گروه فقه کاربردی

تأمین پشتوانه‌های علمی تمدن نوین اسلامی‌ـ ایرانی از طریق انجام پژوهش‌های فقهی معطوف به نیازهای جامعه.

اهداف کوتاه­ مدت (۲ ساله):

پژوهش در زمینه­ های:

۱- مرجع‌شناسی توصیفی و تدوین اقتراح با محوریت فقه شهر و شهرنشینی؛

۲- ساختار مفهومی فقه شهر و شهرنشینی؛

۳- نقد مبانی و آرای فقهی سلفیه (وهابیت)؛

۴- مبناشناسی و بررسی تطوّرات تاریخی فقه مقارن.

اهداف بلند­مدت(۵ ساله):

پژوهش در زمینه­ های:

۱- فقه شهر و شهرنشینی؛

۲- فلسفۀ فقه و اصول فقه معطوف به تمدن اسلامی؛

۳- جریان‌شناسی مذاهب فقهی در تمدن اسلامی.

اعضای گروه:

۱- دکتر سیدمجید ظهیری– سرپرست گروه فقه کاربردی، استادیار، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛

 

شورای علمی گروه:

۱- حجت الاسلام دکتر علی شفیعی، پژوهشگر عضو گروه فقه کاربردی

۲- حجت الاسلام دکتر علی الهی خراسانی، پژوهشگر عضو گروه فقه کاربردی

۳- حجت الاسلام سیدرضا شیرازی، سطح چهار حوزه و پژوهشگر عضو گروه فقه کاربردی

۴- بلال شاکری، پژوهشگر عضو گروه فقه کاربردی

 

محققان:

۱- حجت الاسلام دکتر علی الهی خراسانی، دکتری و دارای مدرک تحصیلی سطح ۴ حوزه و همکار پژوهشی پژوهشکده؛

۲- حجت الاسلام دکتر سیدمهدی مرویان حسینی – داری مدرک دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی و همکار پژوهشی پژوهشکده؛

۳-  فاضل ارجمند بلال شاکری– دکتری فقه و حقوق و همکار پژوهشی پژوهشکده؛

۴- حجت الاسلام مصطفی درّی – در حال تحصیل در سطح چهار حوزه و همکار پژوهشی پژوهشکده؛

۵- حجت الاسلام دکتر بهنام طالبی طادی- دارای مدرک دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی و همکار پژوهشی پژوهشکده؛

۶- حجت الاسلام سیدرضا شیرازی؛ دارای مدرک سطح چهار حوزه و همکار پژوهشی پژوهشکده؛

الف-  پروژه های در حال انجام:

۱- کارایی فقه از منظر اندیشمندان- علی رحمانی

۲- مکان خاطره ها از منظر فقه (حکم‌شناسی حفظ و تخریب) حجت الاسلام علی الهی در مرحله تصویب طرح

۳-  شبکه مسائل اقتصاد شهری (پروژه موظفی)–سید محمد حسینی – در مرحله تدوین

 

ب- پروژه های پایان یافته/در مرحله پیگیری برای نشر

۱- نقد مبانی فقهی سلفیه (مجموعه مقالات)-  جمعی از نویسندگان؛

۲- گفتگو و کتابشناسی توصیفی فقه شهر – علی الهی خراسانی؛

۳- فقه مقارن؛ مبناشناسی، گونه ­شناسی و تطورات تاریخی(پروژه موظفی)–علی شفیعی؛

۴- زمینه‌ها و چالش‌های همزیستی با سایر مذاهب در فقه امامیه – سیدمهدی مرویان حسینی؛

۵- بررسی ارتباط متقابل تربیت و اقتصاد بر اساس آموزه‌های اسلامی(پروژه موظفی)–سیدمحمد حسینی؛

۶- تصویر انسان در فقه؛ مورد پژوهی جنسیت در فقه معاصر(پروژه موظفی)-  علی شفیعی؛

۷- الگوهای فرهنگی سبک زندگی اسلامی با تمرکز بر روش شهید صدر در کشف مکتب و روش فقهی اسلام- بهنام طالبی طادی؛

۸- فلسفه علم اصول(مجموعه کارگاه های آموزشی پژوهشی)- حسین الهی خراسانی؛

۹- قواعد اختصاصی فقه شهر – مصطفی درّی؛

۱۰- شرایط اجتهاد نهادی- سیدرضا شیرازی؛

آثار منتشرشده از سال ۹۵ تاکنون:

۱- نظریه اعتبار قانونی در گذار از شخصیت­ گرایی، علی الهی خراسانی، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۵؛

۲- حقیقت حکم شرعی در اصول فقه ، بلال شاکری، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۶؛

۳- الزامات فراموش شده توسعه پایدار، سیدمحمد حسینی، .انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۸

۴: آموزه‌های اسلامی تولید و توزیع – دکترسیدمحمد حسینی؛ انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۹

۵-  بررسی مبادلات تجاری میان کشورهای مسلمان و ارائه راهکارهایی جهت توسعه آن – فرزانه احمدیان یزدی و مهسا مسگرانی، ۱۴۰۱

 

مقالات علمی – پژوهشی:

۱- اصول فقه؛ رویکردها و روش ها، علی شفیعی، مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه کاوشی نو در فقه، بهار ۹۴

۲- رویکردها و روش های اصول فقه در نگاهی تحلیلی، علی شفیعی، مقاله علمی تخصصی در فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، زمستان ۹۴

۳- اثر درآمدهای نفتی بر رابطه علی توسعه مالی- رشد اقتصادی در ایران، سیدمحمد حسینی، مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه اقتصاد مقداری، تابستان ۹۲ انتشار ۹۴

۴- اثر مالکیت دولتی بانک ها بر رابطه علی توصعه مالی- رشد اقتصادی در ایران، سیدمحمد حسینی، مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه اقتصاد پولی، مالی، زمستان ۹۴

۵- درآمدی بر مبانی و آسیب شناسی رویکردها و روش های اصول فقه، علی شفیعی. جستارهای فقهی و اصولی،ش ۴ پاییز ۱۳۹۵؛

۶- بن نگره شخصیت گرایی در اصول فقه و هویت یابی نظریه حق الطاعه (مقاله مستخرج از طرح پژوهشی نظریه اعتبار قانونی در گذار از شخصیت گرایی)، علی الهی خراسانی مقالات علمی پژوهشی،جستارهای فقهی و اصولی، ش ۱،زمستان ۱۳۹۴؛

۷- بازخوانی نقش حقیقت حکم شرعی در کشف مراتب آن (مقاله مستخرج از طرح پژوهشی حقیقت حکم شرعی در اصول فقه)،بلال شاکری، مقالات علمی پژوهشی،جستارهای فقهی و اصولی، ش ۲ ، بهار ۱۳۹۵٫

۸- درآمدی بر نظریه در فقه(مفهوم شناسی و ظرفیت شناسی)، علی شفیعی، مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، تابستان ۱۳۹۷

۹: بررسی و نقد کتاب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و چالش ناپایداری توسعه پایدار، سیدمحمد حسینی، مقاله علمی پژوهشی در پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، تاریخ نشر: ۱۰-۰۷-۱۳۹۸

۱۰: نقش نهاد مالی تخصصی در جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش فرهنگ: مطالعه موردی سینمایِ فرانسه (نفر دوم)، سیدمحمد حسینی، مقاله علمی پژوهشی فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، پذیرش: زمستان ۹۸ آماده انتشار

۱۱: رویکرد انتقادی به فقه افتراضی (مبانی و آسیب ها؛ با تمرکز بر جایگاه موضوع شناسی در این رویکرد فقهی )، علی شفیعی، مقاله علمی پژوهشی – نشریه علمی فقه و اصول- ۱۴۰۱

۱۲- مقاله علمی- پژوهشی تاریخ‌نگاری تحلیلیِ تغییر نگاه به شخصیت و حقوق زنان پساپیامبر (مورد پژوهی زن در عصر امویان)،علی شفیعی – فصلنامه علمی پژوهشنامه تاریخ – ۱۴۰۰

برخی کرسی های ترویجی عرضه و نقد ایده علمی/ نشست تخصصی/ کارگاه آموزشی- پژوهشی از سال ۱۳۹۴ تا کنون:

۱-  سلسله نشست های تخصصی اصول و فلسفه فقه- نشست دوم:کرسی نقد چیستی فلسفه علم/ نشست مستقل/ علی رحمانی و مرتضی نوروزی/ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۴

۲- روابط گرم انسانی و توسعه پایدار از منظر قرآن و سنت/ نشست مستقل/ سید محمد حسینی/ ۱دی ماه ۱۳۹۴

۳- سلسله نشست های تخصصی اصول و فلسفه فقه- نشست سوم: اصول فقه موجود؛ آسیب ها و راهکارها/ نشست مستقل/ آیت الله واعظ زاده خراسانی/ ۲۴ دی ماه ۱۳۹۴

۴-سلسله نشست های تخصصی اصول و فلسفه فقه- نشست چهارم: کرسی نقد تمایزات منابع علم فقه و علم اصول فقه/حائری و مجتبی الهی خراسانی/ سیف الله صرامی/ ۱ بهمن ماه ۱۳۹۴

۵- سلسله نشست های تخصصی فقه شهرو شهرنشینی- نشست دوم: کرسی نقد بررسی فقهی بلندمرتبه سازی در شهراسلامی/ نشست مستقل/ اسکندری و مجتبی الهی خراسانی/ علی الهی خراسانی/ ۱۸ اسفند ماه ۱۳۹۴

۶-مبانی انسان شناسی در علم فقه /نشست تخصصی/ مهدی مهریزی؛ ۸ خردادماه ۱۳۹۵؛

۷- فقه و حقوق شهروندی /نشست تخصصی/ محمد سروش محلاتی، ۳۱ مردادماه ۱۳۹۵؛

۸- قواعد فقهی شهرسازی اسلامی  /کرسی ترویجی/ احمد مبلغی(اراده دهنده) ، مرتضی اسکندری(استاد ناقد) شهریورسال۱۳۹۵؛

۹- توان‌سنجی فقه در مهار پیامدهای  روند رو به گسترش اجتناب مالیاتی / نشست تخصصی/ناصر الهی، ۳۰ دی ماه ۱۳۹۵؛

۱۰- اولین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول/کارگاه تخصصی/ (یک روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی) ، مجتبی الهی خراسانی و محمود مروارید، ۱۴ بهمن ماه ۱۳۹۵؛

۱۱- دومین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول/کارگاه تخصصی/ (یک روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی) ، مجتبی الهی خراسانی ، علی­ اکبر رشاد، محمود مروارید، و حسنعلی علی‌اکبریان، ۱۵ شهریورماه ۱۳۹۶؛

۱۲- بازنگری در ساختار علم اصول (با تأکید بر قرینه‌شناسی)  /کرسی ترویجی/ ( با مشارکت پژوهشکده فقه و حقوق) رضا اسلامی(ارائه دهنده)، حسنعلی علی اکبریان و محمدعلی خادمی کوشا(اساتید ناقد)، ۱۶ شهریورماه ۱۳۹۶؛

۱۳- فقه شهر؛چیستی، ابعاد و ساختار /کرسی ترویجی/ علی الهی‌خراسانی(ارائه دهنده)، عبدالحمید واسطی(استاد ناقد)، ۱۰ آبان ماه ۱۳۹۶؛

۱۴- چالش‌های رویکرد «سنتی» به فقه در حل مبانی و مسائل عمومی فقه شهر / کرسی ترویجی/ ( با مشارکت پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن) مصطفی درّی(ارائه دهنده)، مصطفی اسکندری(استاد ناقد)، ۱ آذرماه ۱۳۹۶؛

۱۵- سومین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول /کارگاه تخصصی/ (یک روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی) ، مجتبی الهی خراسانی، سعید ضیائی‌فر و سیدعلی طالقانی، ۲ اسفندماه ۱۳۹۶؛

۱۶- کرسی نقد کتاب حقیقت حکم شرعی در اصول فقه /نشست تخصصی/ بلال شاکری(نویسنده کتاب)، علی رحمانی(استاد ناقد)، ۳ اسفندماه ۱۳۹۶؛

۱۷- چهارمین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول/کارگاه تخصصی/ (دو روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی) ، سیدعلی طالقانی، ۱۵و۱۶ اسفندماه ۱۳۹۶؛

۱۸- چالش های رویکرد سنتی به فقه در حل مسائل اختصاصی فقه شهر /کرسی ترویجی/ ( با مشارکت پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن) مصطفی درّی(ارائه دهنده)، سیدحمید علوی آزیز(استاد ناقد)، ۲۲ اسفندماه ۱۳۹۶؛

۱۹- کرسی نقد کتاب نظریه پردازی در گذار از شخصیت گرایی /نشست تخصصی/ علی الهی خراسانی(نویسنده کتاب)، سیدمنذر حکیم(استاد ناقد)، ۴اردیبهشت ماه ۱۳۹۷؛

۲۰- اولین گارگاه آموزشی پژوهشی فقه خانواده/کارگاه تخصصی/  (یک روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی)، سیدمنذر حکیم، ۵ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷؛

۲۱- فقه نظام خانواده؛ ماهیت شناسی و ساختار /کرسی ترویجی/ ( با مشارکت مرکز تخصصی آخوند خراسانی) علی رحمانی(ارائه دهنده)، سیدمنذر حکیم(استاد ناقد)، ۳۰ خردادماه ۱۳۹۷؛

۲۲- سنّت جماعت در نماز عید غدیر،/نشست تخصصی/  محمدحسین احمدی فقیه یزدی، ۲۳ مردادماه ۱۳۹۷؛

۲۳- چالش‌های پیش‌روی مکتب نص‌گرایی در حل مسائل فقه شهر / کرسی ترویجی/ مصطفی درّی(ارائه دهنده)، محمود حکمت‌نیا (استاد ناقد)، ۱۵ شهریورماه ۱۳۹۷٫

۲۴- تبیین بعد اقتصادی بیانیه گام دوم انقلاب/ کرسی علمی ترویجی / سیدمحمد حسینی (ارائه دهنده)، وحید ارشدی استاد ناقد)،۱۹ آذرماه ۱۳۹۸

۲۵- کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی: «عقلانیت مدرن و چالش های فراروی فقه/ کرسی علمی ترویجی / حسین واله (ارائه دهنده)، ابوالقاسم فنایی استاد ناقد)،۲۸ تیر ۱۳۹۸

۲۶-کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی: «حق به اجتماع در فقه؛ ظرفیت ها و چالش ها»/ کرسی علمی ترویجی / علی شفیعی(ارائه دهنده)، محمدتقی فخلعی، سیدعلی نقی ایازی(ناقد)، ۲۶ اسفند۱۳۹۹

۲۷- کرسی ترویجی عرضه ونقد ایده علمی: مبانی دینی «شهر دوستدار کودک» و رویکردهای آن/ کرسی ترویجی/ علی شفیعی(ارائه دهنده)، سیدمصطفی احمدزاده، علی الهی خراسانی اساتید ناقد، ۲۳ آذر ۱۴۰۰

 

جوایز و آثار برگزیده :

۱- راه‌های شرعی سپرده‌گذاری در بانک‌ها؛ محمدحسین احمدی  و سیدمحمد حسینی، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۲؛

عنوان جایزه یا برگزیدگی: ششمین جشنواره کتاب دین و پژوهشهای برتر؛

مرجع اعطاکننده: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی؛

سطح جایزه: ملی.

۲- کتاب درآمدی بر آیات الاحکام؛ علی شفیعی

عنوان جایزه یا برگزیدگی: کسب رتبه شایسته تقدیر در دهمین فراخوان آثار پژوهشی ۹۳-۹۴

مرجع اعطاکننده: حوزه علمیه خراسان

سطح جایزه: استانی

۳- کسب رتبه اول گروه فقه کاربردی – گروه های پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی- حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی

اهدا کننده: پژوهشکده اسلام تمدنی- دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی

تقدیر شده از: حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی

عنوان رتبه: رتبه اول گروه های پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی

هفته پژوهش سال ۱۳۹۸

سطح: داخلی

۴- لوح سپاس پانزدهمین فراخوان آثار پژوهشی حوزه علمیه خراسان توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی شفیعی

اهدا کننده: حوزه علمیه خراسان

تقدیر شده از: دکتر علی شفیعی

عنوان رتبه: لوح سپاس

سال ۱۳۹۹

سطح: داخلی

۵-کسب عنوان رتبه سوم توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی شفیعی

۶- کسب عنوان اثر شایسته تحسین توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی شفیعی

اهدا کننده: حوزه علمیه خراسان

تقدیر شده از: دکتر علی شفیعی

عنوان رتبه: ارائه مقاله تاریخ نگاری تحلیلی تغییر نگاه به شخصیت و حقوق زنان پساپیامبر (موردپژوهی زن در عصر امویان)

سال ۱۴۰۰

سطح: داخلی