیت هستند و در بخش نشریات حدود ۸۰۰ عنوان نشریه داریم، به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عربی و حدود یک سال است که وارد بخش الکترونیک شدیم و نشر کاغذی نداریم، ضمن اینکه این نشریات به صورت رایگان در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد.
احمدزاده با بیان اینکه حدود ۲۸ مقاله در ۱۸۰۰ نشریه منتشر شده که آمار قابل‌توجهی است، عنوان کرد: همه این نشریات رایگان است، ضمن اینکه از آغاز فعالیت تاکنون ۱۴۸جلد کتاب، ۲۱ دایره‌المعارف، ۱۶ اصطلاح‌نامه، ۱۹ مجموعه آثار و… منتشر کرده‌ایم.
رئیس پژوهشکده اسلام تمدنی اظهار کرد: در کتابخانه شیخ بهایی تعداد ۸۰ هزار کتاب وجود است که در پالایش اخیر، این رقم به ۶۰ هزار نسخه کاهش یافت و ۲۰ هزار کتاب، به حوزههای علمیه شهرستان‌ها اهدا شد.
وی اضافه کرد: در حال حاضر کتابخانه پژوهشکده، سومین کتابخانه تخصصی بعد از کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد در حوزه علوم‌انسانی و اسلامی است که برای استفاده طلاب و دانشجویانی که بخواهند پایان‌نامه بنویسند، مهیا است.
احمدزاده عنوان کرد: در بخش ترجمه کتاب نیز فعالیت قابل‌توجهی از سوی پژوهشکده صورت گرفته است، همچنین کلیه کتاب‌های پژوهشکده در سایت پژوهان بارگذاری شده که با مبالغ اندک به فروش می‌رسد.
مدیرکل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تصریح کرد: در بخش کیفی طی ۱۰ سال اخیر وارد بخش جدید مسئله‌محوری شدیم که با مشارکت دانشگاه‌ها در حال انجام است، این رویکرد در چهار قطب انتخاب شده که شامل «بنیاد نظریه اسلام»، «خانواده و سبک زندگی»، «نظام سیاسی اجتماعی اسلام» و «تعمیق باورهای دینی» است و برای هرکدام از این قطب‌ها، یک مسئله‌محوری تعریف شده است.
وی در خصوص تامین بودجه این پژوهشکده نیز بیان کرد: بودجه پژوهشکده اسلام تمدنی در مشهد ۲۲۷ میلیون تومان است که از استان قم تامین می‌شود، اما متاسفانه بودجه این مجموعه طی سال‌های گذشته کاهش یافته است و به‌نظر می‌رسد، فرهنگ و کار فرهنگی برای مسئولان اهمیت ندارد.
مدیرکل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در خصوص استقبال از برنامه‌های این مرکز افزود: یکی از مواردی که مورد استقبال قرار گرفته، سیستم برنامه‌ریزی قطب و میز است که این برنامه را چندین سازمان از ما الگوبرداری کرده و در حال پیاده کردن هستند.
وی با اشاره به ارتباطات علمی پژوهشکده و اعضا با سایر علوم گفت: یکی از نکاتی که ما در پژوهشکده دنبال می‌کنیم، ارتباطات علمی بین اعضای علمی است، به عنوان مثال در کلان‌پروژه‌هایی که داریم یک عضو هیئت علمی در راس قرار گرفته و اعضای علمی داخلی و خارجی یعنی در فضای ملی و بین‌الملل کمک می‌کنند، به انجام آن به فرض دانشنامه تمدن اسلامی و یا فرهنگ و قرآن اگر در حوزه فلسفه و یا هر حوزه دیگری نیاز باشد از پژوهشکده مرتبط با آن متخصص و عضو هیئت علمی پای کار می‌آید، لذا بین اعضای علمی ارتباط وجود دارد.
احمدزاده اضافه کرد: تخصص به این معنی نیست که صرفا یک عضو هیئت علمی در همان حوزه مرتبط کار می‌کند، بلکه ۶۰ تا ۷۰ درصد تلاش خود را روی آن حوزه متمرکز کرده و در سایر حوزه‌ها نیز ورود می‌کند، اما وقتی رزومه مورد ملاحظه قرار می‌گیرد، تخصص فرد را حوزه فعالیتش مطرح کرده که در داوریها سمینارها و… بر اساس تخصص فرد دعوت شده و می‌شود.
وی با اشاره به اینکه پژوهش در مرکز، مطابق نیاز روز جامعه صورت می‌گیرد، تصریح کرد: در راستای شناسایی مسائل و مشکلات روز جامعه، در ابتدا رصد جامعی صورت گرفت که متشکل از عده‌ای متخصص در حوزه آماری و اطلاعاتی بود، این افراد انبوه پژوهش‌های محرمانه و غیرمحرمانه را جمع‌آوری کرده و تحقیقات صورت گرفته در حوزه مسائل و مشکلات جامعه و… از این طریق جمع‌آوری شد. همچنین با حدود ۲۰۰ نفر از متخصصان فرهنگی کشور مصاحبه گرفته شد که کلیه این اطلاعات در قالب چندین مسئله مهم انتخاب و بنا به ظرفیت و توانمندی پژوهشکده گلچین شد. در این راستا مطالبات رهبری مدنظر بود. از بین کل این موارد، ۱۱ مسئله مورد بررسی قرار گرفت و طی این هفت سال، چهار مسئله افزوده شد و در حال حاضر، ۱۵ مسئله مورد پژوهش قرار دارد و چندین مسئله دیگر در دست اقدام قرار خواهد گرفت.
میزان آگاهی مردم از اسلام مطلوب نیست
احمدزاده با بیان اینکه میزان آگاهی مردم از اسلام در جامعه مطلوب نیست، تصریح کرد: استاد مطهری ۴۰ سال پیش عنوان کرد که اسلام در جامعه ما به خوبی معرفی نشده است، هرچند طی این ۴۰ سال، تلاش‌هایی صورت گرفته است که اگر بخواهیم با توجه به زمان حاضر نگاه کنیم، این آگاهی به ۵۰درصد رسیده است اما در مقایسه با رشد و آگاهی مردم و دانشی که به بدنه جامعه تزریق شده است، تنها موفق به معرفی ۱۰درصد اسلام به جامعه شده‌ایم.
وی افزود: از مهمترین عناصر که در این ضعف آگاهی دخیل است، نظام آموزشی ماست. وقتی معلمان و برنامه‌ریزان آموزشی ما مطالعه‌ای ندارند، وقتی نظام آموزشی ما، دانش‌آموزان را تنها برای کنکور تربیت می‌کنند، آفات آن به این صورت ظاهر می‌شود که دانش‌آموزان تنها سرگرم کنکور می‌شود، دیگر فرصتی برایشان باقی نمی‌ماند که به خود، اندیشهها و روانشان بیندیشد. این مورد از فرد، یک آدم افسرده می‌سازد که بعد از دانشگاه شغلی ندارد و ازدواج برایش مقدور نیست.
انتقال پیام دین به‌صورت سنتی جوابگو نیست
احمدزاده عنوان کرد: در جامعه امروز ما، تاثیر یک فیلم سینمایی از یک منبر بیشتر است لذا فیلمسازان باید با متخصصان در حوزه معضلات اجتماعی از جمله روانشناسی و… مراجعه کرده و بایکدیگر همفکری داشته و در این مسائل نیز نظرات دین را جاری کنند، تا پیام دین از این طریق نیز به مخاطب القا شود. در جامعه امروز دیگر پیام دادن به صورت سنتی جوابگو نیست و این نوع پیام باید در قالب‌های نوینی دیگری مانند فیلم، تئاتر و… ارائه شود.
مدیرکل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تصریح کرد: حضور کمرنگ جوانان در مساجد به این معناست که دیگر پای منبر نیستند لذا در معرض سخنان خطبا قرار نمی‌گیرند. از طرفی جوانان ما از این مباحث استقبال نمی‌کنند، ضمن اینکه در این راستا و پیرو مطالبات رهبری در این خصوص فعالیت‌هایی با معاونت رسانه، هنر و فضای مجازی آغاز و باعث شد بتوانیم به‌عرصه موشنگرافی، فیلم، تئاتر و… ورود پیدا کنیم.
احمدزاده ابراز کرد: در همین راستا، مخاطبان پژوهش‌های دفتر تبلیغات اسلامی، با توجه به دو انتشارات «بوستان کتاب» و انتشارات تخصصی پژوهشکده دو گروه عامه مردم در رده‌های سنی متفاوت و متخصصان و پژوهشگران را دربرمی‌گیرد.
وی با اشاره به تازه بودن پژوهش‌های این مرکز افزود: پژوهش‌ها اگر با اندیشه‌های جدید مرتبط نباشد، توسط ناظران و ارزیابان رد می‌شود، لذا باید آثار مختلف را دید که با مسائل روز منطبق است یا خیر، چرا که بخشی از کار ما پاسخ به شبهات مطرح شده در فضای تمدنی اسلام را شامل می‌شود.
تفاوت بدعت و نوآوری
مدیرکل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در خصوص تفاوت بدعت و نوآوری در مسائل دینی اضافه کرد: پایه‌های بدعت پوشالی است و با یک اشکال، شبهه و نقد فرو میریزد، اما در پشت نوآوری استدلال، منطق، مباحث عقلی و نقلی قرار دارد و در واقع روشمند است. اگر استدلال روشمند جلو رفت، کسی نمی‌تواند بهراحتی آن را بههم بریزد اما بدعت چون روشمند نیست، بلافاصله بههم می ریزد، در واقع آسیبپذیری بدعت بسیار بالاتر از نوآوری است.
مدیرکل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: اگر محقق پیشینه خود را مورد پژوهش قرار ندهند، در مسئله دچار مشکل و کار تکراری می‌شود، به عنوان مثال ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی، ابن‌خلدون و… در عرصه تمدن‌سازی و فلسفه تمدن گام‌هایی برداشتند و اگر محققان ما بخواهند به این عرصه‌ها ورود پیدا کنند، باید به این آراء مراجعه کند، به‌عنوان مثال اگر بخواهیم در حوزه تفسیر قرآن، نظری بدهیم، اندیشه‌های مفسران گذشته برای ما حائز اهمیت است، اما اینجا ملاک داوری ما همان مباحث عقلی و نقلی ماست.
وی گفت: همچنین در مسائلی با مباحث ثابت و متغیر روبرو می‌شویم که با گذشت سالیان متمادی تغییری نمی‌کنند، مانند توحید و یگانگی خداوند، یا اینکه انسان دارای فطرت است و انبوه مسائلی از این دست. متغیرها نیز مسائل در حال تغییر هستند که در دین پیش‌بینی شده و در حوزه خود، نمره قابل قبول را در تولید می‌آورد اما بهره‌برداری از این تولید در فضای جامعه کم بوده است.
احمدزاده ابراز کرد: یکی از اقداماتی که در پژوهشکده اسلام تمدنی مشهد در کشور نیز موثر بوده، بحث عرفان حلقه است، معنویتگرایی نیز از دیگر موضوعات مورد استقبال بوده است، ضمن اینکه انتشار کتب در خصوص انرژی درمانی نیز از سوی مرکز صورت گرفته و مورد اقبال مخاطبین قرار گرفته است.
وی بیان کرد: متاسفانه معضلی که در خصوص پژوهش وجود دارد، این است که هر نهاد و سازمانی که کار پژوهشی انجام میدهد، از دیگری خبر ندارد. اگر همه ما در کنار یکدیگر قرار بگیریم، آورده‌های ما در این خصوص چند برابر خواهد شد، لذا در این خصوص باید استانداری وارد عمل شود و تمام مراکز پژوهشی را در کنار یکدیگر جمع کند، باهم جلسه بگذارند و از پژوهش‌های یکدیگر مطلع باشند، اما متاسفانه هرکس به‌صورت مجزا کار می‌کند و از توانمندیهای یکدیگر اطلاعی ندارند.
بدون دیدگاه