نشست «آشنایی با ظرفیت های علمی و برنامه های فرا روی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» در روز سه شنبه ششم شهریورماه با حضور جمعی از اعضای هیأت علمی پژوهشگاه و جمعی از اساتید و پژوهشگران خارجی از کشورهای آمریکا، آلمان، ایتالیا، پاکستان، هندوستان، کانادا، صربستان، سوئیس و استرالیا، در تالار امام مهدی(عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
دکتر رجبعلی اسفندیار :
در ابتدای این نشست دکتر رجبعلی اسفندیار رییس مرکز همکاری های علمی و بین المللی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان خیر مقدم به مهمانان اظهار داشت: در این جلسه در خدمت چند تن از مدیران پژوهشکده ها از جمله دکتر علیپور مدیر پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی، دکتر مطهری مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) ، دکتر بابایی مدیر مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی ، دکتر شاکر نژاد مدیر گروه اسلام و مطالعات معنوی و دکتر عبدی پور مدیر امور بین الملل پژوهشگاه هستیم که با معرفی پژوهشکده خود به پرسش های مهمانان پاسخ خواهند داد.
وی افزود: امیدواریم بتوانیم زمینه های گفتوگو را فراهم کنیم و راهی را برای پژوهش های مشترک میان پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دیگر نهادهای پژوهشی خارج از کشور فراهم کنیم.
دکتر اسفندیار در پاسخ به این سؤال که با توجه به این که بعد از ایران، دومین و سومین جمعیت های شیعه در هند و پاکستان هستند آیا تلاشی شده که این مؤسسه و پژوهش های آن را به آنها بشناسانید و برای مقابله با آسیب هایی که در آن‌جا اتفاق می افتد مانند مناسک و خرافاتی که به اسم تشیع اتفاق می افتد تلاشی کنید، گفت: این جور جلسات مقدماتی است برای معرفی قم و به خصوص پژوهش هایی که در مراکز پژوهشی آن از جمله پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انجام می شود و امیدواریم زمینه هایی برای این ارتباط و انتقال این مفاهیم فراهم شود.
دکتر صالحی :
در ادامه دکتر صالحی مدیر امور بین الملل دانشگاه ادیان و مذاهب با معرفی مهمانان اظهار داشت: جمع حاضر شرکت کنندگان هفتمین دوره کوتاه مدت شیعه شناسی در دانشگاه ادیان و مذاهب هستند و تا کنون حدود ۱۱۴ نفر از اساتید و دانشجویان خارجی در دوره های ما شرکت کرده اند و این دوره ماهیت آکادمیک برای معرفی و شناخت شیعه دارد که مخصوص اساتید و دانشجویان خارج از کشور است.
وی خاطرنشان کرد: تفاوت ما با سایر دوره های مشابه در کشور این است که این برنامه هیچ بودجه ای ندارد و تمام بودجه آن اعم از هتل و پذیرایی و دیگر برنامه ها توسط خود شرکت کنندگان پرداخت می شود و استاندارد جهانی هم این است که این دوره ها نباید رایگان باشد و ما هم هزینه ای برای این برنامه در نظر نگرفته ایم تا نگاه تبلیغی در ذهن آنان ایجاد نشود.
دکترصالحی ادامه داد: این جمع بخشی از ثبت نام کننده ها ی دوره هستند . زیرا متأسفانه این دوره به خاطر مشکلات ویزا جمعیت شرکت کننده نسبت به ثبت نام شده ها ی آن کمتر شد و ۹ نفر از ۱۵ نفر ثبت نام شده ها توانستند در این دوره شرکت کنند .
دکتر علیپور :
در ادامه دکتر علیپور، مدیر پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی، به معرفی این پژوهشکده پرداخت و گفت: این پژوهشکده بیش از ۲۵ سال سابقه دارد و بیش از ۱۰۰ جلد کتاب منتشر و ده‌ها همایش برگزار کرده و بیش از ۱۰۰ نشست و کرسی علمی داشته است.
وی افزود: موضوعات اصلی که الان ما کار می کنیم بیشتر در حوزه فلسفه اسلامی و کارهای تطبیقی در حوزه فلسفه غرب، کلام اسلامی و الهیات ادیان با نگاه به شیعه و کارهای تطبیقی، عرفان اسلامی و فلسفه اخلاق است
علیپور با معرفی برخی از پروژه های مهم که می تواند ارتباط کاری خوبی ایجاد کند، خاطرنشان کرد: ما در فلسفه اسلامی پروژه کلانی را به نام چیستی فلسفه اسلامی و ربط و نسبت آن با حیات اجتماعی سیاسی در دست انجام داریم که بیش از ۱۰ جلد خروجی داشته است؛ سؤال های اصلی این کلان پروژه دو سؤال است:
۱ – فلسفه اسلامی چیست و چه تفاوت های با فلسفه غرب و دیگر فلسفه ها دارد و چه ربط و نسبتی با آنها دارد؟
۲ – تونایی‌های عملی و کاربردی فلسفه اسلامی چیست؟
وی با بیان این که در کلام و الهیات بیشتر پروژه های پژوهشکده در مجموعه ای به نام «اندیشه نامه متکلمان امامیه» که مقدمه تاریخ امامیه است، انجام می شود، گفت: همچنین مجموعه پروژه هایی در مورد رابطه دین و عقلانیت با نگاه به آموزه های شیعی در دست اقدام داریم.
مدیر پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی افزود: در عرفان هم کلان پروژه «چیستی عرفان شیعی» را داریم که مجموعه پروژه هایی درباره چیستی عرفان شیعه و ربط و نسبت آن با آموزه های امامیه و دیگر آموزه های عرفانی می باشد.
وی اضافه کرد: در فلسفه اخلاق هم مجموعه پروژه هایی در مورد اخلاق پزشکی و اخلاق هنجاری در حال اجرا است . همچنین چند کار بین المللی داریم از قبیل همایش «آموزه‌های دینی و مسأله نفس و بدن» که با مشارکت ۲۵ مهمان خارجی برگزار شد و بیش از ۱۱ جلد کتاب از مجموعه مقالات آن تا کنون چاپ شده است و افراد مشهوری که در حوزه فلسفه ذهن و فلسفه نفس و بدن در مسیحیت کار می کردند در آن همایش شرکت کردند.
وی گفت: در سال ۲۰۲۰ تکمله این همایش با عنوان «جاودانگی نفس و بدن در اسلام و مسیحیت» برگزار خواهد شد که از اساتید دعوت می کنیم با ارسال مقاله در این همایش شرکت فعال داشته باشند . یک همایش هم مارس سال آینده در ایران خواهیم داشت با عنوان «علم دینی» که در آن نگاه های مختلف را در اسلام و مسیحیت بررسی می کنیم و از ایده ها و نظرات شما هم می توانیم استفاده می کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر بابایی :
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین دکتر بابایی، مدیر مرکز مطلاعات اجتماعی و تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به معرفی این مرکز پرداخت و گفت: ما در مرکز دو گروه مستقل داریم که یک گروه در موضوع موضوع مطالعات تمدنی و گروه دیگر در موضوع مطالعات فرهنگی و اجتماعی فعالیت می کنند.
وی خاطرنشان کرد: در گروه مطالعات تمدنی پروژه های مهمی در موضوع "مطالعات نظری فرهنگ و تمدن و رابطه آن دو با اسلام در دست اقدام داریم . در همین مورد پروژه قرآن و تمدن را داریم که در نقاطی با پروژه هایی مربوط به مدن در انجیل و تورات قابل تطبیق است . کار دوم که در این گروه انجام می شود کارهای تطبیقی بین تمدن اسلام و تمدن غرب است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر بابایی با بیان این که ما کارهای مستقلی هم در زمینه غرب شناسی داریم، افزود: بحث سوم که در این گروه مورد توجه است جهان اسلام و اندیشه ها و ظرفیت های تمدنی در جهان اسلام است و ذیل هر کدام از این ها کتاب ها و مقالات متعددی را منتشر کرده ایم که بیشتر به زبان عربی و فارسی است.
وی اظهار داشت: در گروه مطالعات اجتماعی هم که تازه تأسیس شده است روی دو محور تمرکز شده ایم که مسأله اول روحانیت شیعی و آسیب های اجتماعی است و محور دوم روحانیت شیعی و مسأله فضای مجازی است.
مدیر مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی در ادامه در پاسخ به سؤال یکی از میهمانان خارجی که از ایشان پرسید : با توجه به تقسیم بندی تمدن ها به تمدن اسلام و غرب آیا شما فقط این دو تمدن را به رسمیت می شناسید یا بیشتر از این دو هم مد نظر شما هست؟ گفت: ما در موضوع تمدن در صدد شمردن و بستن فهرست تمدن ها نیستیم و ما بیشتر با تمدن هایی پروژه تعریف می کنیم که با آن ها مسأله داریم و مهمترین تمدنی که امروز در جهان اسلام با آن مسأله داریم تمدن غرب به معنای اروپای غربی و آمریکای شمالی است.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این ما مطالعات نظری در موضوع تمدن و رابطه آن با اسلام شیعی نیز داریم و این سؤال از این جهت درست است که ما باید به تمدن شرق و چین هم بپردازیم که در این زمینه ما در آستانه ورود به چنین پروژه هایی هستیم و باید به چنین پروژه هایی بپردازیم.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر بابایی در پاسخ به سؤال یکی از میهمانان خارجی که پرسید : شما در رابطه با گفت‌وگوی تمدن های رییس جمهور خاتمی چه نظری دارید و چه تحقیقاتی در این حیطه انجام داده اید، گفت: نظریه گفت‌وگوی تمدن ها در ایران ۵ سال قبل از ایشان توسط رهبر معظم انقلاب مطرح شد؛ بنابراین در ایران چه قبل و چه بعد از آقای خاتمی کسی که مدام به پروژه تمدن اسلامی پرداخته اند و مسأله را جدی طرح کرده اند رهبر معظم انقلاب هستند.
وی افزود: در ارتباط با گفت‌وگوی تمدن ها هم ما با مراکز مختلفی گفت وگوهایی داریم که انجمن ها و مؤسسات سابقه داری هستند مخصوصا مرکز مطالعات بین المللی و تطبیق تمدن ها در آمریکا که امسال چهل و هشتمین کنفرانس سالانه اش را در چین برگزار کرد و ما سعی می کنیم که علاوه بر این که مطالعات تمدنی را در ایران ، در جهان عرب و هم در جهان غرب تقویت کنیم در حال تمرین کردن گفتوگو بین تمدن ها هستیم. ما فراتر از نظریه گفت وگوی تمدن ها مسأله تعارف و شناخت تمدن ها از همدیگر را با توجه به آموزه های قرآنی دنبال کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمید رضا مطهری :
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین دکتر مطهری، رییس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع)، با بیان این که این پژوهشکده در سه حوزه "سیره خاندان پیامبر(ص)"، "تاریخ تشیع" و "فرهنگ و تمدن اسلامی" فعالیت می کند، اظهار داشت: از ابتدای فعالیت این پژوهشکده حدود ۶۰ اثر منتشر شده است و برخی از مهمترین کارهای ما «فرهنگ نامه مؤلفان اسلامی» است که تا پایان قرن ۶ اسلامی ( هجری قمری ) چاپ و منتشر شده است .
وی خاطرنشان کرد: در حوزه استشراق هم با توجه به این که معمولا کسانی که در این حوزه کار می کنند از منابع غیر شیعی استفاده می کنند در این حوزه هم کارهای را در دست انجام داریم. یکی دیگر از مهمترین کارهای ما "دانشنامه اهل بیت(ع)" است که حدد ۳ سال است تحقیق آن را آغاز کرده ایم و با حدود ۱۳۰۰ مدخل در حال انجام است و امیدواریم جلد نخست آن در سال جاری به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی به چاپ برسد.
رییس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) افزود: یکی از پروژه های ما با هدف خرافه زدایی از زندگانی بزرگان دینی «نقد و بررسی منابع تاریخ اسلام» است که در همین رابطه با برخی از محققان و پژوهشگران هندی هم مرتبط هستیم و با آنها در نگارش و ترجمه این آثار همکاری خواهیم کرد.
وی تصریح کرد: در حوزه سبک زندگی اسلامی هم آثاری را تألیف کرده ایم و آثاری را هم در دست انجام داریم که منتشر خواهد شد . به عنوان آخرین نکته همایشی را با عنوان «امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت» در دست انجام داریم که در سال جاری (هجری شمسی ) برگزار خواهد .شد . مهمترین محورهای این همایش عبارتند از «امام علی(ع) و حقوق انسانی، امام علی(ع) و عدالت اجتماعی، معنویت علوی در جهان امروز و امام علی(ع) الگوی حکمرانی عالمانه که با همکاری مراکز مختلف علمی برگزار خواهد شد.
دکتر شاکر نژاد :
دکتر شاکرنژاد مدیر گروه اسلام و مطالعات معنویت، در معرفی گروه اسلام و مطالعات معنویت به این امر پرداخت که شرایط باور در جوامع امروز تغییر کرده است. و افراد نوعی از دینداری را مطالعه می کنند که بتوانند آن را تجربه و در ساحات مختلف زندگی آن را عملیاتی کنند. با توجه به این نیاز، گروه اسلام و مطالعات معنویت سعی دارد به بازخوانی ذخایر معنوی شیعی پرداخته و با قرائتی کاربردی زمینه ساز بهره گیری بیشتر مردم از این مفاهیم و آموزه ها باشد. البته با توجه به رشد زیاد معنویت های بدیل، یکی دیگر از وظایف اصلی این گروه، معرفی انتقادی این جریان ها و نقد و بررسی آموزه های آنها است
.دکتر عبدی پور :
در ادامه دکتر عبدی پور، مدیر امور بین الملل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با بیان این که خیلی از دوستان تصویر درستی از قم و شیعه در ایران ندارند، ابراز کرد: ما فقط یکی از صدها مرکز علمی پژوهشی در قم هستیم که اکثر این مؤسسات رویکرد تمدنی دارند و با عقلانیت دین پژوهی می کنند.
وی با بیان این که یکی از مشکلات اصلی ما در حوزه اطلاع رسانی و ترجمه آثارمان است که نتوانستیم به درستی خود را معرفی کنیم، افزود: ما در چهلمین سال انقلاب اسلامی اعتراف می کنیم که نتوانستیم پیام نرم انقلاب اسلامی را به درستی صادر کنیم چرا که در فضایی که در سطح بین الملل وجود دارد اسلام افراطی و تکفیری مجال رسانه ای دارد و چهره اسلام را مخدوش کرده و اسلامی که در ایران با قرائت اهل بیت(ع) و عقلانیت است و می تواند نوید بخش شکل گرفتن اسلام تمدنی باشد. ناشناخته مانده است.
وی تصریح کرد: امروزه بیش از ۴۰ سال است که در قم کار می شود و این فرصت برای مراکزی که می خواهند ایران را بشناسند وجود دارد که روی حوزه علمیه و مؤسسات وابسته به آن در قم تمرکز کنند؛ لذا ما در تلاش هستیم که دیپلماسی علمی خود را فعال کنیم و حضور قوی در کشورهای اروپایی و آمریکایی داشته باشیم تا بتوانیم پیام اسلام ناب را صادر کنیم.
وی ادامه داد: در این راستا ما هر ساله چندین همایش بین المللی برگزار می کنیم و در هر همایش بین المللی که متناسب با فعالیت های پژوهشکده های ما باشد اعضای هیأت علمی ما شرکت می کنند.
وی خاطرنشان کرد: ما برای این که تعامل خود را با جهان اسلام بیشتر کنیم دبیرخانه مجمع اندیشمندان ایران و جهان عرب را در این پژوهشگاه تأسیس کردیم و معتقد هستیم که با گفتوگو می شود بسیاری از مشکلات جهان اسلام را کاهش داد و به همین جهت بسیاری از پژوهشگاه‌های جهان عرب را دعوت کردیم و هر سال چندین نشست علمی با آنها برگزار می کنیم.
وی افزود: ما از همه دوستان تقاضا داریم که نمایندگان و رابطین ما برای معرفی پژوهشگاه و مراکز موجود در قم در کشورها و مؤسسات خود باشند.
منبع:تولید محتوای مرکز همکاری های علمی و بین الملل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
بدون دیدگاه