فقر و تهیدستی از بنیادیترین مشکلات و از ناهنجارترین دردها در زندگی انسانها در طول تاریخ بوده است. از این رو، مبازه با فقر و زدایش آن از دامن انسانها و اجتماعات، از اهداف و آرمانهای نوع زمامداران و رهبران تاریخ بوده است. بیگمان برای هر نابسامانی و ناهنجاری، نخست باید آن را به نیکی شناخت و علل و عوامل آن را کشف نمود و راهها و شیوههای اصولی و علمی مبارزه با آن را مشخص کرد.
انگیزه اصلی این کتاب و مجموعه پژوهشهایی که در این زمینه صورت گرفته است، شناسایی درست و اصولی این پدیده ضد بشری و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن است. در پژوهش حاضر، ابتدا هر یک از مسائل فقر و توسعه در قالب یک مقاله از دیدگاه اقتصاد متداول مورد بررسی قرار گرفته است و سپس مقالهای نگارش یافته که دیدگاه دین را در همان مورد، بررسی کرده است. این مجموعه چهار جلدی به مباحث متنوع و گوناگونی در زمینه یاد شده پرداخته است که برخی از آنها عبارتند از: «موضوعشناسی فقر و توسعه»، «موضع شناسی فقر در نگرش اسلامی»، «شاخصهای فقر و توسعه در نگرش اسلامی»، «امکان پیشرفت و توسعه مستقل»، «استراتژیهای توسعه»، «اصول و راهبردهای توسعه»، «فقر فرهنگی»، «عناصر فرهنگی توسعه»، «عوامل طبیعی فقر و توسعهنیافتگی» و…