غلامعلی حداد عادل امروز در همایش علوم عقلی و تمدن نوین اسلامی که در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی اظهار داشت: فلسفه اسلامی جزء علوم سنتی و قدیمی اسلامی است و از علوم جدید نیست و از غرب آمده نیست.
وی با اشاره به این‌که مشهد مهد فلیسوفان بوده است، ادامه داد: شهید مطهری و مقام معظم رهبری که در اکثر صحبت‌هایشان به این موضوع می‌پردازند از جمله این افراد می‌توان نام برد.
عضو شواری انقلاب فرهنگی اظهار کرد: منظور ما از فلسفه اسلامی قداست دادن به این علم و یا جایگزین کردن فلسفه به‌جای اسلام نیست بلکه این موضوع همانند هنر اسلامی است که قداست ندارد.
وی گفت: فلسفه اسلامی سرمایه کشور در تعامل و مواجهه با غرب است.
حداد عادل گفت: هنر اسلامی هنری است که در طول تاریخ از دل تمدن و فرهنگ اسلامی توسط مسلمانان پدید آمده است و فلسفه اسلامی حاصل تلاش مسلمانان برای فهم این عالم است.
وی ادامه داد: نوعی تفکر وجود دارد به نام اشاعره که برای تعظیم وجود الهی همه واسطه‌ها در آن حذف‌شده که به وهابیت منتهی می‌شود، چون در پاسخگویی به ولایت به خاطر نگاه هستی شناسانه‌شان درمی‌مانند، از این دیدگاه باید همه هستی را نابود کرد تا به خدا رسید و در مورد سلسله‌مراتب هستی بحثی نمی‌کنند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: یک تفکر دیگر معتزله و شیعه است که در مقابل تفکر اشاعره قرار دارد که برای هستی به یک سلسله مراتبی قائل هستند که باید دید در قرآن کدام‌یک از این دو نظر مورد تأیید است.
وی عنوان کرد: شأن و جایگاهی که فلسفه در اروپا دارد هرگز نمی‌تواند در تمدن اسلامی داشته باشد چون در اروپا بعد از رنسانس فیلسوفان جانشینان پیامبران شدند یعنی زمانی که آن‌ها کلیسا را عقب راندند و دست مسیحیت را از زندگی خود کوتاه کردند نیاز به یک مرجعیت داشتند برای همین به سراغ فلاسفه رفتند به‌طوری‌که غربی‌ها فلاسفه پیامبران عصر جدید معرفی می‌کنند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این‌که در تمدن اسلامی فلسفه علمی است و قابل‌بحث، که می‌توان آن را رد یا قبول کرد، افزود: علوم مختلف بدون مبانی فلسفی به وجود نمی‌آید و رشد نمی‌کند، رشد علوم مختلف بدون ژرف‌کاوی و برگشت به ریشه، که ریشه همان تفکر فلسفه‌ای آن است امکان‌پذیر نیست.
حداد عادل اضافه کرد: زمانی که در تاریخ علم دقت می‌شود مشاهده می‌کنیم فیزیک، مبنای این تحولات از زمانی رشد کرد که تجدیدنظری در باب مفاهیم ماده مثل زمان، مکان و حرکت پدید آمد و این خود نشان‌دهنده این است که هیچ علومی بدون فلسفه رشد نمی‌کنند.
وی اظهار کرد: ما در علوم طبیعی و ریاضی زیاد با روش‌های غربی مشکل نداریم هرچند ملاحظاتی جدی داریم اما امروز برای رسیدن به تمدن اسلامی نیاز به تأسیس علوم انسانی اسلامی داریم تا در تعامل و مواجهه با غرب پاسخ‌گو باشیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در هر علم از علوم انسانی که بخواهیم قدم بگذاریم قبل از آن باید یک فلسفه‌ای ایجاد شود تا آن فلسفه پشتیبان راه و روش باشد، یعنی آنجا که علم شروع می‌شود مثل جوانه می‌ماند که سر از خاک بیرون می‌آورد که این جوانه یک ریشه دارد و آن ریشه فلسفه است.
حداد عادل عنوان کرد: در حال حاضر بخش عظیمی از دنیا به سلطه تفکر غرب به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم اداره می‌شوند و در این تمدن فلسفه اسلامی یک‌حرفی دارد که باید در مورد آن بحث و گفت‌وگو کرد.
وی با اشاره به این‌که هیوم یک زلزله در تفکر اروپا به وجود آورد، ادامه داد: کانت در رابطه با هیوم می‌گوید «این دیود هیوم که برای نخستین بار مرا از خواب جزم اندیشه‌ای بیدار کرد»؛ هیوم در باب علیت بر اساس مکتب آمپرسیم(مکتبی بر اساس حس و تجربه) عنوان می‌کنند ما هیچ راهی برای شناخت رابطه ضروری بین علت و معلول نداریم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: با این تفسیر هیوم باعث شده فیلسوفی مانند کانت را تکان بدهد تا به این صحبت هیوم پاسخ بدهد که به نظر من نتوانسته این کار را انجام بدهد و پاسخ به این سؤال در اسلام نمی‌توان تنها از طریق نقلی این شبهه را پاسخ داد باید برای این سؤال یک جواب عقلی یافت.
حداد عادل اضافه کرد: به نظر من فلسفه اسلامی یک سرمایه بزرگی برای کشور ما در تعامل و مواجهه با دنیا غرب است یعنی می‌توانیم هم مقابل تهدیدات را بگیریم و هم فرصت برای ما ایجاد می‌کنند.
وی ابراز کرد: همه مشکل کانت این است که نتوانسته معقول ثانی فلسفی را درک کند، اگر بتوانیم به احاطه به سخنان فیلسوفان اروپایی مشکل‌گشایی فلسفه از زبان فلسفه اسلامی را حل کنیم یک فرصت و نقطه قوت برای خود در دنیا فراهم کرده‌ایم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این‌که حوزه‌های امروز، فلسفه غرب را به جدیت فلسفه اسلامی می‌خوانند عنوان کرد: طلاب باید بدون غرب‌زدگی عمق فلسفه غرب را بشناسند تا بتواند در مقابل سؤالاتی که آن‌ها مطرح می‌کند با فلسفه اسلامی پاسخ‌گو باشند، آن روز که این اتفاق بیافتد شاهد یک شکوفایی و یک اعتمادبه‌نفس در میان مسلمانان خواهید بود.
حداد عادل با بیان این‌که شهید مطهری چنان اصالت وجود را درک کرده بود که این اصالت در تمام وجود ایشان مثل خون جریان داشت گفت: من اطمینان دارم که هم روش‌ها و هم کتاب‌ها عوض خواهد شد و در یک مدت‌زمان ۵۰ ساله ما شاهد یک تحول عظیم در فلسفه اسلامی شاهد خواهیم بود.
بدون دیدگاه