استنادیابی

استنادیابی برای کشف دفعات اشاره به یک مقالۀ خاص در مقالات دیگر، مورد استفاده قرار می­ گیرد. به­ طور کلی مقالات با کیفیت بالا تعداد استناد بیشتری دارند. تعداد استناد­ها تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارند. در مجموع، مقالات با کیفیت پائین نقد و یا رد می­ شوند و مقالات با کیفیت بالا پذیرفته خواهند شد.

اهمیت استنادیابی
نمایۀ استنادی، ابزار استاندارد مورد استفاده در استنادیابی است. این نمایه به شما اجازۀ جستجوی متون دانشگاهی را می‌دهد؛ به نحوی که روند پیشرفت بحث علمی در رشتۀ شما را نمایان می­ سازد. شما با نمایۀ استنادی می‌توانید به‌راحتی با­نفوذترین مقالات و برجسته‌ترین دانشگاه‌های رشتۀ خود را شناسائی کنید و پیشینه­ های مختلف در حوزۀ موضوعی خاص را  با استفاده از لیست مقالات ذکر شده در منابع و یا مقالاتی که به مقاله‌ای خاص استناد کرده ­اند،را ردیابی کنید. همچنین می­ توانید موقعیت مباحث علمی در زمان‌های قبل را مشخص کنید. استنادیابی نمونۀ بسیار خوبی از واکنش جامعه دانشگاهی نسبت به مقالات منحصربه­ فرد است. شما می­ توانید به راحتی انتقادات، اصلاحات و استردادهای مقالات منتشر شده را بیابید. علاوه بر این، استنادیابی ابزاری است که امکان تجزیه و تحلیل مسیر و سرعت روند مقالات را فراهم می­ کند. این روش می­ تواند حوزه­ های جدید تحقیقات را تعیین و نشان دهد.

چگونگی توالی استناد

وب آو ساینس (Web of Science ) یکی از ابزارهای استاندارد استنادیابی است و شامل نمایه­ های استنادی زیر است:

• نمایه استنادی گسترده علوم پایه^[۱]
• نمایه استنادی علوم اجتماعی^[۲]
• نمایه استنادی علوم انسانی و هنر^[۳]
• علوم شاخه سی پی. سی. آی.^[۴]
• علوم اجتماعی و علوم انسانی شاخه سی. پی. سی. آی.^[۵]

دو شاخص سی. پی. سی. آی. منحصراً برای استناد به مجموعۀ مقالات کنفرانس (که نسبت به سایر روشها مشکل­ تر هستند) مفید است.

Web Of Science

    برای جستجو در وب آو ساینس وارد Web of Knowledge شوید؛

• در صورت لزوم نام کاربری و گذرواژۀ خود را وارد کنید.
• روی سربرگ Web of Science کلیک کنید.
• لینک Cited Reference Search را باز کنید و جزئیات جست‌وجوی خود را وارد کنید.

تمرین
برای ردیابی مقالاتی که به این مقاله اشاره کرده ­اند مراحل زیر را طی کنید:

J R Petit, J Jouzel and D Raynaud, et al. (۱۹۹۹) “Climate and atmospheric history of the past 420,000 years from the Vostok 
ice core, Antarctica” Nature, ۳۹۹ (۶۷۳۵): ۴۲۹-۴۳۶

– در کادر اول جست‌وجو، نام نویسنده را وارد کنید.
وب آو ساینس انتظار دارد نام نویسنده از این قالب پیروی کند *Petit J (استفاده از * به این معنی است که تمام نویسندگان با نام­ خانوادگی  Petit و حرف آغازین J را دارند)
– در کادر جست‌وجوی دوم مخفف عنوان مجله را وارد کنید. در این مثال مخفف  “Nature”  است. اگر مخففِ درست را نمی­ دانید، بر روی لینک اختصارات مجله  (journal abbreviations link)  کلیک کنید.
– سالی که مقاله در آن منتشر شده را در (Cited Year(s وارد کنید. (۱۹۹۹)
– بر روی دکمه جست‌وجو کلیک کنید.

وب آو ساینس لیستی از مقالات منطبق با درخواست شما را به شما ارائه می­ دهد. توجه داشته باشید تعدادی استناد مغایر با درخواست نیز وجود دارد که معمولاً نتیجۀ خطاهای جزئی نویسندگان مقالات است. برای یافتن استنادات منطبق با مورد، check boxes را کلیک کرده و در انتها روی Finish Search کلیک کنید. وب آو ساینس لیست کاملی از مقالاتی که تا زمان جست‌وجو به مقالۀ اصلی استناد کرده­ اند را به شما ارائه خواهد داد.

محدودیت‌های وب آو ساینس
گرچه وب آو ساینس اغلب بهترین مرجع برای شروع استنادیابی است، اما محدودیت­ های قابل توجهی دارد؛

• پوشش آن به شدت به نفع مجلات انگلیسی زبان است. اگر مجله ­ای شامل خلاصه­ ای از مندرجات مقاله به زبان انگلیسی نباشد، وب آو ساینس به سادگی مجله را از پایگاه دادۀ خود حذف می­ کند.
• خارج از زمینه­ های علم، فناوری و پزشکی پوشش بسیار ضعیفی دارد.
• غلط املائی نام نویسنده و استنادِ نادرست، تا حدودی رایج است.
• پوشش خارج از ایالت‌متحده (به غیر از انگلستان و هلند) بسیار محدود است.

بسیاری از محققان به عنوان گزینه‌های جایگزین وب آو ساینس به اسکوپوس^[۶] و گوگل اسکالر^[۷] تمایل پیدا کرده­ اند.

Scopus
اسکوپوس به عنوان گزینۀ جایگزین (مشابه) وب آو ساینس طراحی شده و استناد و چکیدۀ تحقیقات معاصر در زمینۀ سلامت، زندگی، فیزیک و علوم اجتماعی را فراهم می­ کند.

با استفاده از اسکوپوس شما می­ توانید موارد زیر را بیابید:

• یافتن اطلاعات استنادات، مقاله یا نویسنده­ ای خاص
• اطلاعات استنادی یک مجلۀ خاص.
• رشته‌ها، نویسندگان و مجلات مهمی که در منطقۀ مورد نظر شما منتشر می­ شوند.

Cited Reference Search Tutorial به شما نشان می ­دهد که چگونه برای ردیابی استناد، از اسکوپوس استفاده کنید.در مجموع، استفاده از اسکوپوس بسیار ساده­ تر از وب آو ساینس است. شما به ­سادگی می­ توانید تاریخ استناد یک نویسنده را با کلیک بر روی آیکن Details در چکیدۀ مقاله، کنار نام نویسنده بیابید.این صفحه Author Details را می­ آورد. کلیک بر روی دکمه  Citation Tracker استنادِ اسکوپوس به آثار نویسنده را نمایش خواهد داد. اطلاعات استناد برای هر مقاله در زمان واقعی محاسبه می­ شود و شما به سرعت می­ توانید تعداد دفعاتی که یک مقاله یا نویسنده در هر سال استناد شده را پیدا کنید.

Google Scholar
گوگل اسکالر در پایگاه دادۀ خود مجموع استناد مقالات مجلات و سایر آیتم­ ها را ارائه می‌کند. در گوگل اسکالر اگر مقاله­ ای به‌وسیلۀ منابع دیگر مورد استناد قرار گرفته باشد، لینک Cited by پائین مقاله در قسمت نتایجِ جستجوی اسکالر، ظاهر خواهد شد. با کلیک روی این لینک، لیستی از مقالاتی که به مقالۀ اصلی اشاره کرده­ اند نمایش داده خواهد شد.

سایر مراجع استنادی
تعدادی نمایۀ تخصصی که استناد به آنها می­ تواند به شما کمک کند عبارتند از:

 ERIC
اگر مقاله ­ای به وسیلۀ سایر مقالات استناد شده باشد، اریک^[۸] این اطلاعات را در یادداشت مقالۀ اصلی به‌وسیله کلیک روی لینک Cited by نمایش می­ دهد.

High Wire
اگر مقاله ­ای در پایگاه دادۀ های وایر^[۹] به یک یا چند مقالۀ دیگرِ های وایر استناد داشته باشد، به شما اطلاع می­ دهد.

Hein Online
این منبع فعلاً مقالاتی که در مقالات دیگر استناد شده ­اند را نشان می­ دهد.

Ingenta Connect
چکیدۀ مقاله اغلب در لینک Articles that cite this article قرار دارند.

(Institute of Physics (IoP
خلاصۀ مقالات مجلات آی. اُ. پی.^[۱۰]اغلب، حاوی لینک به تمامی مقالات استنادی است.

JSTOR
هنگامی که مقاله ­ای به وسیلۀ سایر مقالات، استناد شده باشد در پایگاه دادۀ جی. استور^[۱۱]ذکر می­ شود. به تب^[۱۲] Items Citing this Item در صفحۀ اطلاعات مقاله نگاه کنید. جی. استور به شما اجازۀ بررسی استنادها در پایگاه دادۀ گوگل اسکالر را نیز می­ دهد.

ProQuest
هم اکنون تعدادی از پایگاه­ های دادۀ قبلی از طریق سی. اِس. اِی.^[۱۳] (از جمله اریک) در پرکوئست^[۱۴] موجود هستند. آنها لیستی از رفرنس ­های استفاده شده در مقاله و چگونگی استناد یک مرجع خاص، به‌وسیلۀ سایر مقالات، در همان پایگاه داده را ارائه می‌دهند. علاوه بر اریک، این پایگاه­ های داده شامل علوم زیستی، پایگاه علوم اقتصادی ایکانلیت^[۱۵]، مقالات زبان­شناسی و زبان رفتاری^[۱۶]، نمایۀ تربیت‌بدنی^[۱۷]، پایگاه پیلوتز^[۱۸]، سای‌اینفو^[۱۹]، چکیده‌نامۀ خدمات اجتماعی^[۲۰] و چکیده‌نامۀ جامعه­ شناسی^[۲۱]هستند.

ScienceDirect
چکیدۀ مقالات این پایگاه اغلب شامل مجموعِ مقالات استنادی به‌دست آمده از اسکوپوس است.

SpringerLink
  استناد به مقالات در چکیدۀ مقاله، در قسمت Cited by نمایش داده می­ شود.

SSRN
استناد بسیاری از مقالات در شبکۀ تحقیقات علوم اجتماعی را می­ توان با کلیک بر روی گزینۀ Citations در صفحۀ چکیده بازیابی کرد.

Wiley Online Library
کلیک روی Cited by در چکیدۀ مقاله­ ها، لیستی از مقالات استنادی را ارائه می‌دهد.

*** هیچ نمایۀ استنادی به طور قطع، به شما استنادات کامل را نخواهد داد. شما با جستجو در تعدادی از نمایه­ ها، بهتر می‌توانید تعداد واقعی نویسندگانی که به یک مقالۀ خاص استناد کرده­ اند را بیابید.

پانویس

[۱]. SCI-EXPANDED: Science Citation Index- EXPANDED
[۲]. SSCI: Social Science Citation Index
[۳]. A&HCI: Art & Humanities Citation Index
[۴]. CPCI-S: Conference Proceedings Citation Index- Science
[۵]. CPCI-SSH: Conference Proceedings Citation Index- Social Science & Humanities
[۶]. Scopus
[۷]. Google Scholar
[۸]. ERIC
[۹]. HighWire
[۱۰]. IoP
[۱۱]. JSTOR
[۱۲]. Tab
[۱۳]. CSA
[۱۴]. ProQuest
[۱۵]. EconLit: EconLit from the American Economic Association is a reliable source for economic research citations and abstracts
[۱۶].  LLBA: Linguistics and Language Behavior Abstracts
[۱۷].  Physical Education Index
[۱۸]. PILOTS: Published International Literature on Traumatic Stress Data Base
[۱۹]. PsycINFO: is a database of abstracts of literature in the field of psychology
[۲۰]. Social Services Abstracts
[۲۱]. Sociological Abstracts