توافق و امضای پرونده برجام و هم‌چنین پرونده سوریه دو موضوع محوری در تحولات سیاسی جدید در منطقه خاورمیانه است. فرایند برجام بین ایران و غرب و آغاز تعامل ایران، در جایگاه یک قدرت منطقه‌ای، با قدرت‌های بزرگ جهان پایه اساسی نگرانی‌های ترکیه و عربستان شده است. در این زمینه، موضع‌گیری روسیه و ایران در اتخاذ مواضع سرسختانه در قبال سوریه نشان داد که نتیجه بازی را به‌هیچ‌وجه به دیگران واگذار نمی‌کنند و هم‌چنان بر سر حمایت از سوریه ایستاده‌اند. یکی از پی‌آمدهای سیاسی این دو موضوع محوری، لااقل به‌شکل واکنشی آن، کم‌اهمیت‌شدن جایگاه ترکیه و عربستان در ژئوپلیتیک خاورمیانه است. از این رو نخبگان سیاست خارجی دو کشور ترکیه و عربستان به این باور سیاسی رسیده‌اند که به‌سمت ائتلاف سیاسی و اقتصادی گام بردارند و سطح روابط را در حد بی‌سابقه‌ای ارتقا بخشند. ترکیه، که تا قبل از این به ایران بسیار نزدیک بود، مانند ایران توانایی بالقوه و بالفعل در پی‌ریزی تمدن نوین اسلامی را دارد. سوال اساسی مقاله این است که چالش‌های اساسی ایران ـ ترکیه در پی‌ریزی تمدن نوین اسلامی چیست؟ این نوشتار با روش تحلیلی ـ توصیفی به این یافته رسیده است که در وضعیت سیاسی پسابرجام، چالش‌های منطقه‌ای عمدتا به ائتلاف شکلی ترکیه ـ عربستان و چالش‌های بین‌المللی و فرامنطقه‌ای به موضوع عضویت در ناتو، هم‌پیمانی با غرب و اسرائیل، به اقبال یا ادبار به سیاست خارجی روسیه فدرال، پرونده سوریه، و نیز به موضوع رقابت در قفقاز و آسیای مرکزی، به‌ویژه بحران قره‌باغ، انجامیده است. تاکید بر نقش کمالیسم و اوزالیسم در ترکیه، فعالیت طریقت‌های ترک، پویش‌های حزبی حزب عدالت و توسعه، بحران اجتماعی پساکودتا در ترکیه، و مسئله کردها و اسلام سیاسی از دیگر نکات اساسی و مرتبط با مباحث این مقاله است.
مطالب مرتبط ...
امکان ارسال دیدگاه وجود ندارد!