منظور از «تاریخ فقه» بررسی اجمالی گذشته نظام تشریع و وضع قوانین واحکام عملی اسلام و اطلاع بر تحولاتی است که این نظام در ادوار مختلف پیدا کرده و نیز منظور از آن شناخت مکاتب فقهی و آثار اسلاف و مجتهدینی است که در هر دوره نقش مثبتی در بسط مسائل قهی و تحکیم مبانی آن داشتهاند.
در این کتاب پس از بررسی اهمیت ضرورت و فایدت تاریخ فقه،ازچگونگی شکل گیری یا تکوین فقه اسلامی یاد می شود. سپس سیرتحول تاریخی این علم از آغاز پیدایش آن، عصر تشریع در زمان پیامبراسلام(ص) بررسی میگردد. آنگاه ادوار مختلف فقه تاعصر حاضر، ویژگیهای هر دوره، شرایط سیاسی و اجتماعی آن مورد بررسی قرار میگیرد. در هر دوره منابع و مدارک فقه آن دوره و نیز شرحی از فقهای بزرگش آورده میشود و آرا و آثار آنان در هر یک از مذاهب اسلامی و مکاتب فقهی آنان ذکر میشود.
اثر حاضر دارای شش فصل است. فصل اول به نخستین دوره فقه؛ دوره تشریع:عصر رسول اکرم(ص)، فصل دوم به دوره فقه:عصرصحابه، فصل سوم به دوره سوم: دوره تابعین، فصل چهارم به دوره چهارم:عصرائمه مذاهب فقهی، فصل پنجم به دوره پنجم: دوره تقلید و رکود اجتهاد(۳۵۰-۶۵۶ه ق) و فصل ششم به دوره ششم:عصرحاضر، پرداخته است.