وحید شریفی، پژوهشگر حوزه مدیریت فناوری اطلاعات: فراگیری «همستر کامبت» و نمایان شدن دوباره فقدان سواد رسانه‌ای

فراگیری «همستر کامبت» و نمایان شدن دوباره فقدان سواد رسانه‌ای

ماجرای ثروت باد آورده و طی کردن ره صد ساله در یک شب علت اصلی استقبال از همستر است

وحید شریفی پژوهشگر حوزه مدیریت فناوری اطلاعات در یادداشتی ضمن  بررسی ماهیت بازی همستر برخی از دلایل گرایش به آن را بیان کرد.

ورود بازی hamster combat در بستر پیام رسان تلگرام مورد استقبال  گسترده‌ مردم بخصوص جوانان  و نوجوانان قرار گرفته است، این استقبال آن چنان بالاست که خیلی‌ از افرادی حتی در سن ۶۰ سالگی هم به دنبال رویای ثروتمند شدن وارد گرداب این بازی شده اند اما علت این همه استقبال چیست؟

در ابتدای باید بدانیم همستر کامبت چیست؟

همستر کامبت یک بازی کریپتویی در سبک Tap to Earn به معنای تحت‌اللفظی «ضربه بزن و به دست بیاور» است. در واقع خیلی ساده‌تر بخواهیم بگوییم، شما در این بازی که یک ربات تلگرامی است، باید روی همستر در صفحه گوشی خود ضربه بزنید و آنقدر این کار را انجام دهید تا سکه‌ها را یکی پس از دیگری جمع‌آوری کنید. بازی‌های زیادی مثل همستر کمبت وجود دارند که هر کدام وعده‌ی ایردراپ‌های (به دست آوردن بدون دردسر کریپتو) احتمالی  به کاربران می‌دهند. اما بعد از نات کوین، این بازی خیلی سر زبان‌ها افتاده و طرفداران بیشتری دارد.

همستر کامبت در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۴ (۶ فروردین ۱۴۰۳) رسما راه‌اندازی شد. بلافاصله پس از عرضه، همستر کامبت به یکی از محبوب‌ترین و پرکاربرترین پروژه در جامعه‌ی ارز دیجیتال تبدیل شد و توانست میلیون‌ها کاربر را به سمت خود بکشاند. برای اینکه این بازی کریپتویی به ۱ میلیون کاربر فعال برسد، فقط ۱۱ روز زمان نیاز داشت. 

هنوز مشخص نیست هر سکه مجازی در این بازی چه ارزشی دارد. چون برای ارزش‌گذاری، ابتدا باید این پروژه در صرافی‌ها لیست شود. تا آن زمان، کاربران فقط باید به ضربه زدن روی صفحه ادامه دهند و امیدوار باشند روزی بتوانند سکه‌های مجازی را به پول نقد تبدیل کنند.در حال حاضر Hamster Kombat  صرفا یک بازی ساده است اما  بیان می شود که احتمال ایردراپ آن وجود دارد. ادعا می شود در آینده‌ای نزدیک، احتمال اینکه سازندگان این پروژه، آن را قیمت‌گذاری کنند وجود دارد.

اما  نکته مهم ماجرا

فارغ از زمینه شناسی علل گرایش مردم به این بازی که قطعا مسائل اقتصادی زیربنای قدرتمند آن می باشد غرق شدن بدون آگاهی می‌تواند تکانه های اجتماعی و فرهنگی‌ موثری را در دراز مدت برای توده های مردمی داشته باشد

 زمانی که موج گسترده‌ای از مردم به سمت بازی همستر کامبت می‌روند بیانگر این است که خیل عظیمی از این جمعیت درخصوص حوزه رسانه دانش لازم را فرا نگرفته‌اند همانطور که در مورد بورس و ارز دیجیتال نیز این وضعیت را شاهد بودیم و چه ضرر و زیان‌هایی که به دلیل مجهز نبودن به سلاح دانش و آگاهی متحمل شدند.

اکثر کاربران این بازی  با رویای پولدار شدن یک شبه به سمت این نوع فعالیت ها می روند، اما باید توجه داشت عجله برای پولدار شدنِ بی‌زحمت و به هر قیمتی، اگر موجب درآمدزایی نشود، باعث بروز ناهنجاری‌های روانی و اجتماعی در افراد می‌شود. بسیاری از راه‌های یک شبه پولدار شدن گاهی اوقات با ریسک‌های زیاد و عواقب نامطلوب همراه هستند. این شکست‌ها باعث نزول جایگاه اجتماعی و از دست دادن اعتماد به نفس می‌شود و سلامت فردی و اجتماعی افراد را به خطر می‌اندازد

برخی کاربران این بازی می گویند ما چیزی را در این بازی از دست نمی دهیم چون هزینه ای نمی کنیم  اما غافل از اینکه هزینه فقط پرداخت وجه نیست و نمی دانند که با اعتیاد  به این بازی مهمترین سرمایه خود که شامل وقت و سلامتی است را هزینه می کنند.

برخی دیگر از این پدیده به عنوان سرگرمی یاد  می کنند ((همستر کامبت)) اصلا ویژگی‌های یک بازی را ندارد چه برسد به اینکه بخواهد سرگرم کننده باشد ،  با توجه به اینکه هیچ شکست یا حرکت رو به عقبی در این بازی وجود ندارد یعنی یا سکه به دست می آوری یا با خرج کردن سکه سرعت جذب بیشتر در زمان به دست می آوری، این یک قاعده هدفمند است و به دنبال آن اعتیاد شدیدی را برای کاربر  ایجاد خواهد کرد.

رویای پولدار شدن و شتابزدگی در رسیدن به ثروت آن هم بدون تلاش و سخت‌کوشی از ویژگی‌های بارز نسل جدید جامعه ایرانی است، همواره در جامعه گروه‌هایی هستند که می‌خواهند زرنگ‌مآبانه و به راحتی ثروتمند شوند.

رویای پول بادآورده و هیجان آن احتمالاً یکی از مهم‌ترین عواملی است که افراد را به سمت همستر کامبت سوق داده است. البته یکی از دلایل دیگر هم می‌تواند احساس بی‌قدرتی اجتماعی و توزیع نابرابر فرصت‌های اجتماعی باشد؛ زمانی‌که افراد احساس ‌کنند برای رسیدن به ثروت نیازی به ریاضت، سختی، آموزش، مهارت و قابلیت‌های ویژه‌ای نیست و تصور کنند که امکانات و شرایط تحرک اجتماعی به صورت عادلانه در جامعه توزیع نشده است؛ به دنبال مسیرهای راحت و میان‌بُر برای رسیدن به هدف خود می‌روند تا کمتر زحمت بکشند و درعین‌حال سریع‌تر به مقصد دلخواهشان برسند.

در نهایت باید توجه داشت

در عصر دیجیتال و فناوری‌های هوشمند، هدفی که زمان‌بر باشد و یا دیرهنگام کسب شود به مثابه شکست تعریف می‌شود. این ویژگی عصر حاضر یعنی سرعت و زود بازده بودن بر ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری افراد و به‌ویژه قشر نوجوان و جوان به مرور زمان تاثیرات منفی می‌گذارد که مهم‎ترین آن‌ها ترویج روحیه فردگرایی و عجول بودن است. این خصلت تبعات اجتماعی زیان باری برای جامعه دارد. بسیاری از این افراد در دام سودجویانی می‌افتند که به طمع ثروت‌اندوزی و سودآوری‌های استثنایی دست به هر اقدامی می‌زنند. بنابراین جهت پیشگیری از عواقب این قبیل رفتارهای جمعی، لازم است بیش‌تر از هر زمان دیگری از آموزش‌های این زیست بوم بهره بگیریم و سعی کنیم در عصر دیجیتال، سواد رسانه‌ای و مالی خود را رشد دهیم.