در جلسه بررسی «سند برنامه سه ساله اداره کل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان رضوی و پژوهشکده اسلام تمدنی (۱۴۰۲- ۱۴۰۰) توسط آقای دکتر احمدزاده رئیس پژوهشکده اسلام تمدّنی مطرح شد:
نظام سازی تمدنی از طریق سه شاخصه معنویت، عقلانیت و عدالت بر اساس مطالبات رهبر معظم انقلاب از دفتر تبلیغات اسلامی و پیشینه سه دهه فعالیت و تخصص اعضای هیئت علمی و ظرفیت های بیرونی پژوهشکده در شهر مقدس مشهد»
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، جلسه بررسی سند سه ساله اداره کل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان رضوی و پژوهشکده اسلام تمدنی برگزار گردید.
در این جلسه که به همت اداره امور پژوهشی پژوهشکده اسلام تمدّنی و در جلسه ۸۶ شورای پژوهشی پژوهشکده اسلام تمدنی با حضور ریاست دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، مدیران گروه های پژوهشی و اساتید مدعو برگزار شد، «سند برنامه سه ساله اداره کل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان رضوی و پژوهشکده اسلام تمدنی (۱۴۰۲- ۱۴۰۰)» ارائه گردید و پس از توضیحات رئیس پژوهشکده اسلام تمدّنی و نکاتی اعضای شورای پژوهشی پژوهشکده ، این سند به تصویب رسید. در ادامه خلاصه مطالبی که آقای دکتر احمدزاده رئیس پژوهشکده اسلام تمدّنی درباره این سند اظهار داشتند، از نظرتان می گذرد.
چگونگی شروع اقدام برای تدوین سند برنامه سه ساله
آقای دکتر احمدزاده در ابتدای سخنانشان پیرامون چگونگی تنظیم این سند ابراز داشتند: بر اساس ابلاغیه پژوهشگاه، پژوهشکده و گروههای پژوهشی ملزم شدند برنامه سه ساله پیشنهاد دهند. همچنین در نامه ای که از کمیته جذب دریافت کردیم، قید شده بود، هر گروه پژوهشی که بخواهد عضو جدید جذب کند، پیش از آن اعضای هیئت علمی گروه باید برنامه خودشان را ارائه کرده باشند و گروه برنامه اش ارائه شده باشد و سپس برای آن بخشهایی از برنامه که خلأ نیروی انسانی جهت انجام مأموریت وجود دارد، اقدام به جذب عضو هیئت علمی جدید کند. این دو نامه همزمان شد با برنامه های ما در مشهد که در شورای طرح و برنامه اداره کل پژوهش داشتیم. آنجا ما پیشتر تصمیم گرفته بودیم که بر اساس مأموریت مصوب پژوهشکده در پژوهشگاه و هیئت امنای پژوهشگاه، برنامه سه ساله تنظیم کنیم و متعاقب آن مطالعات اسناد بالاسری و اسناد قطبها مدّ نظر قرار گرفت. و به ویژه اسناد دو میزکار تخصصی که تعامل بیشتری با آنها داشتیم که عبارت بودند از میز توانمندسازی و توسعه علوم اسلامی، و میز تمدن اسلامی به طور ویژه اسنادش تهیه و به عنوان بخشی از اسناد بالادستی، مدّ نظر مان قرار گرفت. پس از جلسات متعدد در شورای طرح و برنامه و شورای مدیران پژوهشکده و همچنین شورای پژوهشی پژوهشکده، این برنامه تدوین و بدین شکل عرضه شد.
حیطه بندی و مرز بندی فعالیتهای پژوهشکده اسلام تمدّنی در سند برنامه سه ساله پژوهشکده با بخشهای همسو در سازمان
مدیرکل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در ادامه ابراز داشتند: دو مورد را باید یادآوری کنم. نخست آنکه این برنامه مأموریت محور است و سازمان محور نمی باشد. دودیگر اینکه انتخاب بازه زمانی سه ساله به دلیل همخوانی با برنامه چشم انداز کشور که ۱۴۰۴ است بوده است. به این شکل که از ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۴ که فترتی میان برنامه ما و پایان برنامه بیست ساله است، اصطلاحاً یک گپ وجود داشته باشد تا مهلتی برای برنامه ریزی برای ۱۴۰۴ به بعد را برای مجموعه دفتر فراهم آورد. پیش از اینکه به مباحث اصلی سند ورود کنیم، بر اساس رصدی که داشتیم، مواجه شدیم با اینکه چند بخش در دفتر تبلیغات اسلامی در حوزه تمدن فعالیت می کنند. لذا اختلافاتی میان این مراکز جهت مأموریت و یا فعالیتهایی که می خواهند در آینده رقم زنند، وجود داشت. بعد از ان جلساتی برگزار شد و مرزبندی و حیطه بندی برای هر یک از این بخشها تعیین گردید. گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم از این حیث که رویکرد آموزشی دارد، چندان حیطه مشترکی با فعالیتهای ما نداشت. همچنین در ادامه پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) نیز با توجه به رویکرد گذشته نگر به مباحث تمدّنی و به تاریخ تمدّن حیطه کارشان به این شکل تعریف شد. پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی نیز با توجه به اینکه بر رویکرد تمدّنی جمهوری اسلامی ایران متمرکز گشت، لذا بدین شکل حدود و ثغور حیطه فعالیت پژوهشکده و تفاوت رویکردش با دیگر بخشهای به ظاهر همسو آشکارتر شد و رویکرد علمی به تمدن نوین اسلامی ایرانی که در بیانیه مأموریت پژوهشکده درج شده و به تصویب رسیده است، مرز میان ما و بخشهای دیگر دفتر تبلیغات اسلامی در این عرصه است.
در تنظیم کلان فعالیتها همواره نگاه تمدّنی مدّ نظرمان بوده است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه گفت: در این سند، تمدن را در چهار محور تقسیم و در هر محور مطلوبمان را مشخص نمودیم. به لحاظ زمان، زمان حال را برگزیدیم و رویکردمان را دانشی انتخاب کردیم؛ و سطح را پژوهشی تعریف کردیم و گستره بین المللی را در این عرصه مدّنظر قرار دادیم. در ادامه مؤلفه های تمدن ساز پرداخته شده است و مهمترین شاخص های تمدن اسلامی ایرانی را از اسناد موجود بدست آوردیم و آنگاه ۵۰ موضوع و محور ریزتر را انتخاب نمودیم و با دیگر بخشهای پژوهشکده به اشتراک گذاشتیم و بر اساس ظرفیتها و شرایط پژوهشکده، ۱۰ موضوع ریزتر استخراج گشت. سپس در جلساتی که در شورای مدیران پژوهشکده و شورای طرح و برنامه داشتیم، برخی از این عناوین حذف و برخی در هم ادغام گشت و در نهایت شش محور مشخص و در برنامه گنجانده شد. در ادامه به پشتوانه های علمی تمدن نوین اسلامی نیز پرداختیم و بر اساس محورهای سه گانه علوم اسلامی؛ روش شناسی، فلسفه و تاریخ، پایه برنامه را پیش بردیم و بر اساس توانمندی های مجموعه و ارتباط میان علوم، مطالعات میان رشته ای را به سه ضلع مرسوم دیگر افزودیم. در فلسفه علوم اسلامی بر اساس ظرفیتهای پژوهشکده، برخی عرصه ها گزینش شد. در مطالعات میان رشته ای نیز بر اساس پروژه های جاری و کلان پروژه های موجود عرصه ها مشخص شد. در روش شناسی هم به جهت محدودیت ظرفیتها دست به گزینش زدیم. در تاریخ علوم اسلامی نیز بر اساس توانمندی و شرایط موجودمان به محورهایی بسنده کردیم. البته در همه این موارد نگاه تمدّنی همواره مطمح نظر قرار گرفته است.
در پیش بینی ها، آمار خروجی های پژوهشکده در این سه سال ارائه شده است
سرپرست گروه پژوهشی قرآن و مطالعات اجتماعی در پایان افزود: در ادامه سند ، تخصص اعضای هیئت علمی پژوهشکده بر اساس شاخص های گزینش شده در مرحله قبل چینش شده است. این موارد از برنامه سه ساله گروه های پژوهشی و برنامه سه ساله اعضای هیئت علمی پژوهشکده استخراج شده است که به عنوان ضمائم این سند محسوب می گردند. برخی از اعضای هیئت علمی در موضوعاتی شاخص شدند و برخی گروه ها در محورهایی می توانند تبدیل به قطب علمی شوند. در عین حال هم به این مباحث توجه شده و همینطور از ظرفیتهای بیرونی نیز غفلت نشده است. آخرین نکته اینکه از میان ۱۳ میزکار تخصصی در قطبهای فکری فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی، از اسناد بالاسری ۵ میزکار تخصصی مرتبط تر با محورهای پژوهشکده، بر اساس پیشینه سه دهه فعالیت و تخصص اعضای هیئت علمی و ظرفیت های بیرونی پژوهشکده در شهر مقدس مشهد، و بر اساس مطالبات رهبر معظم انقلاب از دفتر، به بحث نظام سازی تمدنی می خواهیم بپردازیم که از طریق سه شاخصه معنویت، عقلانیت و عدالت است. البته تمرکز ما بیشتر بر شاخصه های معنویت و عقلانیت است. بر این اساس مباحث آماری مجموعه را نیز بر اساس برنامه گروه ها استخراج کرده ایم. به طور مشخص به آمار تعداد کتابها، پروژه ها، مقالات، نشریات، کرسی ها، نشستها، همایش ها، کارگاه ها، تفاهم نامه ها و سرمایه انسانی بر اساس پیش بینی برنامه سه ساله ادارات اداره کل پژوهش و گروه های پژوهشی پژوهشکده پرداخته ایم.
پس از سخنان آقای دکتر احمدزاده رئیس جلسه شورای پژوهشی پژوهشکده اسلام تمدّنی ، هر یک از اعضا نظرات و نکاتی را جهت بهبود و ارتقای مفاد این سند ارائه دادند. در پایان مقرّر شد پس از اصلاح سند وفق مصوبه ابلاغی شورای پژوهشی پژوهشکده، فرآیند تصویب خواهی در شورای پژوهشی پژوهشگاه توسط آقای فانی رئیس اداره امور پژوهشی پژوهشکده پیگیری گردد.
بدون دیدگاه