معرفی و رونمایی از کهن‌ترین نسخه‌های خطی تألیف علامه حلی در ایران

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشکده اسلام تمدنی، دکتر محمد باغستانی؛ مدیر گروه و عضو هیئت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در این مراسم، شخصیت علامه حلی را فراتر از توصیف بیان کرد.

وی، علامه حلی را نخستین کسی معرفی کرد که به «آیت‌الله» ملقب شد و ورودش به فضای علم تغییر عظیمی ایجاد کرد.

باغستانی، مجموعه کوشش های علامه حلی را باعث پیشرفت در حوزه فقه و اجتهاد عنوان کرد و گفت: کتاب‌های این عالم بزرگ به گونه‌ای منظم و فکورانه تنظیم شده، آثار وی با حجم بزرگ در فقه مانند المختلف الشیعه برای مخاطبان خاص، در حجم متوسط همچون قواعد الحکام برای مخاطبان نخبگان و کتاب‌های مختصر مانند ارشاد الاذهان برای عموم نگارش شده است که این امر از تیزبینی و اندیشه پویای وی حکایت دارد. 

این استاد دانشگاه، وجود آثار متعدد در شاخه‌های مختلف علوم اعم از کلام، حدیث، رجال، ادبیات، ادعیه، منطق و غیره را حاکی از همه جانبه بودن شخصیت علمی ایشان بیان کرد و روش معلمی علامه حلی را بر پایه تسامح تساهل و اعتدال در بیان اعتقادات خارج از تعصب دانست.  

وی با بیان اینکه رفتارهای اخلاقی علامه حلی که برگرفته از آموزه‌های اهل بیت(ع) است بزرگان اهل سنت را به ستایش از ایشان وا داشته است، افزود: خروجی رویکرد تمدنی علامه حلی در پدیده‌های کلان اجتماعی دیده می‌شود و این خروجی تشیع را وارد مرحله جدیدی کرد که در عصر صفویه به بار نشست. 

معرفی کهن ترین نسخ موجود در کشور
دکتر قاسم قریب پژوهشگر و مدرس تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد نیز در ادامه این مراسم، با محوریت بررسی اثر رونمایی شده به معرفی و بررسی کهن‌ترین آثار علامه حلی موجود در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی پرداخت. 

وی تصریح کرد: ۵ نسخه خطی از آثار علامه حلی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی موجود است که قدیمی‌ترین نسخ در ایران به شمار می‌رود و در  سه نسخه از این مجموعه دست خطی از ایشان نیز وجود دارد.

«القواعد الجلیه فی شرح الرساله الشمسیه»؛ شرحی بر کتاب نجم‌الدین کاتبی قزوینی استاد علامه حلی که در این مراسم مورد رونمایی قرار گرفت از جمله این آثار بود که وی بدان اشاره کرد و افزود: این اثر در سال ۶۷۹ هجری قمری کتابت شده و توسط ابن خاتون آملی وقف این آستان شده است.

وی همچنین به «ارشاد الاذهان الی حکام الایمان» به عنوان دیگر اثر علامه اشاره کرد و گفت: از این اثر ۶۴۷ نسخه در ایران موجود است که ۱۷۱ نسخه آن و از جمله قدیمی‌ترین آن که به سال ۷۰۱ هجری قمری کتابت شده است در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی موجود است. 

«نهج المسترشدین فی اصول الدین» کتابت شده به سال ۷۰۲ هجری قمری، «تهذیب الوصول الی علم الاصول» کتابت شده به سال ۷۲۸ و  «تبصره المتعلمین فی احکام الدین» کتابت شده به سال ۷۴۹ از دیگر آثار موجود از علامه حلی در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی است که وی بدان اشاره کرد و آن را از کهن‌ترین نسخ موجود در کشور برشمرد.