انتخابات، رکن مهم نظام سیاسی

در مصاحبه با حجت الاسلام و المسلمین محمد غفوری، عضو هیأت علمی گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی مطرح شد:
در نظام های مردم سالار، انتخابات یک اصل و از ارکان مهم نظام سیاسی به شمار می آید.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، حجت الاسلام و المسلمین محمد غفوری، عضو هیأت علمی گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی، در گفتگو با واحد اطلاع رسانی پژوهشکده اسلام تمدنی به تبیین اهمیت انتخابات ۱۴۰۰ و راهکارها، عوامل مشارکت حداکثری مردم پرداخت.

ایشان در خصوص اهمیت انتخابات ۱۴۰۰ گفت: یکم: در نظام های مردم سالار، انتخابات یک اصل و از ارکان مهم نظام سیاسی به شمار می آید. بر خلاف نظام های سلطنتی و استبدادی که مردم جایگاه شناخته شده ای ندارند و تنها افکار عمومی می تواند بر رای و نظر حاکمان تاثیرگذار باشد. نظام جمهوری اسلامی ایران از هنگام تولد که همانا انقلاب بنیادین ملت با هدایتگری امام خمینی بود، حرکت خود را با انتخابات و گزینش مردم آغاز کرد و هماره انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای شهر و روستا و مجلس خبرگان رهبری به عنوان موید و مقوم جمهوری اسلامی بوده و خواهد بود. دوم: انتخابات نمایانگر بعد جمهوریت نظام است و هر چه انتخابات بیشتر باشد، موجب تقویت جمهوریت نظام خواهد بود. سوم: انتخابات یک کارکرد درونی دارد و یک کارکرد بیرونی. کارکرد درونی آن، به قدرت رسیدن یک تفکر یا یک جریان سیاسی است؛ اما کارکرد بیرونی آن، به رخ کشیدن جایگاه نظام سیاسی حاکم است. از این رو هر چه شمار انتخابات بیشتر و مشارکت ملت پرشورتر باشد، اقتدار بین المللی و قدرت چانه زنی نظام سیاسی بیشتر خواهد بود. از این منظر، اقتدار نظامی و قدرت بازدارندگی (دفاعی) کشور که متکی بر نیروی انسانی، تجهیزات و تسلیحات است نیز اقتدار نظام را در میدان های سیاسی بیشتر می کند.
در شرایط کنونی که کشور ما در عرصه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، آشکار و نهان، با دشمنان و رقیبان در نبرد است، حضور در صحنه سیاسی و مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰، قدرت منطقه ای و بین المللی دولت و نظام را فزونی بخشیده و موجب دلگرمی نیروهای سیاسی و نظامی ایران خواهد شد.

حجت الاسلام غفوری در پاسخ به این پرسش که با وجود تمام مشکلات اقتصادی و … چرا باید مردم در انتخابات مشارکت داشته باشند گفت: نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران بر پایه دو بنیاد جمهوریت و اسلامیت استوار است. پایداری و شکوه این نظام تا زمانی است که بر هر دو بنیاد خود وفادار باشد و هر دو را محکم و قدرتمند حفظ کند. هرکدام از این دو رکن، آسیب ببیند، اصل نظام تضعیف خواهد شد. بنابراین، هم حکومتگران و هم توده های مردم و اقشار جامعه باید ملتزم باشند که به جمهوریت و اسلامیت نظام آسیب نرسانند. مدیران اجرایی کشور به عنوان مجریان قانون اساسی، باید به قانون رسمی کشور متعهد و وفادار باشند و از آن تخطی نکنند. مردم نیز در راستای صیانت از قانون، نظام سیاسی و پاسبانی از سرمایه های مادی و معنوی کشور، در صحنه های مختلف حضور یافته و خواسته های خود را به حاکمیت منتقل (تحمیل) کنند.
وی افزود: مشارکت در انتخابات، از سویی، یکی از راه های تقویت نظام سیاسی کشور است و از سوی دیگر مطالبات ملت از دولت به شمار می آید. بدان معنا که ملت با رای خود در درجه اول، نظام مستقر را تایید می کنند و از منظر دیگر، با انتخاب و گزینش خود، مسیر سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور را تعیین می کنند. هنگامی که نظریات و راهکارهای اداره کشور از سوی جریان های کنشگر و نمایندگان آنها (نامزدهای ریاست جمهوری، مجلس و شوراها) مطرح می¬شود، گزینش راه و روش، بر دوش ملت و توده هاست و این مردم هستند که امورات ملکداری و فرمانداری (اجراییات کشور) را به نامزدهای جریان ها و تفکرات می سپارند. این نکته، گرانیگاه انتخابات در جمهوری اسلامی ایران است و جایگاه مردم و میزان کنشگری توده ها در نظام سیاسی کشور را روشن می کند.

عضو هیأت علمی گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی، در مورد اینکه چه عواملی باعث مشارکت بالا یا پایین مردم در انتخابات می شود گفت:مشارکت مردم و توده ها ارتباط مستقیم با عملکرد حکومتگران دارد. ملت از حاکمان خود توقع صداقت، تعهد و دلسوزی دارد. اگر حاکمان چنین ویژگی هایی داشته باشند و مردم حکومت را در سختی ها و رنج ها همراه و همرنگ خود ببیند، شرایط سخت و دشوار را هم تحمل می کنند. همانند دشواری زمان جنگ هشت ساله که توده های مردم از نان شب خود گذشته و اندک توان خود را برای پشتیبانی از رزمندگان جبهه ها تقدیم می کردند؛ اما اگر درست یا غلط، مردم حکومت را جدای از خود بپندارند و چنین بیندیشند که حکومتگران درد و رنج توده ها را درک نمی کنند و قدرت را ابزار ثروت اندوزی قرار داده و ثروت کشور (= حق توده ها) را چپاول می کنند، چنین نظام سیاسی به مرور جایگاه خود را از دست داده و مشارکت مردمی نیز کاهش می یابد. اگر این معضل درمان نشود، مقدمات نافرمانی اجتماعی، شورش، کودتا و انقلاب فراهم می آید. از آن گذشته، اخلاق مداران کم و اخلاق اجتماعی به شدت تضعیف شده و آمار جرم و جنایت به صورت تصاعدی افزایش می یابد. هر فردی در هر موقعیتی در اندیشه سوء استفاده از جایگاه خود (دوختن کلاهی برای خود) و حتی توده ها به فکر غارت همنوعان خود خواهند بود.

حجت الاسلام غفوری راهکارهای حضور حداکثری مردم در انتخابات را این گونه توصیف نمود: در شرایط کنونی، صداقت، ایثار و گذشت از منافع شخصی و جناحی برای خدمت به مردم و کشور. ملت ایران از بی صداقتی و منفعت طلبی حاکمان خود به ستوه آمده اند. فرصت زیادی برای جبران این همه جبر و جفا باقی نمانده است. سرمایه های اجتماعی به شدت آسیب دیده و نیازمند علاج فوری است. با این وضعیت اسفبار نباید در اندیشه حضور حداکثری بود، بلکه باید برای درد و رنج مردم کاری کرد و شکاف های اجتماعی را ترمیم داد. مردم علاج می خواهند و نه شعار و سخنرانی. این برنامه های تبلیغاتی و مناظرات انتخاباتی ممکن است مدتی مردم را سرگرم کرده و همانند گذشته، امواج توده ها را به این سو یا آن سو حرکت دهد؛ اما شور و احساسات انتخابات به زودی فروکش کرده و باز مردم به فکر آب و نان خود خواهند افتاد. آن گاه باید پاسخی درخور (قانع کننده) داده شود. رییس جمهور از هر جناح و تفکری که باشد، برای ملت، صداقت، همرنگی و رفع مشکلات ریز و درشت شان مهم است. شعار و فریب کافی است.

ایشان درخصوص ضرورت حضور حداکثری در انتخابات گفت: در پاسخ پرسش های پیش گفته شد که هر انتخاباتی دو ساحت دارد. ساحت درونی و ساحت بیرونی. حضور حداکثری هم تاییدی بر گزینش یک تفکر مدیریتی در داخل کشور است و هم قدرت جهانی نظام سیاسی حاکم را بالا می برد. به واقع، هم نشانگر میزان مقبولیت نظام/ دولت مستقر است و هم پیامی به جهانیان تلقی می شود که جایگاه سیاسی اجتماعی نظام/ دولت را نمایان می سازد.
از این منظر، اعتصابات، شورش ها و هر گونه نافرمانی توده ها، از قدرت داخلی و خارجی نظام ها می کاهد. شاید نامه رییس جمهور پیشین آمریکا (باراک اوباما) به مقام معظم رهبری و حوادث تلخ سال ۱۳۸۸ نمونه گویایی باشد.