فعالیت ها و چشم انداز پژوهشکده اسلام تمدنی

رییس پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به بیان فعالیت‌های این پژوهشکده در سال ۹۶ و ۹۷ پرداخت و چشم‌انداز فعالیتهای آن را تبیین کرد.

به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مطالعات و پژوهش‌های معطوف به توانایی اسلام در ساخت تمدن پاسخگو و درخور نیازهای همه جانبه انسانی را در دستور کار دارد و طبعاً بر آورده‌ها، داشته ها، یافته ها و ظرفیت‌های اسلام در گذشته، حال و آینده متمرکز است و می‌کوشد تا اسلام را آن گونه که شایسته آن است در عرصه کارآمدی اش بررسی و معرفی نماید.

به منظور آشنایی بیشتر با فعالیت های صورت گرفته در پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به گفت و گو با سید مصطفی احمدزاده پرداختیم که متن این مصاحبه را در ذیل می خوانیم:

* مهم ترین فعالیت های پژوهشی پژوهشکده اسلام تمدنی در سال ۹۶ و نیمه اول سال ۹۷ را تشریح بفرمایید.

در سال ۱۳۹۶ و نیمه سال ۱۳۹۷ طرحهای پژوهشی راهبردی متعددی آغاز شد و برخی از طرح‌های پژوهشی سال‌های گذشته به پایان رسید.

مقالات قابل توجهی از سوی اعضای هیأت علمی در نشریات علمی- پژوهشی، تخصصی، دایره‌المعارف‌ها و همایش‌های ملی و بین المللی انتشار یافت و کرسی‌های ترویجی، نشست‌های علمی، سمینارها، پروژه‌ها و کارگاه‌های گوناگونی برگزار شد.

چهار نشریه پژوهشکده به صورت مرتب در قالب‌های فصلنامه و دو فصلنامه منتشر شدند. نشریه علوم عقلی نوین، مجوز علمی- پژوهشی دریافت کرد.

جلسات مشترکی با حضور معاونین پژوهشی مراکز حوزوی و دانشگاهی برگزار شد که زمینه را برای برگزاری برنامه‌های مشترک علمی با این مراکز فراهم ساخت. شوراهای علمی گروه‌ها و شورای پژوهشی پژوهشکده بررسی، تأیید، تصویب و نظارت محتوایی برنامه‌ها و طرح‌های پژوهشی را بر عهده داشته‌اند.

در مدت زمان فوق الذکر ۵۶ پروژه در دست تحقیق، ۲۱ پروژه پایان یافته، ۵۸ پروژه راهبردی، ۱۴ اثر منتشره، ۳۴ مقاله علمی- پژوهشی، ۴ مقاله تخصصی، ۱۶ مقاله دایره المعارفی، ۵ مقاله در مجموعه مقالات، ۸ مقاله در همایش‌ها، ۱مقاله ISI، برگزاری ۲ همایش، برپایی ۶ نشست مستقل، برگزاری ۱۲ سمینار پروژه‌ها، برگزاری ۱۲ کارگاه‌های علمی، برپایی ۱۰ کرسی ترویجی، برگزاری ۴۹جلسه شوراهای علمی گروه‌ها و ۲۴ جلسه شورای پژوهشی پژوهشکده، و ۱۰جلسه با مراکز برون‌سازمانی، ۱۶ نشریه منتشر شده، برگزاری ۷ جلسه مشترک راهبردی با روسای قطب‌ها و میزها صورت گرفته و همچنین ۷ تفاهم‌نامه درون سازمانی و برون‌سازمانی انعقاد شده است.

* مهمترین پژوهش های پژوهشکده اسلام تمدنی در سال ۹۶ و نیمه اول سال ۹۷ چیست؟

اصول و مبانی اهل بیت (ع) در استنباط فقهی از قرآن کریم، مبانی تفسیر اجتماعی قرآن کریم، زمینه‌های لازم برای تحقق عدالت از منظرجامعه‌شناختی بر اساس آموزه‌های قرآن کریم، فرهنگ کاربردی واژگان قرآن کریم جلد(۳)، مجموعه گفتگوهای علمی فقه شهر و شهرنشینی با اساتید حوزوی و دانشگاهی، کتاب مرجع پژوهشی فقه شهر و شهرنشینی، ترجمه کتاب kultur der ambiguitaet ,eineandre Geschichte des Islam فرهنگ مدارا، روایتی دیگر از تاریخ اسلام، تحلیل اندیشه و  زندگی و کارنامه ملاحسین واعظ کاشفی، جایگاه زبان و ادبیات فارسی در تمدن اسلامی، بررسی آراء مفسران درباره صداقت، امنیت از دیدگاه قرآن کریم، فلسفه تمدن اسلامی و کتابخانه دیجیتال وهابیت مهمترین پژوهش های این پژوهشکده در سال گذشته و جاری می باشد.

همچنین ۶ کرسی ترویجی و کارگاه آموزشی- پژوهشی این پژوهشکده با مشارکت دیگر مراکز علمی در سال ۱۳۹۶ برگزار شده که عبارت از «دومین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول» با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی، «بازنگری در ساختار علم اصول (با تأکید بر قرینه‌شناسی)»  با مشارکت پژوهشکده فقه و حقوق، «چالش‌های رویکرد «سنتی» به فقه در حل مبانی و مسائل عمومی فقه شهر» با مشارکت پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن، «سومین کارگاه آموزشی – پژوهشی فلسفه علم اصول» با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی، «چهارمین کارگاه آموزشی – پژوهشی فلسفه علم اصول» با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی، کرسی ترویجی «چالش های رویکرد سنتی به فقه در حل مسائل اختصاصی فقه شهر » با مشارکت پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن است.

* برنامه های پژوهشکده تان برای سال ۹۷ و آینده چیست؟ 

ساماندهی پروژه‌های سال‌های ۱۳۸۰-۱۳۹۵، تعامل و انعقاد تفاهم نامه با سایر مراکز پژوهشی همسو و افزایش برنامه‌های مشارکتی، افزایش تعاملات و ارتباطات ملی و بین المللی، انجام طرح‌های راهبردی میزهای تخصصی، برگزاری دو همایش ملی «الهیات شهری» و همایش بین المللی «ظرفیت‌های تمدنی مشترک ایران و آسیای مرکزی»، تهیه و تدوین افق برنامه سه ساله پژوهشکده بر محوریت مسئله راهبردی تمدن اسلامی، جذب هیئت علمی جدید، ارتقاء و به روز رسانی کتابخانه دیجیتال و بهره‌گیری از فضای مجازی و فناوری‌های نوین در اطلاع رسانی، رسمیت بخشی پژوهشکده اسلام تمدنی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، راه اندازی مجله بین المللی قرآن‌پژوهی و دریافت مجوز علمی- پژوهشی برای دو فصلنامه «سیره پژوهی اهل بیت(ع) و فصلنامه «مطالعات ادبی متون اسلامی».

* همکاری های پژوهشکده اسلام تمدنی با قطب های فکری و فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی به چه صورت دنبال می شود؟

مهمترین راهبرد پژوهشکده اسلام تمدنی در سال ۱۳۹۷، همکاری در اجرای پروژه‌های قطبی میزهای تخصصی بوده و هست که در این راستا، از مجموع ۵۹ پروژه قطبی، ۵۶ پروژه در حال اجرا است و ۳ پروژه دیگر نیز به زودی آغاز خواهد شد؛ این پروژه‌ها مربوط به ۹ میز تخصصی هستند که ۱۹ پروژه مربوط به میز تمدن اسلامی، ۱۹ پروژه مرتبط با میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی، ۶ پروژه مربوط به میز اخلاق، ۴ پروژه مرتبط با میز توسعه و تعمیق فرهنگ قرآن کریم، ۴ پروژه مربوط به میز سبک زندگی اسلامی، ۳ پروژه مرتبط با میز مسائل اجتماعی اسلام و ایران، ۲ پروژه مربوط به میز وهابیت، ۱ پروژه مرتبط با میز توسعه و تعمیق باور دینی و ۱ پروژه مربوط به میز اسلامی سازی علوم انسانی است.

همچنین جلسات متعددی با رؤسای قطبها و میزهای تخصصی در مشهد و قم به منظور رفع موانع اجرای طرح‌های راهبردی برگزار شده که نتایج خوبی در سرعت بخشی به عملیاتیسازی پروژههای راهبردی داشته است.

* پژوهشکده تان چه برنامه هایی برای چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی تدارک دیده است؟

شش نشست تخصصی با عناوین بررسی جریان وحدت گرایی در جهان اسلام قبل و بعد از انقلاب اسلامی، تأثیر انقلاب اسلامی در توسعه مبانی فقهی انقلاب اسلامی، نقش انقلاب اسلامی در بیداری اسلامی در کشورهای آسیای مرکزی، تاثیر انقلاب اسلامی در توسعه فقه های مضاف، انقلاب اسلامی و فلسفه اخلاق، انقلاب اسلامی و گفتمان مدرنیته دینی با حضور استادان مطرح و اعضای هیئت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی طرح‌ریزی و اجرا شده است که در برگزاری این نشست‌ها، جامعه المصطفی العالمیه و مجمع عالی حکمت نیز مشارکت داشته‌اند و دو نشست تخصصی دیگر نیز تا پایان سال برگزار خواهد شد.

* ارزیابی شما از سومین نمایشگاه هفته پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی که سال گذشته برگزار شد، چیست؟ نقاط قوت و ضعف آن چه بود؟

با توجه به دور بودن ما از پژوهشگاه و عدم تخصیص بودجه برای حضور اعضای هیأت علمی، امکان بازدید فراهم نشد، در حالی که یکی از راه های ارتباطی پژوهشکده ها با یکدیگر و اطلاع از آخرین دستاوردها و… حضور در همین نمایشگاه ها است.