تبلیغ دین در عصر هوش مصنوعی؛ گامی نو در مسیر تحول محتوای دینی

در این دوره آموزشی که با حضور رابطین تبلیغی استان‌ها، دبیران تبلیغ و جمعی از مبلغان عضو کارگروه‌های تخصصی برگزار گردید، تلاش شد تا شرکت‌کنندگان با مفاهیم بنیادین هوش مصنوعی، ابزارهای کاربردی آن و شیوه‌های بهره‌برداری مؤثر در زمینه تبلیغ دینی آشنا شوند.

وحید شریفی در ابتدای دوره با بیان اینکه «تحول محتوا و ابزار تبلیغ دینی بدون شناخت تحولات فناورانه امکان‌پذیر نیست»، تأکید کرد: مبلغان دینی باید ضمن حفظ اصالت‌های محتوایی، با زبان و ابزارهای مخاطب امروز آشنا شوند.
وی با تشریح مبانی مفهومی هوش مصنوعی و شاخه‌های اصلی آن مانند یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی، زمینه‌ای فراهم کرد تا شرکت‌کنندگان درک روشنی از کاربردهای این فناوری در فضای دینی داشته باشند.

در ادامه، ابزارهایی چون ChatGPT، DALL·E، MidJourney و دیگر فناوری‌های تولید محتوا معرفی و کارکردهای آن‌ها در ساخت محتوای متنی، تصویری و صوتی تبلیغی آموزش داده شد. نحوه تولید اینفوگرافی‌های دینی، پادکست‌های تبلیغی، و کلیپ‌های ویدئویی کوتاه، از جمله مواردی بود که در کارگاه‌های عملی دوره به آن پرداخته شد.

یکی از بخش‌های مهم این دوره، آموزش جستجوی هوشمند در منابع اسلامی شامل قرآن، احادیث، متون فقهی و تفسیری بود که با بهره‌گیری از ابزارهای AI، دقت و سرعت جستجو در متون دینی را به‌طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. همچنین نحوه تحلیل داده‌ها، طراحی پیام‌های هدفمند بر اساس مخاطب‌شناسی، و تولید محتوا متناسب با اقتضائات فرهنگی و منطقه‌ای مورد بررسی قرار گرفت.

شریفی با اشاره به اهمیت رصد دقیق فضای مجازی، نحوه استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای شناسایی شبهات رایج، دسته‌بندی آنها و تولید پاسخ‌های مستند و فوری را نیز به‌صورت کارگاهی آموزش داد. وی تصریح کرد: مبلغان باید نه‌تنها در ارائه محتوا، بلکه در تحلیل رفتار مخاطب، زمان‌بندی فعالیت‌ها و حتی مدیریت منابع، از ظرفیت هوش مصنوعی استفاده کنند.

بخش پایانی دوره به بررسی چالش‌های فقهی، اخلاقی و فرهنگی در استفاده از فناوری‌های هوشمند در تبلیغ دین اختصاص یافت. شریفی در این بخش تأکید کرد: بهره‌گیری از AI باید همراه با دغدغه‌های معرفتی، نظارت محتوایی و رعایت چارچوب‌های دینی باشد تا از آفت سطحی‌سازی و التقاط جلوگیری شود.

این دوره تخصصی با استقبال کم‌نظیر شرکت‌کنندگان همراه بود و شرکت‌کنندگان ضمن ابراز رضایت از محتوای کاربردی ارائه‌شده، خواستار تداوم این مسیر در قالب دوره‌های پیشرفته‌تر شدند.

وحید شریفی در پایان با بیان اینکه «ورود هوش مصنوعی به تبلیغ دینی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است»، ابراز امیدواری کرد: با استمرار آموزش‌های فناورانه، شاهد شکوفایی رویکردهای نوین، عالمانه و مخاطب‌محور در حوزه تبلیغ دینی باشیم.