به گزارش واحد خبر پژوهشکده اسلام تمدنی، حجت الاسلام و المسلمین شفیعی مدیر گروه فقه کاربردی در مورد نقش مطهری در توسعه و تبیین اندیشه اسلامی گفت: مطهری را به حق می توان کسی دانست که دغدغه عصری کردن دین از یک سو و تحفّظ بر اصالت دین از سوی دیگر داشت. این دوگانه عصری کردن دین و صیانت از اصالت دین رویکرد یا روشی بس سخت و پرهزینه است.
وی افزود: اسلام هم قرائت های مختلف داشته است(اسلام فلسفی، اسلام عرفانی، اسلام فقهی و …) و هم پارادایم های متفاوت داشته است.( مانند اسلام اعتزالی، اسلام اشعری و …) اما یک نکته را نباید مورد غفلت قرار داد که آن هم عبارت است از ضرورت توجه به نسبت اسلام و ضرورت های زندگی عصری برای مانایی و جاودانگی دین و آموزه های دینی است.
مدیر گروه فقه کاربردی تأکید کرد: روشن است مراد از این سخن تنها توجه دادن به نقش زمان و مکان در حیطه دین و شریعت نیست که مورد تأیید برخی از بزرگان نیز بوده است بلکه فراتر از آن توجه به عنصر معاصرت در تبیین و تطبیق دین و معارف دینی است. اینکه مرحوم مطهری آن گاه که به فقه می پردازد از ضرورت اشراب قاعده عدالت در فهم، تبیین و تطبیق شریعت می گوید و بر پیشینیان خرده می گیرد که چرا به این مهم نپرداخته اند و یا کم توجه بوده اند امری فراتر از عنصر زمان و مکان است.
حجت الاسلام شفیعی مدیرگروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی در ادامه افزود: جهان پیرامونی در عین اینکه در رسیدن به جهان مطلوب دست و پا می زند و دچار فراز و فرودهای بسیاری است اما در اینکه بر عدالت به عنوان یک عنصر مشترک انسانی و یک ضرورت زندگی این جهانی تأکید کرده و می کند جهانی ستودنی و امیدبخش است. این محوریت یافتن عنصر عدالت را به خوبی مطهری درک می کند و بر پاره ای از ره آوردهای فقیهان و پیشینیان اشکال می گیرد که چرا فاقد این عنصر بوده اند.
وی با اشاره به هزینه داشتن این نگاه به دین و معارف دینی گفت: مطهری بسیار تلاش کرد تا ضمن حذف اصالت دین و شریعت در حوزه دین به عناصر عصری توجه کند و از این راه مورد خشم و توهین برخی هم کیشان خویش قرار گیرد که بازتاب کتاب حجاب ایشان نمونه بارز و روشن این برخوردهاست. اما راهی که وی انتخاب کرده بود چنان جذاب و دل انگیز بود که این گونه هزینه دادن ها را بر وی آسان می کرد.
یکی دیگر از سرفصل ها و مقولات مهم که در اندیشه مطهری برای رویکرد عصری به دین و شریعت از برجستگی لازم برخوردار است مقوله مهم آزادی است. این که مطهری بر آزادی تمرکز می کند و تأکید می کند؛ یکی دیگر از نشانه های بازتاب ره آوردهای عصری در فهم وی از متون دینی است. وی دین را مدافع و تأمین کننده آزادی می دانست و لذا با برخی از هم عصران خویش که روی خوشی با آزادی نداشتند همراه نبود.
گرچه بنده بر خلاف بسیاری از صاحب نظران معتقدم نه تنها این گزاره «مطهری در حوزه ها نداریم یا کم داریم» غلط است بلکه گمانم بر این است که در حوزه ها و البته دانشگاه ها فراوان اند مطهری ها اما شاید ما ظرفیت اجازه حضور آنان را در سطح مطهری نمی دهیم، بلکه باید در تراز این به گمان بنده ما مطهری دهه ۹۰ می خواهیم که همان توجه به عنصر عصریت در دین و تحفظ بر اصالت دین را داشته باشد.
مدیرگروه فقه با اشاره به راز ماندگاری آراء و آثار مرحوم مطهری گفت: شاید بتوان راز ماندگاری بیش از چهار دهه از آراء و آثار مطهری و جذابیت و نو بودن برخی از آن آراء و آثار را در همین قرائت عصری با تحفظ بر اصالت دین دانست؛ گوهر ارزشمندی که هر اندیشه دینی را می تواند برای سال ها بر صدر بنشاند تا سخنی نوتر و تازه تر به میدان بیاید. بر روح آن عزیز درود می فرستم و امیدوارم که مسیر وی همچنان پر رهرو باشد.
بدون دیدگاه