اعجاز قرآن کریم در مکتب اهل بیت(ع)

چکیده

موضوع اعجاز قرآن کریم از قرون اولیه اسلامی، مورد توجه قرآن پژوهان و دانشمندان مسلمان بوده و خداوند متعال نیز با نزول آیات تحدی به اهمیت این موضوع تاکید کرده است. لذا برای درک حقیقت إعجاز قرآن کریم باید به سراغ ثقل جدایی ناپذیر قرآن یعنی اهل بیت (علیهم السلام) رفت. البته لفظ اعجاز به معنی رایج آن به جز موارد محدود، در قرآن و کلام اهل بیت (علیهم السلام) بکار نرفته، و بیشتر با الفاظی مانند: حجت، آیه، برهان و… به معجزه بودن قرآن کریم اشاره شده است. علاوه بر این اهل بیت (علیهم السلام) با اوصافی مانند: چراغ هدایت، جایگاه حکمت، شفای هر درد، بهار دلها، جلاء قلوب و … به معرفی و توصیف ویژگی های معارف و حقایق إعجاز قرآن کریم پرداخته اند که معنا و مفهوم هر یک از این اوصاف به جامعیت، جاودانگی و اعجاز منحصر به فرد قرآن کریم اشاره دارد. قرآن پژوهان وجوه مختلفی را نیز با مصادیق و شواهد قرآنی برای اعجاز قرآن کریم ذکر کرده‌اند. بعضی بر جنبه‌های لفظی و بلاغی و بعضی دیگر به جنبه‌های محتوایی و معارفی قرآن کریم تأکید کرده اند و عده‌ای هم قائل به نظریه صرفه شده اند. گروهی نیز علاوه بر این وجوه عناوین دیگری ذکر کرده‌اند که از تقسیمات فوق خارج نیست. وجه فصاحت و بلاغت و صرفه بر خلاف معارف و محتوای قرآن کریم دارای اشکالات زیادی است. به عنوان مثال اگر وجه اصلی اعجاز قرآن کریم فقط در فصاحت و بلاغت آن می بود، صرفا صاحبان فن توانایی درک و فهم آن را داشتند و سایر افراد بشر از درک اعجاز قرآن کریم عاجز می ماندند و این نقص قرآن بود زیرا بر اساس آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهم السلام) قرآن کریم از هر جهت جامع و جاودانه بوده و مخاطب آن کل بشر و تا آخر الزمان خواهند بود. به عنوان مثال، حضرت علی (ع) در بیانی «قرآن کریم را نوری معرفی فرموده اند که هیچ گاه خاموشی ندارد و چراغی که درخشندگی آن زوال نپذیرد». با بررسی اوصاف معصومین (علیهم‌السلام) از عظمت و کمالات قرآن کریم روشن می شود، ایشان بیشتر به اهمیت معارف و محتوای قرآن کریم تاکید کرده و الفاظ و ظواهر زیبای آن را به عنوان ظرف این معارف عالی معرفی کرده اند. به راستی اهل بیت(علیهم‌السلام) در طول دوران حیات، علی‌رغم اقدامات حاکمان جور در منزوی کردن ایشان و دور نگه داشتن مردم از معارف و حقایق درست إعجاز قرآن کریم و همینطور رواج ظاهرگرایی، همواره با بیاناتی شیوا و اقداماتی روشنگرانه جهت تبیین معارف صحیح قرآن کریم تلاش کرده‌ و مهمترین وجه إعجاز قرآن کریم را معارف و محتوای بلند آن معرفی فرموده اند.

دریافت پایان نامه