به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، مقاله عدالت پژوهی در آموزه های قرآن نوشته دکتر سیدعلی نقی ایازی عضو هیأت علمی گروه قرآن و مطالعات اجتماعی پژوهشکده اسلام تمدنی روز پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۹ در کنفرانس بین المللی قرآن و سلامت اجتماعی دانشگاه اصفهان به طور مجازی ارائه شد و مورد نقد و بررسی شرکت کنندگان قرار گرفت.
شایان ذکر است این مقاله در مجموعه مقالات همایش منتشر شده و در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC نیز نمایه شده است.
چکیده مقاله:
اگر بپذیریم لازمه ی انسجام اجتماعی و مشارکت آگاهانه مردم در امور جامعه، رعایت عدالت است؛ شایسته است به چگونگی تحقق «جامعه عدل» بیندیشیم. قرآن، به عنوان فرهنگ مکتوب مسلمین، در این زمینه مورد تتبع قرار گرفت تا عناصر عدالت و چگونگی تعامل آن ها احصا شود. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی استقرائی مطالعه صورت گرفت و به این دسته از سوالات پاسخ داده شد. عدالت بر اساس آموزه های قرآنی دارای چه عناصر و مختصاتی است؟ از چه الزاماتی تبعیت می کند؟ تعاملات انسانی و فرایندهای اجتماعی که زمینۀ فرهنگ سازی عدالت را تثبیت و یا تسریع می کند ،کدامند؟
یافته های این مطالعه، به چهار دسته از مقولات و مفاهیم وابسته دست یافته است . مقوله عدالت ورزی در مناسبات اجتماعی دارای مفاهیم: عدالت ورزی با همگان، در نهاد خانواده و عدالت در گفتار. مقوله اقتضائات عدالت ورزی دارای مفاهیم: امتثال اوامر و نواهی الهی، شهادت و داوری عادلانه. مقوله جریان سازی عدالت دارای مفاهیم: عمل صالح و مومنانه، سنت های اجتماعی، سنن الهی، سنت نبوی و کنش های اجتماعی. مقوله ساختار تحقق عدالت دارای مفاهیم: زمامدار عادل، پرهیز از واگذاری رهبری جامعه به ستم پیشگان، تقابل، ناهمنوایی و مبارزه با ستم پیشگان. نتایج این دسته از مقولات ، مفاهیم و ارتباط و تعامل با آن ها، ارزش گذاری، هنجارسازی و جامعه پذیری در فرایند فرهنگ سازی عدالت را توصیه کرده، و الگوسازی عدالت را مد نظر قرار داده است و در این مسیر کاهش فاصله طبقاتی و وصول به حدی از اعتدال را مورد تأکید قرار داده است.
بدون دیدگاه