به گزارش واحد خبر پژوهشکده اسلام تمدنی، از سلسله نشست های معرفی و نقد کتاب در حوزه تمدن، نشست معرفی و نقد کتاب توینبی و نظریه چالش و پاسخ نوشته زیاد عبدالکریم النجم (نشست اول بنیان های تمدن اسلامی) با حضور دکتر محمد باغستانی عضو هیأت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی به عنوان ارائه دهنده و آقای محمد صادقیان به عنوان دبیر علمی برگزار شد.
این نشست با توجه به اهمیت نظریه توئین بی در باره تمدن اسلامی ونقد آن در کتاب « توئین بی ونظریته التحدی الاستجابه دکتر عبد الکریم زیاده النجم پژوهشگر سوری چاپ ۲۰۱۱م برای معرفی برگزیده شد. این انتخاب مستلزم معرفی دیدگاه توئین بی و سپس نقد دکتر عبدالکریم زیاده النجم بود . این نشست به همت گروه مطالعات هنر وتمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی با حضور دانشجویان دوره دکتری رشته تاریخ و تمدن اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی در محل اتاق جلسات دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در تاریخ یکشنبه ۲۹ مهرماه ۱۳۹۷ برگزار گردید .
در این نشست نخست حجه الاسلام صادقیان دبیر محترم جلسه گزارشی از جایگاه توئین بی وآثار او در موضوع تمدن پژوهشی ارائه کرد . سپس دکتر باغستانی عضو هیئت علمی گروه هنر وتمدن اسلامی پژوهشکده به معرفی چند دیدگاه محوری توئین بی پرداخته و فصول گوناگون کتاب دکتر عبد الکریم زیاده النجم را معرفی کرد. او در ادامه به چند فصل منتخب از این کتاب در حوزه تمدن اسلامی اشاره کرد و موضوع نشست نخست را بررسی دیدگاه توئین بی در باره عوامل پیدایش تمدن اسلامی اعلام کرد. آن گاه چکیده ای از آراء مثبت توئین بی در باره تمدن اسلامی چون ( صحیح بودن شماری فراوان از آراء او در باره تمدن اسلامی ، پذیرش تمدن اسلامی به عنوان یکی از پنج تمدن ماند گار در تاریخ جهان ، جهانی بودن اسلام و توان آن در ساخت دولت دینی ، موفق در تربیت پیروان اهل تسامح ومدارا با شماری از آداب نو مسلمانان دیگر اقوام نامتضاد با مبانی اسلامی ، نفی ادعای تداوم اسلام با نیروی شمشیر و نامشروع دانستن دعاوی رژیم اشغالگر قدس در دوره معاصر ) را بر پایه گزارش دکتر زیاده النجم برشمرد . اما دیدگاه قابل نقد توئین بی درباره عوامل پیدایش اسلام به عنوان محور این نشست با این مقدمات مطرح شد. توئین بی در چهارچوب نظریه چالش و واکنش شیوه پیدایش تمدن ها را به دو گروه پدری – پسری وبدوی – مدنی تقسیم کرده و تمدن اسلامی را در گروه اول قرار داده است و پیدایش آن را محصول رابطه پدری – پسری دو جامعه ایرانی – عربی پیش از اسلام دانسته است. بر پایه نظر او پس از هجوم یونانی های در عصر باستان به این دوجامعه (عربی –ایرانی) نخبگان این دوجامعه به واکنش پرداختند . ظهور چهار دین زردشتی ، یهودی – مسیحی ، مانوی واسلام پاسخی به آن هجوم فرهنگی بود که در این میان اسلام عامل موفقیت گردید و توانست آن واکنش مناسب به شمار آید . بنابر این به نظر او تمدن اسلامی محصول ادغام دو جامعه ایرانی وعربی پیش از اسلام بود.
در ادامه جلسه دکتر باغستانی به نقد های دکتر عبدالکریم زیاده به این ادعای توئین بی اشاره کرده و آن ها را به چکیدگی بیان کرد چکیده ها عبارت بودند از (تناقض بین این دیدگاه توئین بی با دیگر دیدگاه او تمدن اسلامی را در جای دیگر محصول جهان بینی اسلامی دانسته ؛مخالفت این ادعا با ترتیب تاریخی پیدایش تمدن اسلامی که پس از پیدایش جهان بینی اسلامی است. ؛ مخالفت این ادعا با روند تاریخی آشنایی اقوام جوامع ایرانی عربی معاصر با اسلام وتمدن اسلامی که پس از رخدادهایی چون دعوت اسلامی – فتوحات اسلامی – مشارکت نومسلمانان و غیر مسلمانان در تمدن ا سلامی به وقوع پیوسته است ؛ تفاوت اسلام در ارزش ها با میراث فرهنگی اقوام ایرانی وعرب باستان ) .سپس دکتر باغستانی در مقام داوری نقد های دکتر زیاده النجم بر توئین بی را وارد دانست و ابهام در ادعای توئین بی در باره چگونگی ادغام دو جامعه عربی – ایرانی و تولد اسلام وتمدن اسلامی از آن را مایه این انتقاد های به جا برشمرد. در پایان این نشست پرسش های دانشجویان وپاسخ های دکتر باغستانی موجب روشن تر شدن دیدگاه توئین بی و نیز نقدهای وارد بر آن شد. این نشست در ساعت ۱۷ پس از دوساعت بحث وبررسی به پایان رسید.
بدون دیدگاه