عوامل وراه کارهای مشارکت حداکثری درانتخابات

در مصاحبه با دکتر سیدمصطفی احمدزاده مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه قرآن و مطالعات اجتماعی پژوهشکده اسلام تمدنی مطرح شد:

عوامل و راه کارهای مشارکت حداکثری در انتخابات

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، دکتر سیدمصطفی احمدزاده مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه قرآن و مطالعات اجتماعی پژوهشکده اسلام تمدنی، به تبیین اهمیت انتخابات ۱۴۰۰ و راهکارها، عوامل مشارکت حداکثری مردم پرداخت.

دکتر احمدزاده گفت: نکته ی اول در مورد خود بحث انتخابات است، فکر می کنم که در قوانین مربوط به انتخابات ریاست جمهوری باید بازنگری جدی صورت پذیرد، به این معنا که انتخابات توسط شورای نگهبان وقتی که اعلام می شود، بازه زمانی کوتاهی تا زمان برگزاری خود انتخابات یعنی فاصله ای در حدود یک ماه وجود دارد، که در بازه زمانی یک ماه بررسی کاندیداها و برنامه های آن ها و جلساتی که باید برگزار کنند خیلی کوتاه خواهد بود و این صرفا به یک سری کلی گویی ها کشیده می شود که خیلی افراد متخصص هم متوجه نمی شوند که این رئیس جمهور دقیقا چه سازوکاری و چه برنامه ای جدی ای خواهد داشت. پیشنهاد من این است که شورای نگهبان بازه ۴ ماهه تا ۶ ماهه رو قبل از انتخابات ریاست جمهوری مدنظر قرار دهد و ۶ ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری افرادی رو که احراز صلاحیت لازم رو برای ریاست جمهوری دارند، انتخاب کند و اعلام کند که آن ها یک بازه ۶ ماهه فرصت داشته باشند که برنامه های خود را تهیه و تدوین کنند و بتوانند این برنامه را در معرض دید نخبگان و اندیشمندان و اساتید کشوری قرار دهند، صحت و سقم این دیدگاه ها و برنامه ها مورد بررسی قرار گیرد. در تشکلات دانشجویی در تشکلات دانشگاهی، حوزوی، محافل، مجالس، شوراها، انجمن ها به شکل تخصصی تک تک برنامه ها مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد، اینکه یک ماه مانده به انتخابات فرد نمی داند که اصلا کاندیدا یعنی احراز صلاحیت می شود نمی شود؟ بعد بر فرض که احراز صلاحیت شود در  بازه زمانی ۱۰ روز تیمی تشکیل دهد و نکاتی را بگوید و آن ها  وارد بحث انتخابات می شوند و عملا زمانی برای بیان دیدگاه هایشان  به شکل منطقی دقیق برنامه ریزی شده، سلسله مراتبی،وجود ندارد. و به اجبار یک سری کلیات مطرح می شود. به طور مثال در مورد وضعیت معتادان، خانم های سرپرست خانوار و … یک سری کلیات گویی مطرح می شود. به نظر می رسد شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی باید قانونی برای بازه زمانی طولانی تر وضع نمایند.

وی درباره مهمترین نکته که چرا مردم باید در انتخابات مشارکت کنند گفت: بنده در اینجا به دنبال بحث های سیاسی که در فضای جامعه وجود دارد نیستم، به نظر من اشتباه است که ما اصلاح طلبان، اصول گرایان، انقلابیون و مستقلین را جدا کنیم. افرادی که موافق نظامند، آن هایی که با نظام موافقتی ندارند و افرادی که با نظام مخالفند اگر بخواهیم به این گونه رفتار کنیم باعث می شود که آن امت واحده در برابر دشمن رو روز به روز کاهش دهیم. بنده با این دیدگاه ها خیلی موافق نیستم  و می گویم تمام جناح ها و افراد با انواع و اقسام سلایق و علایق و فرقه ها و مباحث دینی و مذهبی و قومی و سواد و تحصیلات و سن و جنسیت و هر چیز دیگه ای، همه ی اینها یک امت واحده در مقابل دشمن هستند. ما برای اینکه دشمن رو ناکام کنیم و از مرزهای کشور و هجمه هایی که برای انقلاب دور کنیم، و تحریم های دشمن رو بی اثر کنیم و بحث هایی از این دست، همه و همه باید با پذیرش دیدگاه های مختلفی که در میان کاندیداها وجود دارد و با پذیرش طرفداران آن ها با رفتارهای مسالمت آمیز و با تعقل ورزی در مقابل بحث هایی که کاندیداها دارند، نه اینکه احساسی عمل کنیم، نه اینکه به سخره بگیریم، یا توهین کنیم یا ارزش های اخلاقی رو از بین ببریم .دشمن اصلی مردم ایران، فضاهای خارج از ایران هست نه درون، در درون همه با هم در کنار هم باشیم و با تعامل و تضارب آراء و افکار و دوری گرفتن از سخره گرفتن و تهمت و دروغ و افتراء و اینها بتوانیم یک انتخابات خوبی رو برگزار کنیم.

مدیر گروه قرآن و مطالعات اجتماعی چه عواملی باعث مشارکت بالا یا پایین مردم در انتخابات می شود گفت:در بحث مشارکت طبق مدل هایی که برای مشارکت در علوم اجتماعی مطرح شده، نکته ای که همه ی مدل ها بر آن تأکید دارند دو نکته است: اولین نکته انگیزه، دومین نکته آورده. یعنی در مدل های مشارکت در حوزه ی علوم اجتماعی پیوسته بر این دو عنصر و مولفه تأکید شده که افراد وقتی در یک قضیه مشارکت می کنند که  انگیزه ی لازم برای مشارکت را داشته باشند دو اینکه از آن مشارکت آورده ای نصیب آن ها شود. بنابراین در بحث انتخابات اگر بخواهیم مشارکت بالا داشته باشیم، یک باید به سراغ انگیزه سازی برویم. برای مشارکت در انتخابات در میان انواع و اقسام سلایق و علایقی که در جامعه وجود دارد یعنی برای افراد جوان، افراد میانسال، افراد شاغل، افراد بیکار، نخبگان، غیرنخبه برای هر کدام انگیزه سازی خاص وجود دارد.

وی افزود: نکته ی بعدی در مورد آورده ای است که از این مشارکت نصیب فرد می شود. ما باید آورده های مختلف را برای افراد مختلف تعریف کنیم. مثلا اگر شما خانم خانه دار در این انتخابات مشارکت داشته باشید چه آورده ای نصیب شما می شود؟ آورده ای عینی، جزئی، مسئله ای، دقیق نه آورده ی کلی. مثلا اگر شما در انتخابات شرکت کردید ، کشور در مقابل دشمن واکسینه می شود. باید  دقیق و قابل فهم برای عموم مردم و با تعاریف مختلف اتفاق بیفتد که این از سه جهت اتفاق می افتد، یک: چهره به چهره، نخبگان با عموم مردم و سایر نخبگان چهره به چهره مذاکره کنند گفتگو کنند. دو از طریق رسانه ها، رسانه های مکتوب، نوشتاری، فیلم، تصویر، کلیپ، هر چیزی که صدا و سیما و وسایلی از این دست، سه از طریق خود کاندیداهای ریاست جمهوری، آن ها باید بیان دقیق و ریز تک تک مسائل مربوط به هر فردی را نه اینکه حالا هر فردی را ۸۰ میلیون ما بخواهیم، نه، مثلا اگر که برای معتادان می می خواهند یک برنامه ریزی داشته باشند باید دقیقا برای آن معتاد جا بیفتد که اگر در این انتخابات مشارکت کنم چه اتفاقی برای من می افتد و اگر مشارکت نکنم چه اتفاقی؟ باید به طور کامل شفاف سازی صورت پذیرد.

دکتر احمدزاده در مورد مناظرات تصریح کرد: نکته ی بعدی در مورد مناظرات است. مناظرات یعنی اینکه دو نفر نظر خود را بگویند و یکدیگر را به چالش بکشند.  روشی که هم اکنون برای مناظرات برگزار می شود، مانند جلسه ی دفاع دکتری است، سوال می کنند و جواب می دهند، و روش مناظره آن ها، یک سری کلی گویی ها یک سری تهمت زدن ها و … .  در جایی این آمار و ارقام تأیید نمی شود. خود مناظرات توسط نخبگان جامعه بحث نمی شود. این شیوه ی مناظره کاملا شیوه ای سنتی و پیش پا افتاده و قدیمی است. پیشنهادی که من برای مناظرات دارم این است که تمام کاندیداها، سه مسئله ی اصلی ای که حکم حیاتی را دارد مطرح کنند، این ۲۱ مسئله توسط خود این ۷ نفر بحث کنند.  مسائل کم اهمیت حذف شود و در نهایت  ۷ نفر کاندیداها به ۷ مسئله برسند و مناظرات در مورد این ۷ مسئله مطرح بشود، اینکه هر رئیس جمهوری بخواهد همه ی مسائل جامعه را حل کند که اصلا معقول و منطقی نیست. به طور مثال کاندیداها باید بگویند به عنوان یک رئیس جمهور ۱۰ مسئله را مدنظر قرار دارم و برنامه اش را برای این ۱۰ تا مسئله مطرح کند. اینکه آن ها بخواهند ۵۰ مسئله را مطرح کنند و بگویند در تمام این مسائل برنامه دارند، منطقی و معقول نیست. بنابراین پیشنهاد من این است که در مناظره  باید روی ۳ تا ۴ مسئله متمرکز شوند و هر فرد  ۵ دقیقه فرصت داشته باشد برنامه اش رو براساس پاورپوینت، نه اینکه هر چیزی که به ذهنش رسید بگوید. برای حل آن مسئله گام های اجرایی اش رو مطرح کند و  ۶ نفر دیگر هر کدام ۲ دقیقه فرصت داشته باشند نقدهای خودشان را بر این فرد داشته باشند و بعد از جلسه مناظره توسط متخصصین آن حوزه مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرد که مردم بفهمند به طور مثال آقای رضایی وقتی می گوید در کشور  ۱۳۷ میلیارد دلار تراکنش مالی داشتیم یا آقای همتی می گوید ۵ میلیارد دلار، حق با کدام است و چه کسی درست می گوید.

وی در پایان افزود: نکته ی بعدی در مورد تعداد افرادی است که شورای نگهبان انتخاب می کند. در اینجا خلأ قانونی داریم. معمولا در هیچ کجای دنیا این همه کاندیدا برای ریاست جمهوری معرفی نمی شوند. این امر از چند جهت دارای مشکل است. مشکل اول این است که آراء شکسته می شود، مشکل دوم این است که وقتی تعداد افراد زیاد می شود، تعداد جلسات، مناظره ها، بررسی ها و … بالا می رود. مشکل سوم این است که ذهن عموم مردم، کشش و توانایی این را ندارد که رزومه ها و برنامه های ۷ یا ۸ نفر را بررسی کنند. ولی وقتی ۲ ، ۳  یا ۴ کاندیدا وجود داشته باشند، این فضا خیلی راحت تر اتفاق می افتد. فکر می کنم که باید در قوانین مربوط به ریاست جمهوری این مسئله تایید شود پ که شورای نگهبان از میان افرادی که احراز صلاحیت می کند، ۲ تا ۴ نفر را تأیید صلاحیت شود. ما می بینیم که به طور مثال آقای رضایی میر قاعد  چند دوره تأیید صلاحیت می شود. مردم هم هر دوره به ایشان رأی نمی دهند. این امور نباید اتفاق بیافتد.