مقاله علمی تخصصی خودگرایی؛ بررسی ساختار و مؤلفه‌های آن در فلسفۀ صدرا نوشته دکتر جهانگیر مسعودی و ریحانه شایسته در دو فصلنامۀ «پژوهش‌های عقلی نوین» منتشر گردید.
چکیده:
یکی از نظریات مهم در حوزه‌های روان‌شناختی و اخلاقی، نظریۀ خودگرایی است. اما از آن‌جا که این نظریه دلایلی متقن نداشته و مبانی آن قابل دفاع نیست، نقد‌هایی به آن وارد شده است که نظریه‌پردازان خودگرایی از پاسخ‌گویی به آن‌ها ناتوان هستند. با وجود طرد این نظریه از سوی بسیاری از اندیشمندان، ملاصدرا به خودگرایی اهمیتی ویِژه داده است. بر اساس نظر ملاصدرا، خودگرایی در ذات انسان قرار دارد. وی در نسبت دادن خودگرایی به انسان ویژگی‌هایی مانند انواع لذت، غایت حقیقی انسان، معنی صحیح حب ذات، ابعاد وجودی انسان، مراتب وجودی وی و غیره اشاره می کند تا معنای صحیح و دقیقی برای خودگرایی به دست دهد. به طور مثال خودگرایی از دیدگاه او متعلق به همۀ مراتب نیست، بلکه تنها متعلق به مراتب عقلانی و حقیقی انسان است.
در فلسفۀ ملاصدرا همۀ انسان‌ها در جهت کسب بیشترین صفات کمالی برای خود و حفظ آن تلاش می‌کنند و این مسأله هیچ منافاتی با دیگرخواهی ندارد و دیگرخواهی نیز به نوعی خودگرایی محسوب می‌شود.
واژگان کلیدی: خودگرایی، حب ذات، خودگرایی روان‌شناختی، خودگرایی اخلاقی، ملاصدرا.
بدون دیدگاه