سومین پیش نشست بزرگداشت حضرت آیت الله العظمی میلانی

بازخوانی میراث یک مرجع تاریخ ساز در حوزه علمیه و جامعه معاصر ایران؛

سومین پیش نشست بزرگداشت حضرت آیت الله العظمی میلانی؛ روایت علم، تقوا و مبارزه در خدمت اسلام و مردم

تأکید بر نقش علمی، فقهی و اجتماعی مرجع بزرگ تشیع در انقلاب اسلامی، مبارزه با استبداد و مقابله با فرقه ها

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشکده اسلام تمدنی، سومین پیش‌نشست بزرگداشت عالم ربانی و فقیه وارسته، مرجع تقلید حضرت آیت‌الله العظمی میلانی، با مشارکت مجموعه‌ای از نهادهای علمی و دینی همچون پژوهشکده اسلام تمدنی، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، شورای مدیریت حوزه علمیه خراسان رضوی و مجمع عالی حکمت خراسان در مشهد مقدس برگزار گردید. این نشست علمی در محل اداره کل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و با دبیری آقای علی ابوترابی برگزار شد.

در ابتدای این نشست، علی ابوترابی دبیر علمی، با اشاره به ویژگی‌های برجسته حضرت آیت‌الله العظمی میلانی، اظهار داشت: حضرت آیت‌الله میلانی از بزرگترین علمای شیعه در قرن معاصر بودند که در زمینه‌های مختلف فقه و اصول تحصیلات عمیقی داشتند. ایشان علاوه بر فعالیت‌های علمی و فقهی، در تاسیس و تقویت حوزه‌های علمیه نقش بسزایی ایفا کردند و تربیت طلاب فاضل و روحانیون اندیشمند از دستاوردهای مهم ایشان بود.

وی افزود: آیت‌الله میلانی به عنوان یک مرجع تقلید نه تنها در حوزه علمیه بلکه در جامعه نیز حضور فعال داشتند و بر اهمیت مشارکت مردم در سرنوشت سیاسی و اجتماعی خود تأکید می‌کردند. ایشان به دفاع از حقوق محرومان و مستضعفان و مخالفت با استبداد و ظلم پرداخته و همواره در ترویج معارف اسلامی و مقابله با فرقه‌های ضاله تأکید می‌کردند. گفتمان سیاسی اجتماعی ایشان بر پایه اصول اسلامی، مخالفت با استبداد و ظلم شکل گرفته بود و ایشان همواره بر اهمیت مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود تأکید داشتند.

گفتمان سیاسی حضرت آیت‌الله میلانی

در ادامه، حجت‌الاسلام و المسلمین جواهری، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، با ارائه موضوع «روابط و گفتمان سیاسی حضرت آیت‌الله میلانی»، به بررسی ابعاد سیاسی این مرجع تقلید پرداخت.

وی در این زمینه اظهار داشت: آیت‌الله میلانی از مخالفان سرسخت رژیم پهلوی بودند و در مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون نقش فعالی ایفا کردند. ایشان از جمله شخصیت‌هایی بودند که نه تنها در زمان حکومت پهلوی بلکه در طول تاریخ مبارزات ضد استبدادی نقش برجسته‌ای ایفا کردند. حضور فعال ایشان در مسائل سیاسی و اجتماعی ایران باعث شد تا ایشان همواره در دل تحولات مهم تاریخ معاصر ایران تاثیرگذار باشند.

استاد دانشگاه فردوسی مشهد افزود: آیت‌الله میلانی در دوران انقلاب اسلامی نیز از حامیان اصلی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (قدس‌الله نفسه الزکیه) بودند. ایشان قبل و بعد از انقلاب ارتباط نزدیکی با امام خمینی داشتند و در بیانیه‌ها و اعلامیه‌های مختلف از انقلاب و اهداف آن حمایت می‌کردند. حضور ایشان در عرصه سیاست ایران به ویژه در مقاطع حساس تاریخ معاصر، یکی از ارکان مهم در تحولات اجتماعی و سیاسی ایران به شمار می‌رود.

حجت الاسلام جواهری ادامه داد: آیت‌الله میلانی در دوران پس از انقلاب نیز به عنوان یکی از مراجع تقلید برجسته شناخته شدند و در شکل‌گیری نهادهای انقلابی و قانون اساسی نقش‌آفرینی کردند. ایشان در مسائل سیاسی نیز مواضع خود را صریحاً بیان می‌کردند و همواره بر اهمیت وحدت اسلامی و مقابله با ظلم تأکید داشتند.

نقش آیت‌الله میلانی در مبارزه با فرقه بهائیت

حجت‌الاسلام و المسلمین غفوری‌نژاد، مدیر دانشگاه ادیان و مذاهب مشهد، در ادامه نشست با ارائه موضوع «نقش آیت‌الله العظمی میلانی در مبارزه با فرقه ضاله بهائیت»، به تشریح اقدامات ایشان در این زمینه پرداخت.

وی گفت: آیت‌الله میلانی با نقد علمی و فقهی فرقه بهائیت، تلاش‌های گسترده‌ای در دفاع از مذهب تشیع و مقابله با انحرافات این فرقه انجام دادند. ایشان به عنوان یکی از شخصیت‌های برجسته و تاثیرگذار در تاریخ معاصر ایران در مبارزه با فرقه ضاله بهائیت شناخته می‌شوند.

مدیر دانشگاه ادیان و مذاهب مشهد افزود: آیت‌الله میلانی در کنار تألیفات و مقالات خود در نقد بهائیت، در تربیت شاگردان فاضل و متعهد در حوزه علمیه نقش چشمگیری داشتند. ایشان همچنین در عرصه فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی بر اهمیت وحدت مسلمانان و مقابله با تفرقه‌های مذهبی تأکید می‌کردند.

حجت الاسلام غفوری نژاد همچنین به تأثیرات جهانی آیت‌الله میلانی در مبارزه با افراط‌گرایی و فرقه‌گرایی اشاره کرد و بیان داشت: آیت‌الله میلانی به عنوان یک فقیه و مرجع تقلید با مواضع قاطع خود در برابر فرقه‌های انحرافی و تهدیدات جهانی، نشان دادند که هیچگاه در برابر انحرافات دینی و مذهبی کوتاه نخواهند آمد.

دیدگاه‌های تمدنی حضرت آیت‌الله میلانی 

در بخش دیگری از نشست، استاد غلامرضا جلالی از اساتید برجسته حوزه و دانشگاه با موضوع «دیدگاه‌های تمدنی حضرت آیت‌الله العظمی میلانی» به تبیین اندیشه‌های تمدنی ایشان پرداخت. استاد جلالی گفت: آیت‌الله میلانی به عنوان یکی از مراجع تقلید شیعه، به اصول اسلامی و تعالیم شیعه توجه ویژه‌ای داشتند. ایشان همواره بر اهمیت علم و دانش تأکید می‌کردند و معتقد بودند که پیشرفت تمدن اسلامی باید بر پایه دانش و فناوری باشد.

وی افزود: حضرت آیت‌الله میلانی به اخلاق و معنویت نیز اهمیت زیادی می‌دادند و باور داشتند که تمدن اسلامی بدون اخلاق نمی‌تواند به کمال برسد. ایشان عدالت اجتماعی و وحدت اسلامی را از ارکان اساسی تمدن اسلامی می‌دانستند و همواره بر لزوم همکاری و همبستگی میان مسلمانان تأکید می‌کردند.

استاد جلالی در ادامه بیان کرد: آیت‌الله میلانی علاوه بر تأکید بر اخلاق و معنویت، بر حفظ محیط زیست و منابع طبیعی نیز تأکید داشتند. ایشان محیط زیست را به عنوان یکی از مسئولیت‌های مهم مسلمانان قلمداد می‌کردند و معتقد بودند که مسلمانان باید در حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان یک تکلیف دینی و انسانی عمل کنند.

اتحاد و انسجام اسلامی در سیره حضرت آیت‌الله میلانی 

در پایان این نشست، سید مجید ظهیری، رئیس پژوهشکده اسلام تمدنی و مدیر مجمع عالی حکمت خراسان، با موضوع «اتحاد و انسجام اسلامی در مشی علمی و عملی مرجعیت شیعه با تأکید بر سیره آیت‌الله العظمی میلانی»، سخنرانی کرد.

وی گفت: آیت‌الله میلانی در طول حیات علمی و اجتماعی خود همواره بر اهمیت وحدت مسلمانان تأکید داشتند. ایشان در آثار خود بارها بر ضرورت فهم مشترک از اصول اسلامی و پرهیز از تفرقه‌افکنی میان مسلمانان تأکید می‌کردند.

رئیس پژوهشکده اسلام تمدنی افزود: آیت‌الله میلانی به عنوان یک مرجع بزرگ شیعه، نه تنها در مسائل علمی بلکه در عرصه عملی نیز نشان دادند که چگونه می‌توان با تکیه بر اصول مشترک اسلامی، جامعه‌ای متحد و همدل ایجاد کرد. ایشان به تلاش‌های خود برای تقویت انسجام اسلامی ادامه می‌دادند و همواره به دنبال راه‌حل‌هایی برای کاهش اختلافات فقهی و کلامی بودند.

ظهیری تأکید کرد: سیره علمی و عملی آیت‌الله میلانی نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با استفاده از علم و دانش به ترویج همبستگی مسلمانان پرداخت و جامعه‌ای یکپارچه و متحد را شکل داد. ایشان همیشه معتقد بودند که وحدت مسلمانان نه تنها از نظر فقهی بلکه از نظر اجتماعی و سیاسی نیز به نفع جهان اسلام است.

این نشست علمی با حضور جمعی از فضلای برجسته حوزه و دانشگاه به بررسی ابعاد مختلف شخصیت علمی، فرهنگی و سیاسی حضرت آیت‌الله العظمی میلانی پرداخت. دستاوردهای این نشست، تبیین نقش برجسته آیت‌الله میلانی در تقویت وحدت اسلامی، مبارزه با ظلم و استبداد، و تلاش برای حفظ و گسترش معارف اسلامی در دوران معاصر بود.

این پیش‌نشست نشان داد که شخصیت علمی و اجتماعی آیت‌الله میلانی همچنان تأثیرات عمیقی در عرصه‌های مختلف دارد و نیازمند مطالعه و تبیین بیشتر است.