در نشست تخصصی هیئت تحریریه نشریه «مطالعات ادبی متون اسلامی» بررسی شد
تحول در پژوهش‌های ادبی؛ نگاه تمدنی و پیوند با نیازهای فکری روز جامعه
نشست اخیر هیئت تحریریه با تأکید بر کاربست‌پذیری مطالعات ادبی متون اسلامی، استفاده از ظرفیت‌های حوزوی، تقویت تعاملات علمی فرامنطقه‌ای و افزودن رویکرد تمدنی به تحلیل متون برگزار شد
تحول در پژوهش‌های ادبی؛ از نگاه تمدنی تا پاسخ به نیازهای فرهنگی امروز
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشکده اسلام تمدنی، نشست هیئت تحریریه نشریه «مطالعات ادبی متون اسلامی»، با حضور اعضای تحریریه، مدیران علمی و اجرایی و جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه در سالن اجتماعات پژوهشکده اسلام تمدنی برگزار شد. این جلسه با هدف بازخوانی اهداف و راهبردهای نشریه، بررسی چالش‌های موجود و تبیین افق‌های تازه در حوزه مطالعات ادبی برگزار شد.
در این نشست، حاضران با تأکید بر ضرورت کاربردی‌شدن پژوهش‌های ادبی به‌ویژه در حوزه متون اسلامی، بر این نکته تصریح کردند که ادبیات نمی‌تواند صرفاً در چهارچوب آکادمیک یا صرفاً زبانی تعریف شود، بلکه باید پاسخ‌گوی نیازهای عینی و ذهنی جامعه امروز باشد. ادبیات اسلامی، با پشتوانه غنی مفاهیم دینی، اخلاقی و تمدنی، می‌تواند نقش مهمی در ارتقای تفکر فرهنگی، تقویت هویت اسلامی و تربیت نیروی انسانی آگاه ایفا کند.
پژوهش‌های مسئله‌محور به جای مطالعات صرفاً توصیفی
شرکت‌کنندگان متفق‌القول بودند که وقت آن رسیده است تا نشریات ادبی، از فضای صرفاً تحلیلی و تاریخی فاصله بگیرند و به سمت پژوهش‌هایی حرکت کنند که بتوانند در حل مسائل فکری و اجتماعی روز مؤثر باشند. این رویکرد به‌ویژه در رابطه با متون اسلامی، که از عمق معارف الهی برخوردارند، اهمیتی دوچندان دارد.
بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی حوزه علمیه
در ادامه جلسه، بر لزوم بهره‌برداری نظام‌مند از ظرفیت علمی حوزه علمیه تأکید شد. اعضای هیئت تحریریه، توانمندی اساتید حوزوی در حوزه‌هایی همچون بلاغت، معانی و بیان، تفسیر و کلام را سرمایه‌ای ارزشمند دانستند که می‌تواند به غنای نظری و عمق محتوای مقالات نشریه بیفزاید. همچنین، پیشنهاد شد نشریه به‌صورت فعال با مراکز پژوهشی و نهادهای علمی حوزوی تعامل برقرار کند تا از این ظرفیت در تولید مقاله، داوری و سیاست‌گذاری علمی بهره گیرد.
گسترش دایره جغرافیایی نویسندگان و داوران
از دیگر موضوعات مهم مطرح‌شده، ضرورت توسعه جغرافیایی در ترکیب نویسندگان و داوران نشریه بود. شرکت‌کنندگان معتقد بودند که تنوع مکانی، منجر به تکثر دیدگاه‌ها، افزایش تعاملات ملی و ارتقای جایگاه نشریه در سطح کشور خواهد شد. این رویکرد همچنین بستر مناسبی برای هم‌افزایی علمی بین نهادهای حوزوی و دانشگاهی در سراسر ایران فراهم می‌آورد.
طراحی نظام موضوعات پژوهشی برای هدایت بهتر محققان
در بخش دیگری از این نشست، پیشنهاد طراحی و تدوین نظام موضوعات راهبردی پژوهشی مطرح شد. این نظام می‌تواند مسیر پژوهش را برای محققان روشن‌تر کرده و به هم‌راستایی محتوای مقالات با اهداف کلان نشریه کمک کند. هدف از این اقدام، تقویت انسجام علمی، تمرکز بر مسائل اساسی و هدایت پژوهشگران به‌سوی موضوعات کاربردی و مورد نیاز جامعه است.
افزودن رویکرد تمدنی به تحلیل متون ادبی
در پایان نشست، بر افزودن رویکرد تمدنی به مطالعات ادبیات فارسی در نشریه تأکید شد. حاضران یادآور شدند که ادبیات فارسی در طول تاریخ اسلام و ایران، همواره نقش مؤثری در ساخت فرهنگی، تربیت اخلاقی و تبیین اندیشه‌های دینی داشته است. از این منظر، نگاه به ادبیات نباید تنها در حوزه زیبایی‌شناسی و ساختار زبانی باقی بماند، بلکه باید کارکردهای تمدن‌ساز آن نیز در مرکز توجه قرار گیرد.
ادبیات فارسی، با توجه به تجربه تاریخی خود در پرورش هویت ایرانی ـ اسلامی، همچنان می‌تواند در فرایند بازتولید فرهنگ و اندیشه اسلامی در جهان معاصر نقش ایفا کند. نشریه «مطالعات ادبی متون اسلامی» نیز با تبیین این نگاه راهبردی، می‌تواند در ارتقای سطح مطالعات دینی و تمدنی کشور نقش‌آفرین باشد.
در پایان، با جمع‌بندی نکات مطروحه و تنظیم برنامه‌های آتی تحریریه، نشست به کار خود پایان داد.
بدون دیدگاه