هوش مصنوعی در خدمت تبلیغ دین؛ از تولید محتوای هدفمند تا پاسخ‌گویی هوشمند به شبهات

در هجدهمین دورهمی هوش مصنوعی بررسی شد؛

هوش مصنوعی در خدمت تبلیغ دین؛ از تولید محتوای هدفمند تا پاسخ‌گویی هوشمند به شبهات

وحید شریفی: هوش مصنوعی تهدیدی برای تبلیغ دین نیست؛ بلکه فرصتی برای بازآفرینی پیام دینی، شناخت دقیق جامعه و گشودن افق‌های تازه در عرصه تبلیغ است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشکده اسلام تمدنی، هجدهمین دورهمی هفتگی هوش مصنوعی با عنوان «کارگاه کاربردهای هوش مصنوعی (مبتنی بر ChatGPT) در تبلیغ و مطالعات دینی» با ارائه وحید شریفی،  رئیس کتابخانه و مرکز اطلاع‌رسانی شیخ بهایی برگزار شد. این نشست تخصصی که با حضور جمعی از پژوهشگران، مبلغان، فعالان رسانه‌ای و علاقه‌مندان به فناوری‌های نوین همراه بود، به بررسی ابعاد گوناگون نقش هوش مصنوعی در آینده تبلیغ دینی و تأثیر آن بر روش‌ها، محتوا و ساختار فعالیت‌های تبلیغی پرداخت.

شریفی در سخنان خود با اشاره به سرعت چشمگیر تحولات فناورانه و ورود هوش مصنوعی به عرصه‌های مختلف زندگی اجتماعی تأکید کرد که دوران جدیدی در تبلیغ دینی آغاز شده است؛ دورانی که در آن ابزارهای سنتی دیگر به‌تنهایی پاسخگوی نیازهای مخاطبان نیستند و فناوری‌های هوشمند می‌توانند نقشی تعیین‌کننده در انتقال پیام دین ایفا کنند.

وی در ادامه گفت: «هوش مصنوعی دیگر صرفاً ابزاری برای تولید محتوا نیست، بلکه به‌عنوان یک همراه تحلیلی و راهبردی می‌تواند به مبلغان در شناخت دقیق جامعه، طراحی پیام‌های مؤثر و حتی پیش‌بینی نیازهای آینده کمک کند.

رئیس کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی شیخ بهایی با اشاره به قابلیت‌های گسترده الگوریتم‌های هوشمند در حوزه تولید و بازآفرینی محتوا، تحلیل متون دینی و استخراج مفاهیم کلیدی را یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های این فناوری دانست. به گفته او، هوش مصنوعی قادر است بر اساس نیازهای فکری و زبانی مخاطبان، متون آموزشی، مقالات تخصصی، پست‌های رسانه‌ای و حتی سخنرانی‌های تبلیغی را به‌صورت خودکار و هدفمند تولید کند؛ اقدامی که نه‌تنها سرعت و دقت فعالیت‌های تبلیغی را افزایش می‌دهد بلکه باعث می‌شود پیام دین با زبانی روزآمد و تأثیرگذار منتقل شود.

شریفی در ادامه، نقش هوش مصنوعی در تحول آموزش دینی را نیز حائز اهمیت دانست و گفت:  امروزه می‌توان با استفاده از پلتفرم‌های تعاملی و چت‌بات‌های هوشمند، فرآیند آموزش دینی را به تجربه‌ای شخصی‌سازی‌شده و مستمر تبدیل کرد. این فناوری قادر است دوره‌های آموزشی را براساس سطح آگاهی، نیاز و علاقه‌مندی هر مخاطب طراحی کند و ارتباطی پویا و دوطرفه میان مبلغ و مخاطب برقرار سازد. 

تحلیل داده‌های کلان و شناسایی دقیق نیازهای جامعه از دیگر ظرفیت‌های مطرح‌شده در این نشست بود.

وی با اشاره به اهمیت شناخت بستر اجتماعی تبلیغ، تأکید کرد: هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل الگوهای رفتاری و فرهنگی جامعه، به مبلغان در تدوین پیام‌های متناسب با دغدغه‌ها و سؤالات نسل‌های مختلف کمک کند. تبلیغ دینی زمانی اثربخش خواهد بود که بر پایه شناخت علمی و داده‌محور از جامعه شکل گیرد.

یکی از بخش‌های مورد توجه این نشست، بررسی نقش هوش مصنوعی در پاسخ‌گویی به شبهات و سؤالات دینی بود. شریفی در این‌باره خاطرنشان کرد: فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با تحلیل دقیق سؤالات و شبهات، پاسخ‌هایی مستند، دقیق و قابل‌فهم تولید کرده و به‌صورت شبانه‌روزی در اختیار کاربران قرار دهند. این توانایی نه‌تنها به ارتقای سطح آگاهی مخاطبان کمک می‌کند، بلکه اعتماد عمومی به منابع تبلیغی را نیز افزایش می‌دهد.

رئیس کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی شیخ بهایی همچنین به دگرگونی‌های آینده در ساختار مشاغل تبلیغ دینی اشاره کرد و گفت: با گسترش کاربردهای هوش مصنوعی، برخی نقش‌های سنتی کارکرد پیشین خود را از دست خواهند داد و در مقابل، حوزه‌هایی تازه چون طراحی کمپین‌های تبلیغی هوشمند، تحلیل‌گری داده‌های فرهنگی، تولید محتوای الگوریتمی و مدیریت آموزش‌های تعاملی شکل خواهند گرفت.

شریفی در پایان تأکید کرد: آینده تبلیغ دینی وابسته به توانایی ما در هم‌افزایی میان علوم انسانی و فناوری‌های نوین است. مبلغان موفق کسانی خواهند بود که بتوانند با درک زبان فناوری، پیام دین را با زبانی سازگار با دنیای امروز بیان کنند. هوش مصنوعی نه‌تنها تهدیدی برای تبلیغ دین نیست، بلکه فرصتی بی‌نظیر برای تعمیق گفت‌وگو با جامعه و گسترش افق‌های ارتباطی دین در عصر دیجیتال به شمار می‌رود.

این نشست با طرح دیدگاه‌های مختلف و گفت‌وگوهای تخصصی درباره آینده تبلیغ دینی در عصر فناوری‌های هوشمند به کار خود پایان داد و شرکت‌کنندگان بر لزوم بازاندیشی در شیوه‌های سنتی و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های هوش مصنوعی در عرصه دین‌پژوهی و تبلیغ تأکید کردند.